Λογαριασμοί ρεύματος: Συστάσεις και οδηγίες της ΡΑΑΕΥ για τα χρωματιστά τιμολόγια [πίνακας]

Δεκαεπτά ημέρες απομένουν για την εφαρμογή των νέων χρωματιστών τιμολογίων ρεύματος, τα οποία από την 1^η Ιανουαρίου 2024 οι πάροχοι θα πρέπει να διαθέτουν στους καταναλωτές.

Το ενδιαφέρον εστιάζεται στο πολύκροτο «πράσινο» τιμολόγιο, το ειδικό τιμολόγιο ρεύματος που υποχρέωσε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας να έχουν όλοι ανεξαιρέτως οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας.

Όσα πρέπει να ξέρετε για τα νέα τιμολόγια ρεύματος σε 7 γραφήματα

Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων προχώρησε σε ανακοίνωση μετά και από τους πρώτους ελέγχους που διενήργησε πάνω στα στοιχεία που ανάρτησαν οι πάροχοι την 1^η Δεκεμβρίου και αφορούν στις τιμές, τον μαθηματικό τύπο και άλλες παραμέτρους του «πράσινου» τιμολογίου.

Τα 7 SOS

Η ΡΑΑΕΥ γνωστοποίησε επτά συστάσεις και οδηγίες προς τους παρόχους για την εφαρμογή του ειδικού τιμολογίου (πράσινου) για το οποίο σημειωτέον την 1^η Ιανουαρίου του 2024 θα πρέπει να έχουν ανακοινωθεί οι τελικές τιμές ρεύματος:

1. Πλήρης και διαφανής ενημέρωση των καταναλωτών

Η πρώτη σύσταση που απευθύνει στους παρόχους η ΡΑΑΕΥ είναι πως υποχρεούνται να πληροφορήσουν τους πελάτες τους για τους όρους σύμβασης και των τιμολογίων των προγραμμάτων ρεύματος που θα ισχύσουν από την 1^η Ιανουαρίου.

Σε ό,τι αφορά το ειδικό ή πράσινο τιμολόγιο οι καταναλωτές θα πρέπει να γνωρίζουν το ύψος της βασικής τιμής προμήθειας (αρχική τιμή ρεύματος όπως διαμορφώνεται με βάση τα κόστη του παρόχου και τα περιθώρια κέρδους), την πάγια χρέωση (το γνωστό πάγιο που δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 5 ευρώ ανά Μεγαβατώρα), τις τιμές των συντελεστών του μηχανισμού διακύμανσης (μαθηματικός τύπος που ενεργοποιείται όταν ο πάροχος δεν έχει προβλέψει με ακρίβεια την τιμή ρεύματος) και το ύψος των παρεχόμενων εκπτώσεων που θα εφαρμοστούν από την 1^η Ιανουαρίου 2024.

Αναλυτικά η ΡΑΑΕΥ αναφέρει: «Οι προμηθευτές υποχρεούνται να πληροφορήσουν τους πελάτες τους για «τους συμβατικούς και τιμολογιακούς όρους των προϊόντων προμήθειας που θα ισχύσουν από 1ης Ιανουαρίου 2024», με πληρότητα και διαφάνεια.

Η επάρκεια ενημέρωσης των καταναλωτών, ώστε να είναι σε θέση να προβούν σε ενσυνείδητες επιλογές που θα εξυπηρετούν βέλτιστα τα συμφέροντά τους, προϋποθέτει την έγκαιρη γνώση των όρων προμήθειας του Ειδικού Τιμολογίου. Ειδικότερα, οι καταναλωτές δικαιούνται να γνωρίζουν το ύψος της Βασικής Τιμής Προμήθειας, την Πάγια Χρέωση, τις τιμές των συντελεστών του Μηχανισμού Διακύμανσης και το ύψος των παρεχόμενων εκπτώσεων που θα εφαρμοστούν από 1η Ιανουαρίου 2024. Επίσης, οι καταναλωτές δικαιούνται να γνωρίζουν τον χρόνο και τους όρους, υπό τους οποίους οι προμηθευτές δύνανται να τροποποιήσουν το ύψος των ανωτέρω παραμέτρων και συντελεστών.

