Με μια απόφαση κόλαφο το Δικαστήριο Διεθνούς Εμπορίου των ΗΠΑ κατάφερε να «τσαλακώσει» την ηγετική εικόνα του Τραμπ και τα διατάγματά του για τους δασμούς που πηγαινοφέρνουν οι αξιωματούχοι του ως το πιο ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί της κυβέρνησης για εμπορικές συμφωνίες προς όφελος των ΗΠΑ.
Το δικαστήριο που εδρεύει στο Μανχάταν όχι μόνο διέταξε οριστική παύση των περισσότερων δασμών του Τραμπ, αλλά απαγόρευσε επίσης τυχόν μελλοντικές τροποποιήσεις τους.
Η επιτροπή τριών δικαστών έδωσε στον Λευκό Οίκο 10 ημέρες για να ολοκληρώσει την επίσημη διαδικασία παύσης των δασμών.
Η κυβέρνηση Τραμπ άσκησε αμέσως έφεση κατά της απόφασης η οποία μπορεί να φτάσει μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.
Ωστόσο, όσο το θέμα εκκρεμεί και για τη στρατηγική που έχει χαράξει ο Ντόναλντ Τραμπ μοιάζει εφιαλτικό, γεννιέται το εύλογο ερώτημα εάν η κυβέρνηση διαθέτει εκείνα του εργαλεία που ενδεχομένως θα της επέτρεπαν να εξασφαλίσει ότι είναι μόνο ένα προσωρινό πρόβλημα.
Αναλυτές της Goldman Sachs έγραψαν σε σημείωμά τους ότι «Αυτή η απόφαση ισοδυναμεί με οπισθοδρόμηση για τα δασμολογικά σχέδια της κυβέρνησης και αυξάνει την αβεβαιότητα, αλλά ενδέχεται να μην αλλάξει το τελικό αποτέλεσμα για τους περισσότερους σημαντικούς εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ».
Οι ίδιοι διακρίνουν κάποιες επλογές που θα μπορούσε να αξιοποιήσει η κυβέρνηση.
Στρίβειν… μέσω άλλων διατάξεων
Κατ’ αρχάς, η απόφαση μπλοκάρει τον βασικό οριζόντιο δασμό 10% που επιβλήθηκε από τον Τραμπ στις περισσότερες εισαγωγές, καθώς και τους πρόσθετους δασμούς στην Κίνα, στον Καναδά και στο Μεξικό, αλλά όχι τους δασμούς που επέβαλε σε επιμέρους κλάδους, όπως αυτοί που επιβάλλονται στον χάλυβα, στο αλουμίνιο και στα αυτοκίνητα.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει άλλα νομικά μέσα για να επιβάλει δασμούς, σύμφωνα με την Goldman. Αυτά περιλαμβάνουν το τμήμα 122 του νόμου περί εμπορίου του 1974, το τμήμα 301 και το τμήμα 338 του νόμου περί εμπορίου του 1930.
Ποια είναι αυτά;
Το άρθρο 122 δεν απαιτεί επίσημη έρευνα και ως εκ τούτου θα μπορούσε να είναι ένας από τους πιο γρήγορους τρόπους για να ξεπεράσει το οδόφραγμα του δικαστηρίου.
«Η κυβέρνηση θα μπορούσε ταχύτατα να αντικαταστήσει τον γενικό δασμό 10% με έναν παρόμοιο έως και 15% σύμφωνα με το Sec. 122», ανέφεραν οι αναλυτές της Goldman. Σημείωσαν, ωστόσο, ότι μια τέτοια κίνηση θα διαρκούσε μόνο έως και 150 ημέρες μετά τις οποίες ο νόμος απαιτεί απόφαση του Κογκρέσου.
Ο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να ξεκινήσει γρήγορα έρευνες για το Τμήμα 301 για βασικούς εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, θέτοντας τις γραφειοκρατικές βάσεις για τους δασμούς, ωστόσο, αυτή η διαδικασία πιθανότατα θα διαρκέσει τουλάχιστον αρκετές εβδομάδες.
Οι δασμοί του άρθρου 232, που ισχύουν ήδη για τις εισαγωγές χάλυβα, αλουμινίου και αυτοκινήτων, θα μπορούσαν επίσης να επεκταθούν σε άλλους τομείς, ενώ το άρθρο 338 επιτρέπει στον πρόεδρο να επιβάλλει εισφορές έως και 50% στις εισαγωγές από χώρες που κάνουν διακρίσεις κατά των ΗΠΑ, κάτι το οποίο δεν έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν.
Το Ανώτατο Δικαστήριο
Ο James Ransdell, εταίρος στη δικηγορική εταιρεία Cassidy Levy Kent, είπε ότι η δικαστική γνωμοδότηση σηματοδοτεί την πρώτη από πολλές άλλες υποθέσεις που εκκρεμούν – και την πρώτη ουσιαστική γνωμοδότηση από ομοσπονδιακό δικαστήριο «για να μπει πραγματικά στην ουσία της αμφισβήτησης των εναγόντων».
Ο ίδιος είπε ότι η ταχύτητα με την οποία άσκησε έφεση η κυβέρνηση Τραμπ ήταν «πολύ ασυνήθιστη» και υποδηλώνει ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να ασχολείται όλη τη νύχτα προκειμένου να προετοιμάσει την κίνησή της για ένα επείγον πάγωμα της εντολής.
Πρόσθεσε ότι ήταν «σίγουρα μια πιθανότητα» να καταλήξει το Ανώτατο Δικαστήριο να έχει τον τελευταίο λόγο.
«Δεν υπάρχει μεγάλο προηγούμενο για αυτό το συγκεκριμένο καταστατικό και για παρόμοιες ενέργειες του προέδρου, επομένως μπορεί να έχει κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον που έκανε το Ανώτατο Δικαστήριο να το αναλάβει», δήλωσε ο Ransdell στο CNBC την Πέμπτη.
Ο Στίβεν Μπλιτζ, επικεφαλής οικονομολόγος των ΗΠΑ στην TS Lombard, είπε ότι ο Τραμπ είχε ένα «πολύ καλό» επίπεδο κατανόησης του πώς να παίζει στα γήπεδα για να πάρει αυτό που θέλει από την άποψη του χρόνου.
«Το πρώτο πράγμα που πιθανότατα θα κάνει [ο Τραμπ] είναι μια επείγουσα προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο, επιδιώκοντας μια βασική απόφαση που θα λέει ότι η κυβέρνηση μπορεί να διατηρήσει αυτούς τους δασμούς σε ισχύ όσο θα “τρέχει” η διαδικασία προσφυγών», εξήγησε.
«Αυτό το εκτελεστικό διάταγμα που έμοιαζε με… βασιλική διαταγή υπήρχε πάντα το ενδεχόμενο να βρεθεί κάποια στιγμή στα δικαστήρια. Αυτό που κάνει τη διαφορά ανάμεσα στη μοναρχία και στη συνταγματική δημοκρατία είναι το νομικό σύστημα», πρόσθεσε ο οικονομολόγος.