Τον κώδωνα του κινδύνου για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας κρούει ο διάσημος οικονομολόγος Μοχάμεντ Ελ-Εριάν, προειδοποιώντας ότι ενώ το υποκείμενο σύστημα παραμένει άθικτο, οι επενδυτές θα πρέπει να προετοιμαστούν για σημαντικές ατομικές απώλειες στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) και να αναμένουν πολλά «πιστωτικά ατυχήματα».
Μιλώντας στο Yahoo! Finance Invest , ο Ελ-Εριάν χαρακτήρισε το τρέχον περιβάλλον ως ένα περιβάλλον στο οποίο οι «κατσαρίδες» αφθονούν αλλά οι «τερμίτες» όχι. Αυτή η διαφοροποίηση είναι θεμελιώδης: οι κατσαρίδες είναι δυσάρεστα ατυχήματα που «έρχονται σε ομάδες» αλλά δεν «διαβρώνουν την ακεραιότητα του συστήματος». Οι τερμίτες, αντίθετα, διαβρώνουν τα θεμέλια, εξηγεί.
Ενώ το συστημικό σοκ είναι απίθανο, ο πρόεδρος του Queens’ College, του Πανεπιστημίου Cambridge και κύριος Οικονομικός Σύμβουλος της Allianz δήλωσε ότι αναμένει οικονομικά και πιστωτικά ατυχήματα επειδή οι συμμετέχοντες στην αγορά έχουν «πιέσει σημαντικά για πρόσθετες αποδόσεις». Αυτό έχει ενθαρρυνθεί από τις χαλαρές οικονομικές συνθήκες και μια ισχυρή οικονομία, πρόσθεσε, και ορισμένοι επενδυτές φαίνεται να έχουν «ξεπεράσει τη ζώνη άνεσής τους και την ικανότητά τους να κάνουν δέουσα επιμέλεια».
Η ορθολογική φούσκα της τεχνητής νοημοσύνης
Ο Ελ-Εριάν δήλωσε στην Yahoo ότι, σε συνεργασία με τον νομπελίστα Μάικ Σπενς, αξιολόγησε την άνθηση της τεχνητής νοημοσύνης και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αγορά βιώνει μια «ορθολογική φούσκα». Ενώ η συνολική αξία που δημιουργείται είναι σημαντική, καθιστώντας λογικό για τους επενδυτές να υιοθετήσουν μια προσέγγιση επιχειρηματικών κεφαλαίων και να «υπερεπενδύσουν» λόγω της μεγάλης απόδοσης, υπάρχει και μια πιο σκοτεινή πλευρά: «θα υπάρξουν δάκρυα» και απώλειες.
Ανέφερε επίσης, ότι τα στοιχεία αυτής της φούσκας αντικατοπτρίζουν παρελθούσες κερδοσκοπικές περιόδους, όπως η εποχή των dot-com , όπου οι εταιρείες εφάρμοζαν μια ετικέτα -τώρα «Τεχνητή Νοημοσύνη»- στις δραστηριότητές τους για να προσελκύσουν κεφάλαια. Περαιτέρω συμβολή στα στοιχεία της φούσκας είναι το γεγονός ότι οι εταιρείες με θεμελιώδη μοντέλα προσελκύουν σημαντικές επενδύσεις, ωστόσο «δεν πρόκειται όλες να πετύχουν».
Η βασική ανησυχία του Ελ-Εριάν
Μια βασική ανησυχία για τον Ελ Εριάν είναι η ανεπαρκής εστίαση στη διάχυση — τη διαδικασία εισαγωγής της Τεχνητής Νοημοσύνης στον χώρο εργασίας με ολοκληρωμένο και οργανωμένο τρόπο. Οι ΗΠΑ επί του παρόντος δεν έχουν μια ολοκληρωμένη πολιτική διάχυσης, σε αντίθεση με χώρες όπως η Κίνα και τα ΗΑΕ. Εάν η διάχυση δεν αντιμετωπιστεί σωστά, πρόσθεσε, η πλήρης υπόσχεση της Τεχνητής Νοημοσύνης δεν θα υλοποιηθεί.
Όσον αφορά την υιοθέτηση της τεχνολογίας από τις εταιρείες, σημείωσε την ανησυχία του για την επικρατούσα εταιρική νοοτροπία, η οποία επί του παρόντος θεωρεί την Τεχνητή Νοημοσύνη πρωτίστως ως «μηχανισμό ελαχιστοποίησης κόστους». Το πραγματικό δυναμικό της Τεχνητής Νοημοσύνης, υποστήριξε, έγκειται στην ενίσχυση της εργασίας και στη λειτουργία της ως «παράγοντας ενεργοποίησης της παραγωγικότητας». Εάν οι ΗΠΑ επιτύχουν τη σωστή διάχυση, η προκύπτουσα σημαντική αύξηση της παραγωγικότητας θα μπορούσε να επιτρέψει σε μια νομισματική πολιτική να είναι πιο χαλαρή από ό,τι θα ήταν διαφορετικά.
Πίεση στην οικονομία σε σχήμα Κ
Πέρα από τα οικονομικά ατυχήματα, ο Ελ-Εριάν ανέφερε δύο σημαντικά ζητήματα που θα μπορούσαν να ασκήσουν πίεση: την ανάγκη αναχρηματοδότησης ενός μεγάλου ποσού χρέους με υψηλότερα επιτόκια και τη σημαντική πίεση στο κατώτερο άκρο της κατανομής του εισοδήματος.
Αυτή η εστίαση υπογραμμίζει ανησυχίες σχετικά με το κατώτατο σημείο της οικονομίας σε σχήμα Κ. Εξήγησε ότι οι καταναλωτές με χαμηλότερο εισόδημα βρίσκονται «κοντά στην ύφεση», αντιμετωπίζοντας ανησυχίες για την προσιτότητα – ένα ζήτημα που είναι κοινωνικό και πολιτικό, όχι μόνο οικονομικό – και υψηλό χρέος, συμπεριλαμβανομένων των πιστωτικών καρτών με μέγιστο όριο. Επιπλέον, η ανασφάλεια σχετικά με το μελλοντικό εισόδημα, που οφείλεται εν μέρει στις αυξανόμενες απολύσεις και στις επικείμενες αλλαγές στον χώρο εργασίας που έφερε η Τεχνητή Νοημοσύνη, επιδεινώνει την αγωνία τους.
Ο Ελ-Εριάν προειδοποίησε ότι αυτή η πίεση δεν είναι μεμονωμένη: τα νοικοκυριά με χαμηλότερα εισοδήματα μπορεί να αναγκαστούν να σταματήσουν να ξοδεύουν επειδή δεν μπορούν, και αυτό «θα επηρεάσει ανοδικά την οικονομία στο σύνολό της». Ενώ η ανώτερη τάξη γενικά τα πάει καλά τόσο σε επίπεδο εισοδήματος όσο και σε επίπεδο πλούτου, δεν είναι άτρωτη στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα.
Προέτρεψε επίσης τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να αναγνωρίσουν ότι το μέλλον θα καθοριστεί από τις «ουρές της κατανομής, όχι από την κοιλιά». Στον σημερινό δομικά μεταβαλλόμενο, κατακερματισμένο κόσμο, οι ηγέτες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι λειτουργούν σε έναν πολυτροπικό κόσμο και δεν πρέπει να εξαπατώνται από την υπόθεση μιας κανονικής, σε σχήμα καμπάνας κατανομής.
