Ο ρωσικός ενεργειακός γίγαντας Gazprom προχωρά στον σχεδιασμό του για έναν νέο αγωγό φυσικού αερίου προς την Κίνα, καταρτίζοντας λεπτομερή σχέδια υψηλού κόστους, σε ένδειξη ότι η Μόσχα πιστεύει ότι το επί μακρόν καθυστερημένο έργο επανέρχεται σε τροχιά.
Ο αγωγός Power of Siberia 2 (PS2), ο οποίος θα μεταφέρει 50 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως, είναι η μόνη πραγματική ελπίδα της Ρωσίας να αντισταθμίσει μέρος των χαμένων εξαγωγών της προς την Ευρώπη.
Η Ρωσία και η Κίνα υπέγραψαν για πρώτη φορά συμφωνία για τον PS2 το 2014, αλλά το έργο παρέμεινε σε ακινησία για χρόνια, πριν αποκτήσει επείγοντα χαρακτήρα μετά την πλήρη εισβολή του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία το 2022.
Τον Σεπτέμβριο, ο Πούτιν και ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ υπέγραψαν ένα «μνημόνιο κατασκευής». Μετά από αυτό, οι μηχανικοί της Gazprom άρχισαν να εργάζονται πάνω στα τεχνικά σχέδια, όπως ανέφεραν στο Financial Times τρία άτομα που είναι εξοικειωμένα με τις προετοιμασίες.
Ο αρχικός σχεδιασμός της Gazprom
Οι μηχανικοί πιθανότατα πραγματοποιούσαν το στάδιο του αρχικού τεχνικού σχεδιασμού, το οποίο περιλαμβάνει την παραγωγή «εκατοντάδων τόμων» τεχνικής τεκμηρίωσης, σύμφωνα με τον Σεργκέι Βακουλένκο, ανώτερο ερευνητή στο Carnegie Endowment for International Peace και πρώην επικεφαλής στρατηγικής της Gazprom Neft, του πετρελαϊκού τμήματος της Gazprom.
Η διεξαγωγή τέτοιων μελετών ήταν δαπανηρή και, σύμφωνα με τον Βακουλένκο, μπορούσε να ανέλθει στο 5% του συνολικού κόστους ενός έργου αυτής της κλίμακας. Ένας ανώτερος Ρώσος στέλεχος του τομέα της ενέργειας δήλωσε στην FT ότι το κόστος μπορεί να ανέλθει έως και στο 10% της συνολικής δαπάνης.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου δεν έχει δημοσιοποιηθεί. Ο Βακουλένκο και ο Ρόναλντ Σμιθ, ιδρυτής της Emerging Markets Oil and Gas Consulting Partners και έμπειρος αναλυτής της ρωσικής αγοράς ενέργειας, εκτιμούν ότι το ανώτατο όριο υπερβαίνει τα 30 δισ. δολάρια, αλλά και οι δύο σημειώνουν ότι το τελικό ποσό ενδέχεται να είναι χαμηλότερο. Άλλες αναφορές κάνουν λόγο για ένα πολύ μικρότερο ποσό.
Οι κινεζικές Aρχές έχουν κάνει λίγες δημόσιες δηλώσεις σχετικά με τον αγωγό, παρά την υπογραφή του τελευταίου μνημονίου από τον Σι, γεγονός που οδηγεί ορισμένους παρατηρητές να αμφιβάλλουν για την πραγματική πρόοδο του έργου.
Δεν είναι εγγυημένη η υλοποίηση
Η υλοποίησή του δεν είναι ακόμη εγγυημένη. Ένας λόγος για τη συνεχή πίεση της Gazprom, σύμφωνα με έναν Ρώσο σύμβουλο στον τομέα της ενέργειας, ήταν ότι η εταιρεία είχε τμήματα έργων που «είτε έπρεπε να κλείσουν είτε να τους δοθεί κάτι να κάνουν». «Και τι άλλο υπάρχει;» ρώτησε.
Η Gazprom πίστευε σαφώς ότι η Κίνα θα άλλαζε τελικά στάση, είπε. «Θα εξακολουθεί να είναι το φθηνότερο φυσικό αέριο για αυτούς [τους Κινέζους] — γι’ αυτό η Gazprom είναι διατεθειμένη να επενδύσει σημαντικά κεφάλαια, και δεν νομίζω ότι κάνουν μεγάλο λάθος».
Η Gazprom δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.
Αναλυτές της S&P Global Energy αναφέρουν ότι οι παραδόσεις προς την Κίνα μέσω του αγωγού θα ξεκινήσουν πιθανότατα στις αρχές της δεκαετίας του 2030.
