UBS: Πόσο θα πλήξουν την Ευρώπη οι δασμοί 50%

Πακέτα ανταποδοτικών δασμών έχει ετοιμάσει η Κομισιόν απέναντι σε αμερικανικά προϊόντα, αξίας έως και 95 δισ. ευρώ, τα οποία θα ενεργοποιηθούν εάν οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ αποτύχουν να μειώσουν τους δασμούς έως τα μέσα Ιουλίου.

Αυτή είναι η τελευταία εξέλιξη που επισημαίνει η UBS, η οποία εκτιμά ότι η κλιμάκωση των δασμών από αμερικανικής πλευράς, ειδικά μετά την απειλή για αύξηση στο 50%, αυξάνει τον κίνδυνο εμπορικής έντασης και πιθανών αντιποίνων.

Σημαντικές εξελίξεις αναμένονται από τις επόμενες συναντήσεις κορυφής, την πορεία των διαπραγματεύσεων και τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σύμφωνα με τη UBS.

Πριν αναλάβει η κυβέρνηση Τραμπ, οι εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ είχαν μέσο δασμό κάτω από 2%

Ρευστότητα

Κατά την UBS, οι εμπορικές σχέσεις της Ευρώπης με τις ΗΠΑ παραμένουν σε ρευστή κατάσταση. Πριν αναλάβει η κυβέρνηση Τραμπ, οι εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ είχαν μέσο δασμό κάτω από 2%.

Αυτό αυξήθηκε απότομα με την ανακοίνωση των ΗΠΑ για δασμούς 20% από τις 2 Απριλίου, πριν ανακοινωθεί μια 90ήμερη παύση στους αμοιβαίους δασμούς μια εβδομάδα αργότερα, που μείωσε τους δασμούς σε λίγο πάνω από 10% έως τις 9 Ιουλίου. Οι δασμοί αυτοί ισχύουν αυτή τη στιγμή και σηματοδοτούν σημαντική επιδείνωση για τους Ευρωπαίους εξαγωγείς σε σχέση με τις αρχές του 2025.

Ωστόσο, μπορεί να ακολουθήσει περαιτέρω κλιμάκωση. Άλλωστε, την περασμένη Παρασκευή, ο Πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει δασμούς 50% στα ευρωπαϊκά προϊόντα από 1η Ιουνίου, καθώς οι συνομιλίες με την ΕΕ «δεν προχωρούν». Μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με την Πρόεδρο της Κομισιόν, Ursula von der Leyen, την Κυριακή, η επιβολή του δασμού 50% αναβλήθηκε για τις 9 Ιουλίου.

Παρά το ότι το χρονοδιάγραμμα των διαπραγματεύσεων παραμένει αμετάβλητο, τα πρόσφατα γεγονότα αυξάνουν τον κίνδυνο ότι μετά τα μέσα Ιουλίου: (1) οι αμερικανικοί δασμοί εισαγωγής μπορεί να σταθεροποιηθούν σε υψηλότερα επίπεδα από σήμερα, ακυρώνοντας τις ελπίδες για σημαντική μείωση και επηρεάζοντας αρνητικά την ανάπτυξη, και (2) να αυξηθούν οι πιθανότητες ανταποδοτικών μέτρων της ΕΕ που θα οδηγήσουν σε κλιμάκωση των δασμών με αρνητικές συνέπειες στην ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.

Μάλιστα, η UBS υπενθυμίζει ότι έχει υποστηρίξει πως το σημερινό επίπεδο δασμών των ΗΠΑ (γενικός δασμός 10%, συν 25% στους τομείς του χάλυβα, αλουμινίου και αυτοκινήτων, με εξαιρέσεις για φάρμακα, μικροτσίπ και ορισμένα μέταλλα) δεν αποτελεί «σταθερή ισορροπία» και δεν θεωρεί δεδομένο ότι ΗΠΑ και ΕΕ θα καταλήξουν σε συμφωνία με ευνοϊκό αποτέλεσμα έως τον Ιούλιο.

Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις ενός δασμού 50%;

Προηγούμενες εκτιμήσεις έδειχναν ότι με το αμοιβαίο δασμό 20% που ανακοινώθηκε στις αρχές Απριλίου, η ζώνη του ευρώ θα υποστεί συρρίκνωση του ΑΕΠ το γ’ και δ’ τρίμηνο του 2025 (τεχνική ύφεση), με συνολική απώλεια 0,7 ποσοστιαίες μονάδες (0,4 το 2025 και 0,3 το 2026).

