Η ευρωπαϊκή αγορά data centers συνεχίζει να εμφανίζει ισχυρά θεμελιώδη μεγέθη και θετική αναπτυξιακή προοπτική, χάρη στη σταθερή ζήτηση και τη συνεχιζόμενη έλλειψη διαθέσιμου χώρου και ενεργειακής ισχύος.
Ωστόσο, η Scope σε πρόσφατη ανάλυσή της επισημαίνει ότι, πέρα από την ποιότητα των μισθωτών και τους όρους των συμβολαίων μίσθωσης, νέοι παράγοντες κινδύνου αναδύονται, όπως η τεχνολογική καινοτομία, οι κανονιστικοί περιορισμοί αλλά και οι προκλήσεις στην υλοποίηση έργων.
Τεχνολογική απαξίωση
Η ταχύτητα της τεχνολογικής εξέλιξης δημιουργεί κίνδυνο για τους διαχειριστές και τους μισθωτές των data centres, καθώς μπορεί να καταστήσει τις υπάρχουσες υποδομές ξεπερασμένες ή ασύμβατες με τις νέες απαιτήσεις. Πολλά παλαιότερα κέντρα δεδομένων, σχεδιασμένα για απλούστερες ανάγκες αποθήκευσης και επεξεργασίας, αντιμετωπίζουν ήδη περιορισμούς στην επεκτασιμότητα και την προσαρμογή σε νέες τεχνολογίες.
Ο κύκλος ανανέωσης του εξοπλισμού (servers, storage, δικτυακά συστήματα) κυμαίνεται συνήθως στα τρία έως επτά χρόνια – μικρότερος από τον χρονικό ορίζοντα εξόφλησης χρέους (ARD). Οι μισθωτές αναλαμβάνουν συνήθως αυτό το κόστος.
Αντίθετα, τα συστήματα ενέργειας και ψύξης, ευθύνη των διαχειριστών, έχουν πολύ μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Αυτό σημαίνει ότι για δάνεια με βραχυπρόθεσμο ARD (περίπου πενταετία), ο κίνδυνος είναι περιορισμένος, αλλά για έργα με μακρύτερο ορίζοντα αποπληρωμής (15–25 χρόνια) η τεχνολογική απαξίωση γίνεται κομβικός παράγοντας κινδύνου.
Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και ειδικά των απαιτητικών workloads εκπαίδευσης AI οδηγεί σε ανασχεδιασμό των data centres, με υψηλότερη ενεργειακή πυκνότητα, βαρύτερα racks και μετάβαση από την παραδοσιακή ψύξη αέρα σε προηγμένες λύσεις υγρής ψύξης. Η προσαρμογή παλαιότερων εγκαταστάσεων σε αυτά τα δεδομένα είναι δύσκολη και όχι πάντα οικονομικά βιώσιμη.
Ρυθμιστικοί περιορισμοί
Η ευρωπαϊκή αγορά data centres βρίσκεται αντιμέτωπη με αυστηρότερο ρυθμιστικό και περιβαλλοντικό πλαίσιο. Η Οδηγία Ενεργειακής Απόδοσης (EED), που τέθηκε σε ισχύ τον Σεπτέμβριο του 2023, επιβάλλει σε μεγάλες εγκαταστάσεις (άνω των 500kW) να δημοσιοποιούν στοιχεία για κατανάλωση νερού και ενέργειας, επαναχρησιμοποίηση θερμότητας και χρήση ανανεώσιμων πηγών. Παράλληλα, χώρες όπως η Γερμανία θεσπίζουν επιπλέον αυστηρά μέτρα (στόχους PUE, υποχρεωτική αξιοποίηση θερμότητας, πλήρη στροφή σε ΑΠΕ).
Την ίδια ώρα, η ενεργειακή επάρκεια αποτελεί σοβαρό εμπόδιο, με πόλεις όπως το Άμστερνταμ, το Λονδίνο και το Δουβλίνο να αντιμετωπίζουν ήδη περιορισμούς δικτύου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εγκαταστάσεις κινδυνεύουν να χάσουν συμβατική ισχύ αν δεν κάνουν πλήρη χρήση της.
Η Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act) της ΕΕ, που εγκρίθηκε το 2024, επιβάλλει περιορισμούς στις εφαρμογές υψηλού κινδύνου και αυξημένες υποχρεώσεις διαφάνειας, με αποτέλεσμα επιπλέον κόστη συμμόρφωσης και γραφειοκρατικές επιβαρύνσεις.
Κατασκευαστικός κίνδυνος
Η Scope επισημαίνει και τον παράγοντα κινδύνου κατά την ανάπτυξη νέων έργων. Καθυστερήσεις ή υπερβάσεις κόστους μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές απώλειες εσόδων.
Θετικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι τα περισσότερα projects είναι προμισθωμένα σε μεγάλους παρόχους cloud και τεχνολογικούς κολοσσούς (hyperscalers), οι οποίοι έχουν ισχυρά κίνητρα να παραμείνουν στα συμβόλαιά τους λόγω του μεγάλου κόστους μετακίνησης.