Η μη-συμπερίληψη στα έγγραφα ενημέρωσης των εφαρμοζόμενων ανωτέρω τιμολογιακών παραμέτρων και συντελεστών προκαλεί σύγχυση στους καταναλωτές, αποδυναμώνει το θεμελιώδες δικαίωμα ελεύθερης επιλογής τους και υπονομεύει την αποτελεσματικότητα του Ειδικού Τιμολογίου».

2. Αποφυγή παραπλανητικών συγκρίσεων

Η δεύτερη σύσταση που απευθύνει η ΡΑΑΕΥ στους παρόχους και άρα θα πρέπει να έχουν υπόψη τους οι καταναλωτές, αναφέρει πως αν γίνεται σύγκριση ανάμεσα στο πράσινο τιμολόγιο και τα άλλα χρωματιστά τιμολόγια θα πρέπει να παρουσιάζουν αναλυτικά τις παραδοχές για κάθε τύπο τιμολογίου.

Αναλυτικά η ΡΑΑΕΥ αναφέρει: «Προκειμένου για τη διαφανή ενημέρωση των καταναλωτών, οι προμηθευτές που προβαίνουν σε συγκρίσεις του Ειδικού Τιμολογίου με διαφορετικούς τύπους τιμολογίων οφείλουν να εκθέτουν αναλυτικά τις παραδοχές που έχουν λάβει υπόψη για κάθε έναν τύπο τιμολογίου.

Ενδεικτικώς, τυχόν σύγκριση που διενεργείται στη βάση των τιμών που διαμορφώθηκαν κατά τη διάρκεια ενός μόνο μήνα του 2023 μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένα συμπεράσματα.

Η Αρχή ελέγχει την επιλογή ορθής βάσης σύγκρισης και την επαληθευσιμότητα των προκυπτόμενων χρεώσεων».

3. Απαγόρευση εισαγωγής πρόσθετων παραμέτρων

Η ΡΑΑΕΥ ξεκαθαρίζει πως πέραν των προαναφερόμενων παραμέτρων που υποχρεούνται να ανακοινώνουν και να εφαρμόζουν στο ειδικό ή «πράσινο» τιμολόγιο δεν επιτρέπεται να προσθέτουν καμία άλλη. Είτε είναι στοιχείο του μηχανισμού αναπροσαρμογής είτε είναι άλλης μορφής έκπτωση.

Αναλυτικά η ΡΑΑΕΥ αναφέρει: «Οι τιμολογιακοί όροι, οι οποίοι διέπουν το «Ειδικό Τιμολόγιο», είναι λεπτομερώς αποτυπωμένοι στην Υπουργική Απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΗΕ/120637/2107, η οποία παραθέτει κατά τρόπο περιοριστικό τις παραμέτρους του «Ειδικού Τιμολογίου» (Πάγια Χρέωση, Βασική Τιμή Προμήθειας, τύπος και συντελεστές του Μηχανισμού Διακύμανσης καθώς και εκπτώσεις στην Βασική Τιμή Προμήθειας). Η εξαντλητική αναφορά των τιμολογιακών όρων στην Υπουργική Απόφαση εξυπηρετεί την ευχερή συγκρισιμότητα των Ειδικών Τιμολογίων που θα προσφέρουν οι Προμηθευτές και αποτελεί και τον βασικό στόχο του νομοθέτη.

Η προσθήκη στους τιμολογιακούς όρους επιπλέον παραμέτρων πέραν των αναφερομένων στην Υπουργική Απόφαση δεν είναι επιτρεπτή».

4. Σχετικά με το δικαίωμα εναντίωσης επί της μετάπτωσης στο Ειδικό Τιμολόγιο.

