Τέλος σε κατατμήσεις έργων ΑΠΕ θέτει το ΥΠΕΝ

«Φρένο» στην τακτική της κατάτμησης μεγάλων έργων ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) σε μικρότερα, την οποία ακολουθούν διάφοροι «αλεξιπτωτιστές» που… είδαν φως και μπήκαν στην αναπτυσσόμενη αγορά της πράσινης ενέργειας θέτει, για πρώτη φορά, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Ειδικότερα, με επιστολή του ζητά από την Περιφέρεια Θεσσαλίας τη διακοπή αδειοδότησης τεσσάρων έργων, τα οποία αποτελούν κατάτμηση ενός μεγάλου.

Ο λόγος; Διότι, με τη συγκεκριμένη μέθοδο καταφέρνουν και περνούν κάτω από το… ραντάρ των περιβαλλοντικών ελέγχων έργα που χωροθετούνται σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές. Αλλά η παράκαμψη της υλοποίησης Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Γιατί τα συγκεκριμένα έργα – όπως πολλάκις έχουν επικρίνει σημαντικοί Έλληνες και ξένοι «παίκτες» της ενεργειακής αγοράς στην Ελλάδα αλλά και οι διαχειριστές των δικτύων – δημιουργούν εμπλοκές στα μεγάλα επενδυτικά σχέδια, απειλώντας το εξαιρετικό κλίμα για επενδύσεις σε ΑΠΕ που έχει διαμορφωθεί στην χώρα μας.

Η «à la carte» εφαρμογή ευνοϊκών διατάξεων (που ισχύουν για μικρά έργα), σε έργα πολλών μεγαβάτ που όμως έχουν κατατμηθεί, αφήνει στις …αίθουσες αναμονής των αδειοδοτικών υπηρεσιών όσους ακολουθούν πιστά τα βήματα που ορίζει η νομοθεσία. Και αυτό διότι, με την παράκαμψη έκδοσης ΜΠΕ εξοικονομείται χρήμα, αλλά κυρίως χρόνος, με συνέπεια να …προσπερνούν την ουρά για δέσμευση ηλεκτρικού χώρου. Επιπλέον, τα μικρά έργα παίρνουν διοικητικά καθοριζόμενες τιμές, οι οποίες είναι 30% με 40% υψηλότερες από εκείνες που κλειδώνουν στους διαγωνισμούς της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), όπου ο ανταγωνισμός συμπιέζει τις τιμές για την παραγόμενη ενέργεια.

Διακοπή αδειοδότησης ζητά το ΥΠΕΝ

Έτσι, μετά από καταγγελίες περιβαλλοντικών οργανώσεων (Ορνιθολογική, Καλλιστώ, Δίκτυο Φορέων Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων και Δίκτυο Πολιτών και Φορέων Ασπροποτάμου) για τις πρακτικές που ακολουθεί συγκεκριμένη εταιρεία, η αρμόδια Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ, με επιστολή της, ζητά από την Περιφέρεια Θεσσαλίας τη διακοπή αδειοδότησης τεσσάρων έργων.

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στο συγκεκριμένο έγγραφο (ΑΠ: ΥΠΕΝ/ΓΔΠΠ/45322/558 – 11/5/2021) τα έργα χωροθετούνται στην ίδια περιοχή (Δ.Ε. Καστανιάς, Δήμου Μετεώρων), υποβλήθηκαν ταυτόχρονα στην αρμόδια Υπηρεσία, οι αντίστοιχες μελέτες του κάθε έργου εκπονήθηκαν από τον ίδιο μελετητή, τα έργα ανήκουν στον ίδιο φορέα εκμετάλλευσης και νόμιμο εκπρόσωπο έργου και τα τεχνικά χαρακτηριστικά των ανεμογεννητριών είναι πανομοιότυπα για όλους τους αιολικούς σταθμούς.