Ένας δασμός 50% θα αύξανε σημαντικά το σταθμισμένο πραγματικό ποσοστό δασμού (πάνω από 30%), ακόμη και αν εξαιρούνταν ορισμένοι τομείς (π.χ. ημιαγωγοί, φάρμακα) ή κλαδικοί δασμοί (π.χ. 25% στα αυτοκίνητα, χάλυβα, αλουμίνιο).

Ένας διατηρούμενος δασμός 50% θα σήμαινε περίπου διπλασιασμό του πραγματικού δασμού που ανακοινώθηκε στις 2 Απριλίου. Σε αυτό το σενάριο κινδύνου, η πρόβλεψη της UBS για την ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ που είναι 0,7% για το 2025 και 1% για το 2026, θα μπορούσε να μειωθεί σε 0,4% και 0,5% αντίστοιχα.

Προς το παρόν το θεωρεί σενάριο κινδύνου και όχι βασικό, καθώς οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται.

Άμεσο αποτέλεσμα μπορεί να είναι η επιτάχυνση εισαγωγών από εταιρείες που φοβούνται τη μεγάλη αύξηση των δασμών μετά τα μέσα Ιουλίου, όπως φαίνεται να συνέβη τους τελευταίους μήνες. Αυτό μπορεί να στηρίξει την οικονομική δραστηριότητα τον Ιούνιο (και άρα το Α’ εξάμηνο), με κάμψη αργότερα μέσα στο έτος, μόλις οι υψηλοί δασμοί τεθούν σε ισχύ (και άρα να επηρεάσει αρνητικά το μέσο ρυθμό ανάπτυξης του 2026).

Μέχρι τώρα, το σοκ από τους δασμούς είχε αποπληθωριστική επίδραση στην Ευρώπη, λόγω ισχυρού ευρώ και πτώσης τιμών ενέργειας. Ωστόσο, αν η Κομισιόν υλοποιήσει ανταποδοτικά μέτρα, οι πληθωριστικές πιέσεις θα αυξηθούν, υπό ίσους όρους.

Η πρόβλεψη της UBS για μείωση επιτοκίων της ΕΚΤ τον Ιούλιο βασίζεται στην υπόθεση ότι, μπροστά σε αυτό το δύσκολο δίλημμα, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα προτιμήσει την προστασία της ανάπτυξης. Ωστόσο, οι απόψεις εντός του Συμβουλίου για τη μείωση επιτοκίων τον Ιούλιο (ή Σεπτέμβριο) αναμένεται να διχαστούν (βλ. π.χ. πρόσφατες δηλώσεις της Isabel Schnabel και του Klaas Knot).

Πέρα από τους δασμούς, η UBS αναμένει θετική επίδραση από την αύξηση των δημοσίων δαπανών για την άμυνα και κυρίως τις γερμανικές υποδομές, που θα ξεκινήσει το 2026 και θα κορυφωθεί το 2027.

Η UBS δεν θεωρεί δεδομένο ότι ΗΠΑ και ΕΕ θα καταλήξουν σε συμφωνία με ευνοϊκό αποτέλεσμα έως τον Ιούλιο

Πώς θα αντιδράσει η Κομισιόν;

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ετοιμάσει δύο πακέτα ανταποδοτικών μέτρων. Πρώτον, μια λίστα δασμών που καλύπτει εξαγωγές των ΗΠΑ αξίας 21 δισ. ευρώ (με προϊόντα όπως σόγια, χαλκός, σίδηρος, μοτοσικλέτες, σκάφη και χυμός πορτοκαλιού), η οποία έχει ήδη εγκριθεί ως απάντηση στους αμερικανικούς δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο, αλλά η εφαρμογή της έχει αναβληθεί μέχρι τις 14 Ιουλίου. Δεύτερον, σε εξέλιξη βρίσκεται η προετοιμασία μιας λίστας μέτρων αξίας 95 δισ. ευρώ, που θα ενεργοποιηθεί εάν οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τους αμοιβαίους δασμούς αποτύχουν. Η Επιτροπή έχει ξεκινήσει δημόσια διαβούλευση, που λήγει στις 10 Ιουνίου, πριν τελειοποιήσει την πρότασή της.

Εάν οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ δεν οδηγήσουν σε μείωση των αμερικανικών δασμών έως τα μέσα Ιουλίου, η UBS αναμένει ότι η ΕΕ θα προχωρήσει σε ανταποδοτικά μέτρα. Με άλλα λόγια, θεωρεί ότι οι γενικοί δασμοί 10% και οι υψηλοί κλαδικοί δασμοί 25% στα αυτοκίνητα, το χάλυβα και το αλουμίνιο πιθανότατα δεν θα γίνουν αποδεκτοί από την Επιτροπή. Συνολικά, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων με τις ΗΠΑ.