Από την 1^η Ιανουαρίου όσοι δεν έχουν επιλέξει κάποιο από τα χρωματιστά τιμολόγια υποχρεωτικά όλοι μεταπίπτουν στο «πράσινο» ή ειδικό τιμολόγιο. Σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ δικαίωμα εναντίωσης έχουν μέχρι τις 31 Ιανουαρίου του 2024. Το δικαίωμα εναντίωσης δεν έχει αναδρομική ισχύ ξεκαθαρίζει η Ρυθμιστική Αρχή:

«Όπως προβλέπεται στην παρ. 3 του άρθρου 5 της Υπουργικής Απόφασης, «Η προβολή της αντίρρησης του Καταναλωτή επί της μετάπτωσης στο Ειδικό Τιμολόγιο και της παραμονής στη σύμβαση προμήθειας, η οποία είχε τεθεί σε αναστολή λόγω εφαρμογής του άρθρου 138 του ν. 4951/2022, δύναται να διενεργείται έως την 31η Ιανουαρίου 2024, ακολουθώντας τη διαδικασία προβολής αντίρρησης της παρ. 6 του άρθρου 138Α του ν. 4951/2022.».

Ως προς την εφαρμογή της ρύθμισης αυτής και κατόπιν σχετικής διευκρίνησης που δόθηκε από τον κανονιστικό νομοθέτη, ήτοι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η άσκηση του δικαιώματος εναντίωσης δεν θεωρείται ότι έχει αναδρομική εφαρμογή και ως εκ τούτου για τις ημέρες που προηγούνται της άσκησής του, οι προμηθευτές τιμολογούν τους πελάτες τους με τις χρεώσεις του Ειδικού Τιμολογίου, στο οποίο λογίζεται ότι μετέπεσαν για το χρονικό διάστημα που προηγείται της εναντίωσής τους. Η τιμολόγηση σύμφωνα με το νέο τιμολόγιο που έχει επιλεγεί με την εναντίωση πραγματοποιείται για τον χρόνο που έπεται της εναντίωσης».

5. Σχετικά με τη δυνατότητα τροποποίησης των τιμολογιακών όρων.

Η ΡΑΑΕΥ διευκρινίζει επίσης κάθε πότε θα πρέπει να αλλάζουν οι τιμές και οι άλλες παράμετροι του πράσινου ή ειδικού τιμολογίου ρεύματος.

Το πάγιο μπορεί να αλλάζει κάθε μήνα και να ισχύει στον πρώτο λογαριασμό κατανάλωσης μετά την τροποποίηση, θα πρέπει να ανακοινώνεται δε, την 1^η του μήνα.

Η βασική τιμή προμήθειας ρεύματος μπορεί να αλλάζει κάθε εξάμηνο αλλά να ανακοινώνεται δύο μήνες πριν την τροποποίηση.

Η έκπτωση στη βασική τιμή προμήθειας μπορεί να αλλάζει κάθε μήνα και να ανακοινώνεται την 1^η κάθε μήνα.

Οι συντελεστές του μηχανισμού αναπροσαρμογής θα μπορούν να αλλάζουν κάθε τρίμηνο και να ανακοινώνονται ένα μήνα πριν την τροποποίηση.

Η ΡΑΑΕΥ αναφέρει σχετικώς: «Για λόγους ευχερέστερης κατανόησης των καταναλωτών παρατίθεται ο κάτωθι πίνακας που απεικονίζει τη συχνότητα και τη διαδικασία τροποποίησης των τιμολογιακών όρων του ειδικού τιμολογίου σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.

Σημειώνεται ότι ο προμηθευτής δύναται να δεσμεύεται στην παροχή των τιμολογιακών όρων για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και η δέσμευση αυτή νοείται ως βέλτιστη πρακτική που διασφαλίζει τα δικαιώματα των καταναλωτών και θεμελιώνει σχέση εμπιστοσύνης.

Σχετικά με τα λοιπά τιμολόγια, με σήμανση μπλε (σταθερά) και κίτρινη (κυμαινόμενα), τα οποία διέπονται από τις διατάξεις του Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας και της υπ’ αρ. Ε-160/2023 Απόφασης της ΡΑΑΕΥ, σημειώνεται ότι οι τιμολογιακοί όροι ισχύουν καθ’ όλη της διάρκεια της σύμβασης και δύνανται να τροποποιούνται μόνο για σπουδαίο λόγο και υπό τον όρο της τήρησης της διαδικασίας προγνωστοποίησης του καταναλωτή, ήτοι μέσω ατομικής ενημέρωσης 2 μήνες πριν τη σκοπούμενη μεταβολή».

