Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ σχεδιάζουν να επισκεφθούν την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αυτή την εβδομάδα για να διερευνήσουν την ανακαίνιση των κεντρικών γραφείων της, ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο των προσπαθειών του Λευκού Οίκου να υπονομεύσει τον Τζέι Πάουελ.
Στο επίκεντρο αυτής της εκστρατείας κατά του Αμερικανού Τραπεζίτη είναι ο Ράσελ Βόουτ, ο διευθυντής του Γραφείου Διαχείρισης και Προϋπολογισμού, ο οποίος έχει συγκρίνει την ανακαίνιση με το Παλάτι των Βερσαλλιών, κάνοντας λόγο για «εξωφρενικές» υπερβάσεις κόστους . Έχει επίσης επιτεθεί στον Πάουελ προσωπικά για «κατάφωρη» κακοδιαχείριση των εργασιών.
«Υπάρχει απλώς πολλή γνήσια περιέργεια από τον διευθυντή… να δει πού πηγαίνουν πραγματικά όλα αυτά τα χρήματα», τόνισε στους Financial Times ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης. «Επειδή 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια για την ανακαίνιση ενός κτιρίου είναι γελοίο».
Γιατί η κυβέρνηση Τραμπ διερευνά το σχέδιο της Fed;
Όπως εξηγούν οι FT, ο Βόουτ, στενός σύμμαχος του προέδρου, ισχυρίζεται ότι η ανακαίνιση του κτιρίου Marriner S Eccles και της γειτονικής λεωφόρου Constitution του 1951 από την Fed είναι ενδεικτική αυτού που ο ίδιος, και άλλοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης, ισχυρίζονται ότι είναι έλλειψη εποπτείας στην κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ.
Ο Βόουτ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι ακόμη και το «νούμερο δύο κτίριο» της Fed – το κτίριο William McChesney Martin Jr, ένα μνημείο για την αισιοδοξία της εποχής των τζετ που βρίσκεται απέναντι από το κτίριο Eccles – ήταν «ένα παλάτι».
«Περνάς από τις αίθουσες και υπάρχει τόση πολλή τέχνη. Θέλω να πω, είναι το επίπεδο γενναιοδωρίας», είπε ο διευθυντής του OMB. «Πρόκειται για ένα ίδρυμα που δεν έχει καμία λογοδοσία».
Τη Δευτέρα, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, τάχθηκε υπέρ της έρευνας, λέγοντας ότι θα πρέπει να αναθεωρηθεί η σύμβαση του έργου και να γίνει παράλληλα έρευνα «ολόκληρου του θεσμού της Ομοσπονδιακής Τράπεζας».
«Παραθυράκι» απόλυσης
Η έρευνα για το έργο, το οποίο υπερβαίνει πλέον τον προϋπολογισμό κατά 700 εκατομμύρια δολάρια, έχει πυροδοτήσει εικασίες ότι θα μπορούσε να δώσει στον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ έναν τρόπο να απολύσει τον Πάουελ πριν από τη λήξη της θητείας του τον Μάιο «για λόγους» – μια ετικέτα που συνήθως ερμηνεύεται ως κακοδιοίκηση.
Οι νομικοί μελετητές είναι επιφυλακτικοί ως προς το εάν οι υπερβάσεις κόστους θα παρείχαν επαρκείς λόγους για απόλυση.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η κυβέρνηση έχει αναπτύξει ένα νέο μέτωπο στις επιθέσεις της,
«Μια ανακαίνιση που υπερβαίνει τον προϋπολογισμό δεν αποτελεί κακοδιοίκηση, δεν είναι παράβαση καθήκοντος. Οι ανακαινίσεις υπερβαίνουν συνεχώς τον προϋπολογισμό», δήλωσε ο Λεβ Μενάντ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
Ο Μπέσεντ δήλωσε επίσης την Τρίτη ότι «δεν υπάρχει τίποτα που να μου λέει ότι [ο Πάουελ] πρέπει να παραιτηθεί τώρα».
Ο υπουργός Οικονομικών δήλωσε στο Fox Business ότι, αν ο πρόεδρος της Fed θέλει να παραμείνει μέχρι το τέλος της θητείας του, «νομίζω ότι θα έπρεπε». Αλλά, πρόσθεσε: «Αν θέλει να φύγει νωρίς, νομίζω ότι θα έπρεπε».
Οι λόγοι πίσω από την επίθεση στον Πάουελ
Από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ έχει επικρίνει τον πρόεδρο της Fed για την άρνησή του να μειώσει τα επιτόκια – μια απόφαση που ο πρόεδρος των ΗΠΑ ισχυρίζεται ότι έχει στοιχίσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε κόστος χρηματοδότησης και αναστέλλει την ανάπτυξη.