Σύμφωνα με τους αρμοδίους του υπουργείου, εντοπίζεται πως επιχειρήθηκε κατάτμηση ενός, εν τοις πράγμασι, ενιαίου έργου (συνολικής ισχύος 12 MW), έτσι ώστε αυτό να εμφανιστεί ως τέσσερα επιμέρους έργα των 3 MW, με σκοπό την υπαγωγή αυτών στην Β’ Κατηγορία και την επίσπευση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης τους με Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (κάτι σαν υπεύθυνη δήλωση). Ιδιαιτέρως αιχμηρή είναι και αιτιολόγηση της απόφασης να ζητηθεί άρση της αδειοδότησής τους από την Περιφέρεια. Ειδικότερα, στην επιστολή του ΥΠΕΝ αναφέρονται τα εξής:

«Δεν προκύπτει εμφανής δικαιολογητικός λόγος τήρησης παράλληλων διαδικασιών για την αδειοδότηση τεσσάρων όμοιων έργων, με δικαιούχους ουσιαστικά τα ίδια πρόσωπα, ενώ θα μπορούσε να ακολουθηθεί η όλη διαδικασία για ένα ενιαίο έργο, το οποίο ωστόσο, λόγω μεγαλύτερης ισχύος, θα υπαγόταν στην Α κατηγορία. Και ναι μεν η ως άνω κατάτμηση δεν απαγορεύεται με ρητή διάταξη, εάν όμως συντρέχουν οι συνθήκες, όπως στην προκείμενη περίπτωση (ίδιος δικαιούχος, χρονική σύμπτωση στην έκδοση των πράξεων, ίδιος μελετητής, χρονική σύμπτωση στην εκπόνηση και υποβολή των μελετών), η κατάτμηση αυτή οδηγεί σε παράκαμψη της πιο σύνθετης διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, η οποία επιτρέπει τη συνθετική εξέταση και συνολική εκτίμηση των σωρευτικών συνεπειών και επιπτώσεων του όλου ενιαίου έργου (ΣτΕ 2157/19), υπονομεύοντας συνεπώς την επαρκή προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, βάσει της γενικής αρχής της προφύλαξης».

Σύμφωνα με έγγραφο της Περιφέρειας Θεσσαλίας που απεστάλη στο ΥΠΕΝ στις 10 Μαϊου τα έργα έχουν τον ίδιο μελετητή (εταιρεία «kIEFER» και μελετητή Ι. Φύσσα) και ανήκουν στην High Voltage Energy Μ.I.K.E. Στο ίδιο έγγραφο αναφέρεται επίσης ότι, για τα τέσσερα έργα θα διανοιχθούν 5 χιλιόμετρα νέων δρόμων, εντός δασικών εκτάσεων.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η κατάτμηση ενός ενιαίου έργου σε τέσσερα επιμέρους έργα θέτει ζήτημα μη ορθής εφαρμογής της ευρωπαϊκής και ελληνικής νομοθεσίας και γι΄ αυτό ζητείται η διακοπή της αδειοδότησής τους. Να σημειωθεί ότι για την «kIEFER» έχουν υπάρξει διαμαρτυρίες για κατατμήσεις φωτοβολταϊκών έργων και στη Δυτική Μακεδονία.

Είναι αξιοσημείωτο πάντως, ότι το πρόβλημα με την υπερπληθώρα μικρών έργων είχε επισημάνει προσφάτως και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ κ. Μάνος Μανουσάκης, ο οποίος είχε αναφέρει ότι οι υπηρεσίες του Διαχειριστή έχουν …μποτιλιαριστεί καθώς βρίσκονται προς αξιολόγηση αιτήσεις 4 με 5 GW, εκ των οποίων τα 3 GW, δηλαδή περίπου 3.000 αιτήσεις, αφορούν μικρά έργα, τα οποία ενοποιούνται ανά 100 MW για να αιτηθούν κοινό σημείο σύνδεσης και να επιμεριστούν το κόστος ενός υποσταθμού υψηλής τάσης για τη σύνδεσή τους, γεγονός που μπλοκάρει τα μεγάλα έργα.