Να σημειωθεί ότι το «a» είναι ο συντελεστής προσαύξησης, το «Lu» είναι το ανώτατο όριο μη ενεργοποίησης του μηχανισμού αναπροσαρμογής και το «Li» τι κατώτατο όριο μη ενεργοποίησης του μηχανισμού αναπροσαρμογής.

6. Σχετικά με τις σημάνσεις των προϊόντων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.

Με την έκτη σύσταση γίνεται γνωστή η χρωματική σήμανση των τιμολογίων ρεύματος:

«Τα Προϊόντα Σταθερής Τιμής Ορισμένου Χρόνου επισημαίνονται με χρώμα μπλε, το Ειδικό Τιμολόγιο με χρώμα πράσινο, τα λοιπά προϊόντα προμήθειας κυμαινόμενης τιμής με χρώμα κίτρινο και τα προϊόντα δυναμικής τιμολόγησης με χρώμα πορτοκαλί. Οι Σημάνσεις Διαφάνειας αποτυπώνονται διακριτά στην πρώτη σελίδα του λογαριασμού κατανάλωσης, καθώς και σε όλα τα τυποποιημένα έντυπα του Προμηθευτή, στην ιστοσελίδα του και τις προωθητικές ενέργειες».

7. Ενημέρωση των καταναλωτών σε μηνιαία βάση για την Τελική Τιμή Προμήθειας του Ειδικού Τιμολογίου από τη ΡΑΑΕΥ

Οι τελική τιμή του ειδικού τιμολογίου ή πράσινου τιμολογίου ρεύματος θα πρέπει να ανακοινώνεται από τους παρόχους κάθε 1^η του μήνα. Οι πάροχοι δε, οφείλουν να την αποστείλουν στη ΡΑΑΕΥ το αργότερο έως και την 1^η μέρα έκαστου μήνα τιμολόγησης και μέχρι τις 23:59. Η Ρυθμιστική Αρχή μέχρι και την πέμπτη ημέρα κάθε μήνα θα αναρτά συγκριτικό πίνακα μεταξύ των παρόχων.

Αναλυτικά η ΡΑΑΕΥ αναφέρει: «Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο κείμενο πλαίσιο (παρ.1 και 2 του άρθρου 5 της Υπουργικής Απόφασης) η ΡΑΑΕΥ θα ανακοινώνει στην ιστοσελίδα της υπό τη μορφή πίνακα, έως την πέμπτη μέρα κάθε μήνα, την Τελική Τιμή Προμήθειας του Ειδικού Τιμολογίου, βάσει των στοιχείων που έχουν αποστείλει οι προμηθευτές το αργότερο έως και την 1η ημέρα έκαστου μήνα τιμολόγησης και ώρα 23:59.

Η δυνατότητα σύγκρισης με τιμολόγια των οποίων η τιμή διαμορφώνεται μετά τον μήνα κατανάλωσης (κυμαινόμενα – κίτρινα) θα ενεργοποιηθεί από τον μήνα Μάρτιο του 2023.

Συνεπώς, οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να συγκρίνουν κάθε τύπο προσφερόμενου τιμολογίου λαμβάνοντας υπόψη και τυχόν εξατομικευμένες περιστάσεις (μέγεθος κατανάλωσης, εκπτώσεις συνέπειας κλπ.) και να αντλούν στοιχεία για την κατάταξη των προϊόντων από το οικονομικότερο στο ακριβότερο. Σε συνέχεια των ανωτέρω, οι Προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας καλούνται όπως ακολουθήσουν απαρέγκλιτα τις προβλέψεις του κείμενου πλαισίου και τις διευκρινιστικές οδηγίες που έχουν παρασχεθεί από το ΥΠΕΝ και την Αρχή, η τήρηση των οποίων αποβαίνει προς όφελος των καταναλωτών και της αγοράς στο σύνολό της. Η ΡΑΑΕΥ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, παρακολουθεί σε συνεχή βάση την εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου και προβαίνει κατά περίπτωση σε έκδοση θετικών αναφορών και ανακοινώσεων και επιβάλλει τις ανάλογες αποτρεπτικές κυρώσεις».