Το επόμενο βήμα
Η Ρωσία έχει συντάξει έγγραφα για διάφορα τμήματα του αγωγού κατά τη μακρά ιστορία του έργου. Ωστόσο, τα νέα σχέδια θα αποτελέσουν την πρώτη ολοκληρωμένη τεχνική μελέτη για ολόκληρη τη γραμμή. Το έργο αναμένεται να έχει μήκος 6.700 χιλιόμετρα, εκ των οποίων τα 2.700 χιλιόμετρα θα διέρχονται από τη Ρωσία, ξεκινώντας από τα βόρεια κοιτάσματα φυσικού αερίου του Γιαμάλ και τα 1.000 χιλιόμετρα θα διέρχονται από τη Μογγολία, καταλήγοντας στην Κίνα.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ, επιβεβαίωσε την έναρξη των εργασιών σε ένα μικρό τμήμα 410 χλμ. του αγωγού στη Σιβηρία, το οποίο η Μόσχα αποφάσισε να κατασκευάσει ανεξάρτητα από την απόφαση της Κίνας, στο πλαίσιο των εγχώριων προσπαθειών για τη βελτίωση του εφοδιασμού της περιοχής με φυσικό αέριο.
«Η Gazprom κατασκευάζει τμήματα που ενδέχεται να ενταχθούν τελικά στο PS2, αν αυτό προχωρήσει, αλλά θα εξυπηρετήσουν τις τοπικές αγορές αν δεν προχωρήσει», δήλωσε ο Σμιθ.
Ο Μίλερ συναντήθηκε τον Σεπτέμβριο με τον επικεφαλής του βασικού κατασκευαστή σωλήνων της Ρωσίας, United Metallurgical Company, για να συζητήσουν «τις παραδόσεις σωλήνων για μεγάλα επενδυτικά έργα».
Αυτά τα ζητήματα αποτελούν επίμονα εμπόδια, αλλά ο αγωγός αντιπροσωπεύει όλο και περισσότερο μια ζωτική γραμμή σωτηρίας για τη Gazprom και τη ρωσική κυβέρνηση.
Αντισταθμίζονται οι απώλειες
Τα κοιτάσματα του Γιαμάλ, από όπου ξεκινά το PS2, παρείχαν παλαιότερα φυσικό αέριο στην Ευρώπη και ο νέος αγωγός είναι η μόνη τους ευκαιρία να αντισταθμίσουν την απώλεια εσόδων. Αλλά ακόμη και αν το PS2 τεθεί σε λειτουργία, οι συνολικές εξαγωγές της Ρωσίας προς την Κίνα μέσω αγωγών θα εξακολουθήσουν να ανέρχονται μόνο στο μισό περίπου των προμηθειών φυσικού αερίου μέσω αγωγών προς την Ευρώπη πριν από τον πλήρη πόλεμο.
Οι ετήσιες πωλήσεις φυσικού αερίου της Ρωσίας προς την Ευρώπη μειώθηκαν σε 51,7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το 2024, περίπου το ένα τρίτο των προπολεμικών επιπέδων, με περαιτέρω μείωση να αναμένεται φέτος.
Η Κίνα δεν βιάζεται να κατασκευάσει τον αγωγό. Η Ρωσία τροφοδοτεί το Πεκίνο μέσω του πολύ συντομότερου αγωγού Power of Siberia, ο οποίος τέθηκε σε λειτουργία το 2019. Τον Σεπτέμβριο, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να αυξήσουν τις παραδόσεις από 38 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως σε 44 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Η…προσεκτική Κίνα
Δεν είναι σαφές πώς η Gazprom σκοπεύει να χρηματοδοτήσει το έργο. Αφού κατέγραψε την πρώτη της ζημία σε 25 χρόνια το 2023, τα καθαρά κέρδη της κρατικής εταιρείας ανέκαμψαν σε 1,3 τρισ. ρούβλια πέρυσι, αλλά το χρέος της Gazprom είναι περισσότερο από τετραπλάσιο αυτού του ποσού, φτάνοντας συνολικά τα 5,7 τρισ. ρούβλια (71 δισ. δολάρια).
Η Κίνα προετοιμάζει την αγορά ομολόγων της για να ανοίξει τις πόρτες στις ρωσικές εταιρείες ενέργειας. Τον Σεπτέμβριο, ο κινεζικός οίκος αξιολόγησης CSCI Pengyuan απένειμε στη Gazprom, μαζί με άλλες μεγάλες ρωσικές εταιρείες ενέργειας, βαθμολογία ΑΑΑ, ανοίγοντας τον δρόμο για την έκδοση ομολόγων.
Ωστόσο, η προσέγγιση του Πεκίνου παραμένει προσεκτική. Όταν τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης έσπευσαν να αναφέρουν μια «ιστορική συμφωνία» για το PS2 τον Σεπτέμβριο, η συμφωνία αυτή σχεδόν δεν αναφέρθηκε στα κινεζικά μέσα ενημέρωσης.
