Γυναικοκτονίες: Το αίτημα για νομική κατοχύρωση έχει ωριμάσει

Ο κατάλογος των γυναικοκτονιών τα τελευταία χρόνια είναι μακρύς και απογοητευτικός. Είναι ένας κατάλογος που αποδεικνύει ότι παρά τα γενναία βήματα για να σπάσει η γυάλινη οροφή, γυναίκες καθημερινά στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς δολοφονούνται ακριβώς επειδή είναι γυναίκες. Σύμφωνα με το έγκυρο ρεπορτάζ της Καθημερινής, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, 80 γυναίκες δεν είναι πια ανάμεσά μας επειδή σύζυγοι/σύντροφοι, με ιδιοκτησιακής κοπής αντίληψη, είχαν διαφορετικά «σχέδια».

Είναι αλήθεια ότι για πολλές από τις παθογένειες που κατατρέχουν την ελληνική έννομη τάξη, υπάρχει διάχυτη η αίσθηση ότι ο Ποινικός Κώδικας έχει την απάντηση. Αυτό δεν είναι αληθές, ενίοτε δε συσκοτίζει και τη συζήτηση. Τα δικαστήρια, σε σύγχρονα και φιλελεύθερα κράτη, απονέμουν το δίκαιο, δεν αντιμετωπίζουν το έγκλημα. Εντούτοις, η συζήτηση για τη νομική κατοχύρωση του όρου «γυναικοκτονία» διατηρεί μία ιδιαίτερη σημασία, που πρέπει να λάβουμε, ιδίως υπό το βάρος των αλλεπάλληλων περιστατικών των τελευταίων ετών, υπόψη μας. Και αυτό διότι οι κώδικες δεν είναι αποστεωμένοι κανόνες δικαίου ανεπίδεκτοι τροποποιήσεων, αλλά κείμενα που καλούνται να αφουγκραστούν νέες κοινωνικές πραγματικότητες, μακριά πάντοτε από αντιλήψεις που θέλουν να καταστήσουν την ποινική δικαιοσύνη τμήμα του κοινού περί δικαίου αισθήματος.

Η νομική κατοχύρωση του εγκλήματος της γυναικοκτονίας είναι η μόνη και ίσως η ασφαλέστερη οδός για την πάταξη της ιδιοκτησιακής αντίληψης στο σώμα, στις πεποιθήσεις και τελικώς στη ζωή της γυναίκας. Μιας αντίληψης που οδηγεί πολλές φορές συντρόφους ή πρώην συντρόφους μετά από αλλεπάλληλες κακοποιητικές συμπεριφορές ακόμη και στη φυσική εξόντωση της γυναικείας υπόστασης ακριβώς επειδή είναι γυναίκες.

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε και εξελίξεις που εκτείνονται πέρα από τη δική μας έννομη τάξη, όπως δηλαδή το γεγονός ότι η γυναικοκτονία είναι ένας όρος με διεθνή εμβέλεια, που έχει υιοθετηθεί από κορυφαία θεσμικά όργανα μεταξύ των οποίων ο ΟΗΕ και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Η νομική αντιμετώπιση του εγκλήματος της γυναικοκτονίας με όρους επιβαρυντικής περίστασης ανθρωποκτονίας αλλά και εν γένει των εγκλημάτων με σεξιστικά χαρακτηριστικά, αποκλείοντας την αναγνώριση ελαφρυντικών περιστάσεων κατά την επιμέτρηση της ποινής, είναι ένα θεμελιώδες αίτημα για την ουσιαστική προάσπιση του γυναικείου φύλου.

Η Πολιτεία απέναντι στο φαινόμενο των κακοποιητικών συμπεριφορών που πολλές φορές έχουν για κατάληξη τη δολοφονία πρέπει να δράσει άμεσα, με ευαισθησία και ενσυναίσθηση, χωρίς μικροψυχία, προκειμένου να αποτρέψει προδιαγεγραμμένα μελλοντικά εγκλήματα. Τα θύματα είναι πολλά και το αίτημα για δράση επιτακτικό.

Η Σουζάνα Κλημεντίδη είναι δικηγόρος