Τις αντιδράσεις πολλών Σικελών και άλλων κατοίκων στην Ιταλία συναντά η προοπτική κατασκευής της γέφυρας στο Στενό της Μεσσήνης. Υπάρχουν όμως και άλλοι εκπρόσωποι αρχών και θεσμών που εκφράζουν επιφυλαξεις…
Οι κάτοικοι που αντιδρούν, οι λεγόμενοι «ακτιβιστές κατά της γέφυρας», όπως η συνταξιούχος καθηγήτρια Μαριολίνα ντε Φραντσέσκο, που ζει στο χωριό Τόρε Φάρο της Σικελίας, αποτελούν μια συλλογικότητα ξεχωριστών ομάδων, μερικές από τις οποίες έχουν τις ρίζες τους στη δεκαετία του 1980, όταν η ιδέα της γέφυρας συνάντησε για πρώτη φορά την αντίθεση των φοιτητών του πανεπιστημίου της Μεσσήνης. Τώρα, βλέπουν ότι ο σκεπτικισμός τους είναι δικαιολογημένος.
Τόσο το Ελεγκτικό Συνέδριο, που εγκρίνει τη χρήση κρατικών κονδυλίων, όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν αμφισβητήσει το έργο, ζητώντας περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον περιβαλλοντικό του αντίκτυπο, μεταξύ άλλων. Χωρίς την έγκρισή τους, οι εργασίες δεν μπορούν να ξεκινήσουν.
Η κυβέρνηση στην Ιταλία έχει προθεσμία μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου για να απαντήσει στις ερωτήσεις του δικαστηρίου — τις οποίες έχει χαρακτηρίσει ως φυσιολογικές ή αναμενόμενες — διαφορετικά το σχέδιο θα μπορούσε να απορριφθεί.
Απαλλοτριώσεις και αγωγές στην Ιταλία
Συνολικά, 729 ακίνητα, εκ των οποίων 443 είναι κατοικίες, θα απαλλοτριωθούν, σύμφωνα με την Stretto di Messina SpA, την εταιρεία που είναι υπεύθυνη για το σχεδιασμό, την κατασκευή και τη συντήρηση της γέφυρας, μαζί με την κοινοπραξία Eurolink, αναφέρει το Bloomberg.
Οι ακτιβιστές που αντιτίθενται στη γέφυρα λένε ότι θα επηρεαστούν χιλιάδες άνθρωποι. Για να προσπαθήσουν να εμποδίσουν την έναρξη των εργασιών, έχουν ορκιστεί να θάψουν το έργο σε αυτό που ο Ντανιέλε Ιαλάκουα , ένας άλλος ακτιβιστής κατά της γέφυρας με έδρα τη Σικελία, αποκαλεί «τσουνάμι» αγωγών.
Οι υποθέσεις μπορεί να χρειαστούν χρόνο για να προχωρήσουν μέσα από ένα αργό νομικό σύστημα και το αποτέλεσμα είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Ο Πιέτρο Τσιούτσι , διευθύνων σύμβουλος της Stretto di Messina, είναι ενήμερος για τον κίνδυνο. Πρόσφατα δήλωσε σε δημοσιογράφους στην πόλη Ρέτζιο Καλάμπρια : «Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μετριάσουμε το σύστημα απαλλοτριώσεων, ώστε να μπορούν να αντιμετωπιστούν τυχόν καθυστερήσεις».
Προς το παρόν, η διάβαση του στενού της Μεσσήνης μπορεί να γίνει με αυτοκίνητο, με τα πόδια ή με τρένο, με όλες τις επιλογές να απαιτούν τη χρήση του φέριμποτ. Οι πτήσεις προς τη Σικελία είναι συχνές από όλες τις ιταλικές πόλεις.
Με τις οικονομίες της Σικελίας και της Καλαβρίας να είναι στενά συνδεδεμένες, δεν είναι ασυνήθιστο να συναντάς επιβάτες που έχουν διασχίσει το στενό με το φέριμποτ χιλιάδες φορές, για δουλειά, οικογενειακούς δεσμούς ή εκπαίδευση. Το γραφικό ταξίδι διαρκεί περίπου 20 λεπτά και κοστίζει περίπου 40 ευρώ με αυτοκίνητο. Οι όρθιοι επιβάτες πληρώνουν 2,50 ευρώ. Τα πλοία αναχωρούν κάθε 40 λεπτά, 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα.
«NO PONTE» – Όχι στη Γέφυρα, λένε οι διαδηλωτές σε πορεία διαμαρτυρίας τον περασμένο Αύγουστο
Σεισμικότητα
Αν και η γέφυρα θα μειώσει κατά το ήμισυ το χρόνο ταξιδιού για τα αυτοκίνητα, με κόστος 7 ευρώ, οι ντόπιοι οδηγοί θα αναγκαστούν να κάνουν μια παράκαμψη λίγο πιο μακριά προς το εσωτερικό και στις δύο πλευρές για να έχουν πρόσβαση σε αυτήν. Οι ακτιβιστές ισχυρίζονται ότι αυτό θα αυξήσει το χρόνο ταξιδιού για ορισμένους κατοίκους. «Αν την χτίσουν, πιστεύετε ότι θα χρησιμοποιούμε τη γέφυρα ή το πλοίο;» εξηγεί στο Bloomberg ο Πέπε Μάρα ενας ειδικός στην Πληροφορική που αντιδρά στην κατασκευή της γέφυρας.
«Υπάρχει επίσης το ζήτημα του ρήγματος», προσθέτει ο Μάρα. Ένας από τους δύο πυλώνες της γεφυροπλάστιγγα, ύψους 400 μέτρων, στην ηπειρωτική χώρα, θα βρίσκεται ακριβώς πάνω σε μια ρηξιγενή ζώνη. Ο διευθύνων σύμβουλος της Stretto di Messina, λέει ότι είναι «απολύτως» ανενεργή και ότι οι σεισμικές μελέτες δίνουν σε αυτόν και στην εταιρεία «απόλυτη ηρεμία».