Ωστόσο, μια γνωμοδότηση του Ανωτάτου Δικαστηρίου που εκδόθηκε νωρίτερα φέτος έδειξε ότι ο πρόεδρος θα δυσκολευτεί να απολύσει τον κορυφαίο κεντρικό τραπεζίτη των ΗΠΑ λόγω διαφωνιών πολιτικής.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η κυβέρνηση έχει αναπτύξει ένα νέο μέτωπο στις επιθέσεις της, ισχυριζόμενη ότι ο Πάουελ έχει «κατάφωρα» κακοδιαχειριστεί την ανακαίνιση και είτε παραπλάνησε το Κογκρέσο είτε δεν ενημέρωσε την Εθνική Επιτροπή Κεφαλαιουχικού Σχεδιασμού, ή NCPC, για τα σχέδια περικοπής του κόστους.
Η Fed, η οποία χρηματοδοτείται κυρίως από τόκους επί τίτλων που κατέχει στο πλαίσιο των πράξεων νομισματικής πολιτικής της και τέλη που χρεώνει στις τράπεζες, και όχι μέσω πιστώσεων του Κογκρέσου, πιστεύει ότι δεν χρειαζόταν να ενημερώσει την NCPC για τις αλλαγές.
Ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης δήλωσε στους Financial Times ότι η Fed θα έπρεπε να είχε συμβουλευτεί την επιτροπή σχετικά με τις αλλαγές.
Ο Πάουελ έγραψε στους γερουσιαστές Τιμ Σκοτ και Ελίζαμπεθ Γουόρεν, της Επιτροπής Τραπεζών της Γερουσίας, για να τους ενημερώσει ότι ο γενικός επιθεωρητής της κεντρικής τράπεζας θα εξετάσει τις υπερβάσεις κόστους.
Είναι η ανακαίνιση πολύ ακριβή;
Άλλα πρόσφατα ομοσπονδιακά οικοδομικά έργα έχουν κοστίσει λιγότερο από την τιμή των περίπου 2.000 δολαρίων ανά τετραγωνικό πόδι για την κεντρική τράπεζα.
Σύμφωνα με τους FT, το Μουσείο Σμιθσόνιαν των Αμερικανών Ινδιάνων, στο αντίθετο άκρο του National Mall, κόστισε περίπου 800 δολάρια ανά τετραγωνικό πόδι όταν ολοκληρώθηκε το 2004 – σχεδόν 1.400 σε δολάρια του 2025.
Ο Άντριου Λέβιν, πρώην οικονομολόγος της Fed, ο οποίος τώρα είναι καθηγητής στο Dartmouth College, υποστήριξε ότι η απόφαση να προστεθούν περισσότερα τετραγωνικά μέτρα για τη δημιουργία χώρου στάθμευσης για το προσωπικό, καθώς και μια υπόγεια σήραγγα που θα συνδέει τα δύο κτίρια, έχει άσκοπα προσθέσει στο κόστος.
«Η Fed θα μπορούσε να είχε νοικιάσει 500 θέσεις στάθμευσης από εμπορικά γκαράζ στην περιοχή για περίπου 30 εκατομμύρια δολάρια», λέει ο Λέβιν. «Αυτό το υπόγειο πάρκινγκ που κατασκευάζουν πιθανότατα κοστίζει σχεδόν 10 φορές περισσότερο».
Ωστόσο, τα κοντινά γκαράζ θα δυσκολεύονταν να φιλοξενήσουν το προσωπικό της Fed — το πλησιέστερο εμπορικό οικόπεδο στην κεντρική τράπεζα έχει μόνο 130 θέσεις, ενώ άλλα σε απόσταση αρκετών τετραγώνων προσφέρουν συνολικά μόνο περίπου 540 θέσεις.
Δεν είναι επίσης ασυνήθιστο τα ομοσπονδιακά κτίρια να παρέχουν χώρο στάθμευσης για τους υπαλλήλους.
Η κεντρική τράπεζα δεν έχει ακόμη παρουσιάσει αναλυτικό κατάλογο των υπερβάσεων κόστους
Το Ομοσπονδιακό Κτίριο Robert C Weaver, το οποίο στεγάζει το Υπουργείο Στέγασης και Αστικής Ανάπτυξης των ΗΠΑ, διαθέτει τρία επίπεδα υπόγειου χώρου στάθμευσης και το Κτίριο Ronald Reagan διαθέτει χώρο στάθμευσης 2.000 θέσεων .
Πόσο συνηθισμένες είναι οι υπερβάσεις κόστους;
Τα επίσημα αρχεία υποδηλώνουν ότι τα ομοσπονδιακά κατασκευαστικά έργα συχνά κοστίζουν περισσότερο από το αναμενόμενο.
Μια έκθεση του Γραφείου Λογοδοσίας της Κυβέρνησης του 2018 διαπίστωσε ότι από τα 36 μεγάλα μη στρατιωτικά κατασκευαστικά έργα που ολοκληρώθηκαν μεταξύ 2014 και 2018, περισσότερα από τα δύο τρίτα είχαν υπερβεί τον προϋπολογισμό .
Τα αρχικά κεντρικά γραφεία του FBI στην Λεωφόρο Πενσυλβάνια στην Ουάσινγκτον, τα οποία ολοκληρώθηκαν το 1974, κόστισαν περισσότερο από το διπλάσιο της αρχικής εκτίμησης . Το Κτίριο Ρόναλντ Ρίγκαν και το Διεθνές Κέντρο Εμπορίου στην 14η Οδό, που αρχικά είχαν προϋπολογιστεί στα 362 εκατομμύρια δολάρια, κόστισαν περισσότερα από 800 εκατομμύρια δολάρια .