Ωστόσο, ο γεωλόγος Μάριο Τότζι λέει ότι απαιτούνται πιο εμπεριστατωμένες έρευνες από ανεξάρτητους φορείς. Το 1908, ένας σεισμός μεγέθους 7,1 Ρίχτερ συγκλόνισε τη Μεσσήνη και τη Ρέτζιο Καλάμπρια, προκαλώντας τον θάνατο περίπου 75.000 ανθρώπων, μαζί με το τσουνάμι που ακολούθησε.
Παράνομες δραστηριότητες
Το οργανωμένο έγκλημα, το οποίο έχει διεισδύσει σε κάθε είδους περιφερειακά έργα, αποτελεί ένα άλλο πρόβλημα. Ο αυτοκινητόδρομος Α2 που συνδέει τη Ρέτζιο Καλάμπρια με το υπόλοιπο δίκτυο στην Ιταλία, για παράδειγμα, χρειάστηκε δεκαετίες για να ολοκληρωθεί και έγινε επίκεντρο παράνομων δραστηριοτήτων.
Οι επικριτές αναγνωρίζουν ότι το έργο θα μπορούσε να τονώσει την ανάπτυξη και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας, ενισχύοντας την οικονομία σε μια περιοχή που έχει μεγάλη ανάγκη από απασχόληση. Ωστόσο, υποστηρίζουν ότι τα στοιχεία που παρουσιάζει η κυβέρνηση — ο υπουργός υποδομών και Μεταφορών Ματέο Σαλβίνι έχει κάνει λόγο για 120.000 νέες θέσεις εργασίας μακροπρόθεσμα — είναι υπερβολικά.
Αντ’ αυτού, επιθυμούν να ανακατευθυνθούν οι επενδύσεις σε υποδομές που παρουσιάζουν προβλήματα. Το οδικό δίκτυο εκτός των αυτοκινητοδρόμων, τα νοσοκομεία και άλλα παρόμοια έργα είναι γενικά σε κακή κατάσταση στις δύο περιφέρειες σε σύγκριση με το υπόλοιπο της χώρας, ενώ οι δείκτες κοινωνικού αποκλεισμού και κινδύνου φτώχειας κατατάσσουν τακτικά τις δύο περιοχές στις τελευταίες θέσεις, σε εθνικό επίπεδο.
«Η Καλαβρία είναι συνδεδεμένη με την Ευρώπη από πάντα», λέει ο Ιαλάκουα, ο ακτιβιστής που αντιτίθεται στη γέφυρα. «Αλλά έχει αναπτυχθεί;» αναρωτιέται.
Δημοσκοπήσεις στην Ιταλία
Οι δημοσκοπήσεις για το σχέδιο στην Ιταλία είναι ανάμεικτες και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό, σε σημείο που τα αποτελέσματα να είναι αντίθετα, από την τοποθεσία και την πολιτική προσήλωση των ερωτηθέντων.
Γενικά, η Σικελία τείνει να ψηφίζει κεντροδεξιά — ο Μπερλουσκόνι, του οποίου οι φιλοδοξίες για την κατασκευή μιας γέφυρας ματαιώθηκαν λόγω της κρίσης του ευρώ, ήταν τόσο δημοφιλής εδώ που κέρδισε κάποιες εκλογές υποψήφιος σε εκλογικές περιφέρειες της Σικελίας, παρόλο που καταγόταν από το Μιλάνο.
Ο Τσιούτσι λέει ότι όλες οι χρηματοδοτικές απαιτήσεις του τρέχοντος έργου καλύπτονται. «Αυτή είναι μια σημαντική εγγύηση», λέει σε μια συνέντευξη, συγκρίνοντάς την με προηγούμενες περιπτώσεις στις οποίες οι εργασίες σταμάτησαν λόγω έλλειψης κεφαλαίων.
«Αν δεν αποκλείει εντελώς τον κίνδυνο του incompiuto» — ιταλική λέξη που σημαίνει «ημιτελές» — «τον μειώνει σημαντικά». Λέει ότι θα αντιμετωπίσουν τις εκδιώξεις με «μέγιστη προσοχή» και θα προσπαθήσουν να «επιταχύνουν τις λύσεις σε εθελοντική βάση».
Αναγνωρίζοντας ότι οι απαλλοτριώσεις θα έχουν ισχυρό αντίκτυπο, ο Ciucci προσθέτει: «Μερικές φορές οι θυσίες είναι απαραίτητες για το κοινό καλό». Η εταιρεία λέει ότι έχουν διατεθεί 210 εκατομμύρια ευρώ για αυτό το σκοπό.
Τίποτα δεν θα πείσει την καθηγήτρια Μαριολίνα ντε Φραντσέσκο ότι το σχέδιο είναι καλή ιδέα, ούτε θα την κάνει να αισθανθεί καλύτερα. Όταν η αστυνομία έφτασε στην πόρτα της κατά τη διάρκεια μιας από τις κυβερνήσεις Μπερλουσκόνι για να της πει να φύγει για να κάνει χώρο για τη γέφυρα, μηχανήματα μεταφέρθηκαν στο καταπράσινο συγκρότημά της. Τελικά, όταν εξαντλήθηκαν τα κεφάλαια, το έργο σταμάτησε αθόρυβα.
Στη σκέψη ότι η διαδικασία θα ξεκινήσει ξανά από την αρχή, λέει: «Είμαι θυμωμένη; Όχι — είμαι πραγματικά εξοργισμένη».