Μια έκθεση του 2021 από τη Διοίκηση Γενικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ, η οποία διαχειρίζεται τα ακίνητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, διαπίστωσε ότι το τελικό κόστος κατασκευής ήταν, κατά μέσο όρο, λιγότερο από 10% υψηλότερο από το αρχικά προβλεπόμενο .
Μόνο ένα έργο εκείνο το έτος ξεπέρασε αυτό της Fed, το Ομοσπονδιακό Κτίριο Federico Degetau στο Σαν Χουάν του Πουέρτο Ρίκο.
Άλλες κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο έχουν δαπανήσει δισεκατομμύρια για τα κεντρικά τους γραφεία.
Ωστόσο, η Fed έπρεπε να αντιμετωπίσει ένα μνημείο που άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του το 1937 και έκτοτε δεν έχει υποστεί ουσιαστικό εκσυγχρονισμό.
Ο Πάουελ ισχυρίστηκε σε επιστολή του προς τον Βόουτ ότι ούτε το κτίριο Eccles Building, ούτε αυτό στην στην 1951 Constitution Avenue είχαν υποστεί «πλήρη ανακαίνιση» από τότε που κατασκευάστηκαν για πρώτη φορά. Το δεύτερο κτίριο είχε μείνει κενό πριν από τη μεταφορά του στην Fed το 2018, σύμφωνα με δελτίο τύπου της Γενικής Διοίκησης Υπηρεσιών.
Η κεντρική τράπεζα δεν έχει ακόμη παρουσιάσει αναλυτικό κατάλογο των υπερβάσεων κόστους. Ωστόσο, ο Πάουελ ανέφερε στην επιστολή του ότι το έργο περιελάμβανε «σημαντικές δομικές επισκευές» και αποκατάσταση της μόλυνσης από αμίαντο και μόλυβδο, καθώς και γενική επισκευή των ηλεκτρικών, υδραυλικών και συστημάτων θέρμανσης — όλα εκ των οποίων ήταν παράγοντες.
Οι άλλες κεντρικές τράπεζες
Άλλες κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο έχουν δαπανήσει δισεκατομμύρια για τα κεντρικά τους γραφεία. Το κτίριο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κόστισε 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ, ολοκληρώθηκε με τρία χρόνια καθυστέρηση και κόστισε 350 εκατομμύρια ευρώ περισσότερα από τον αρχικό προϋπολογισμό των 850 εκατομμυρίων ευρώ. Μέχρι την ολοκλήρωση του 12ετούς έργου το 2014, το κτίριο δεν ήταν αρκετά μεγάλο για να στεγάσει όλο το προσωπικό της ΕΚΤ.
Όπως και η Fed, η κεντρική τράπεζα της Ευρωζώνης δήλωσε ότι το κόστος της αυξήθηκε εν μέρει επειδή το έργο συνεπαγόταν τη διατήρηση ενός ιστορικού κτιρίου – της Großmarkthalle, που χτίστηκε τη δεκαετία του 1920 για να στεγάσει τις αγορές φρούτων και λαχανικών της Φρανκφούρτης.
Η συλλογή έργων τέχνης της Fed μπορεί να εντυπωσίασε τον Βόουτ, με τα έργα του Andy Warhol και τις εκτυπώσεις της Georgia O’Keeffe, καθώς και με τις εκθέσεις του προσωπικού και τα πορτρέτα πρώην προέδρων. Ωστόσο, άλλες κεντρικές τράπεζες μπορούν να καυχηθούν για παρόμοιους θησαυρούς.
Η Εθνική Τράπεζα της Αυστρίας κατέχει σχεδόν 50 ιστορικά έγχορδα όργανα, συμπεριλαμβανομένων εννέα βιολιών Stradivarius, τα οποία δανείζει σε μουσικούς, ενώ η Bundesbank διαθέτει μια εντυπωσιακή συλλογή γερμανικής αφηρημένης τέχνης του 20ού αιώνα.
Επιπλέον, ενώ οι εγκαταστάσεις της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ μπορεί να συγκρίνονται ευνοϊκά με εκείνες άλλων κτιρίων στο Εθνικό Πάρκο της Ουάσινγκτον, οι εσωτερικοί χώροι της δεν είναι τόσο εντυπωσιακοί όσο αυτοί της Τράπεζας της Γαλλίας.
Τα κεντρικά της γραφεία στο πρώτο διαμέρισμα του Παρισιού είναι τόσο πολυτελή που οδήγησαν έναν πρώην κεντρικό τραπεζίτη των ΗΠΑ να σχολιάσει ότι «η Γαλλία θα μπορούσε να επιστρέψει στον κανόνα του χρυσού αν αποσύρει όλο τον χρυσό από την Τράπεζα της Γαλλίας».
![«Σπίτι μου 2»: Κόβει ταχύτητα το πρόγραμμα – Μειώθηκαν τα στεγαστικά δάνεια [γράφημα]](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2025/07/22_07_ot_zhthsh_EXO.jpg)
