Μετρό στον Πειραιά: 23.000 λιγότερα ΙΧ και 70 τόνοι CO2 λιγότεροι καθημερινά

Η χθεσινή ημέρα ήταν η πρώτη της νέας σελίδας για το μέλλον του Πειραιά. Η λειτουργία των τριών νέων σταθμών της Γραμμής 3 σε Μανιάτικα, Πειραιά και Δημοτικό Θέατρο όχι μόνο θα αποσυμφορήσει τις μετακινήσεις στο μεγάλο λιμάνι, αλλά συγχρόνως θα αναβαθμίσει τον ρόλο του ως ο μεγαλύτερος συγκοινωνιακός κόμβος της χώρας. Η νέα επέκταση, που εχθές συστήθηκε στο επιβατικό κοινό, ενώνει απευθείας τον Πειραιά με το Σύνταγμα σε 20 λεπτά και με το «Ελευθέριος Βενιζέλος» σε 55 λεπτά.

Η επέκταση της Γραμμής 3 προς Πειραιά, μήκους 7,55 χλμ., μετρά συνολικά 6 σταθμούς. Για την κατασκευή της, συντελέστηκε στον Πειραιά η μεγαλύτερη αρχαιολογική ανασκαφή που έχει γίνει ποτέ, με σπουδαία μάλιστα ευρήματα. Λόγω των ιδιαιτεροτήτων του έργου, σχεδιαστικών αστοχιών, αλλά και της οικονομικής κρίσης, η παράδοση του έργου έσπασε σε δύο φάσης. Με τους πρώτους σταθμούς, που παραδόθηκαν στην κυκλοφορία στις 6 Ιουλίου 2020, προστέθηκαν ημερησίως 63.000 επιβιβάσεις στο δίκτυο, ενώ 11.000 λιγότερα ΙΧ βγαίνουν στους δρόμους της πόλης και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μειώθηκαν κατά περίπου 60 τόνους.

Διαβάστε επίσης: Το μετρό «σφύριξε» στον Πειραιά [φωτογραφίες]

Ο πλέον απαιτητικός τεχνικά σταθμός

Με τη λειτουργία και των τριών νέων σταθμών, η συνολική επιβατική κίνηση στο μετρό αυξάνεται κατά 132.000 πολίτες ημερησίως, μειώνοντας την κυκλοφορία των Ι.Χ. οχημάτων κατά 23.000 και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 70 τόνους. Ο συνολικός αριθμός επιβατών των Γραμμών 2 και 3 του μετρό, με τη νέα αυτή επέκταση, θα ξεπεράσει το 1,1 εκατομμύριο ημερησίως.

Μεταξύ των τριών νέων σταθμών, περιλαμβάνεται και ο πλέον απαιτητικός τεχνικά που έχει μέχρι σήμερα κατασκευαστεί στην πρωτεύουσα. Ο σταθμός του Πειραιά κατασκευάστηκε ουσιαστικά κάτω από τη θάλασσα, ακριβώς κάτω από εκεί που βρίσκεται ο σταθμός του ηλεκτρικού. Ο υδροφόρος ορίζοντας ξεκινάει μισό μέτρο από την κατασκευή, με αποτέλεσμα οι πιέσεις που δεχόταν κατά την περίοδο της κατασκευής το έργο από το νερό να είναι τεράστιες. Ακόμη, ο σταθμός μετατοπίστηκε αναγκαστικά κατά 7,5 μέτρα σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό λόγω του υπόγειου ποταμού που βρίσκεται κάτω από την Κόνωνος. Δεν είχε ληφθεί, επίσης, υπόψη ότι ο κεντρικός αγωγός της ΕΥΔΑΠ περνάει ουσιαστικά μέσα από το έργο.

Ο μεγαλύτερος κόμβος στη χώρα

Με επίκεντρο φυσικά το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, που αποτελεί ήδη θαλάσσιο επιβατικό και εμπορευματικό κόμβο, ο σταθμός «Πειραιάς» αναβαθμίζεται στο μεγαλύτερο συγκοινωνιακό κέντρο της χώρας. Συνενώνει λειτουργικά δυο γραμμές μετρό (Γραμμές 1 και 3), το λιμάνι, τον προαστιακό, το τραμ και το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», διευκολύνοντας έτσι τις μετεπιβιβάσεις μεταξύ όλων των μέσων μεταφοράς.

Για ένα ολοκληρωμένο συγκοινωνιακόhub, έκανε λόγο εχθές, στην τελετή των εγκαινίων, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστας Καραμανλής. «Εφαρμόζουμε στην πράξη τις αρχές των Συνδυασμένων Μεταφορών. Γιατί στον Πειραιά συναντιούνται πλέον όλα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς που έχουμε στην Αττική. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι μέσω του σταθμού μετρό του Πειραιά ενώνονται πλέον οι χερσαίες με τις θαλάσσιες και τις αεροπορικές μεταφορές», σημείωσε.

Το πρώτο επίπεδο του σταθμού θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν υπόγεια διάβαση, για πρόσβαση προς το λιμάνι κάτω από τη Λεωφόρο Ακτής Καλιμασσιώτη, χωρίς επικύρωση εισιτηρίου.

Αρχαιότητες: Σταθμός πρότυπο στο Δημοτικό Θέατρο

Περισσότερα από 10.000 ευρήματα όλων των εποχών, που «βάδισαν» τους αιώνες μαζί με την ιστορία της πόλης τους Πειραιά βρέθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών για την κατασκευή του μετρό. Η μεγαλύτερη ανασκαφή που έχει γίνει ποτέ στον Πειραιά. Αρχαιότητες πριν το 86 π.Χ., τμήμα του Αδριάνειου Υδραγωγείου, του αποχετευτικού συστήματος της πόλης, αλλά και καθημερινά αντικείμενα, όπως σκεύη, απομακρύνθηκαν, τοποθετήθηκαν στον χώρο της Ξυλαποθήκης και επανατοποθετήθηκαν στο «Δημοτικό Θέατρο».

Στο εσωτερικό του σταθμού, στήθηκε σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιά & Νήσων, η μουσειογραφική έκθεση «Το Αθέατο Νερό», με αντίγραφα των αρχαιολογικών ευρημάτων και εποπτικά μέσα αναπαράστασης του υδρευτικού συστήματος του αρχαίου Πειραιά. Επίσης, σε επιδαπέδια εσοχή έχει τοποθετηθεί το αποκαλυφθέν στην αρχαιολογική ανασκαφή αυθεντικό βοτσαλωτό δάπεδο οικίας του αρχαίου Πειραιά. Η αρχαιολογική ανασκαφή στην περιοχή αποκάλυψε ιδιαίτερα σημαντικά ευρήματα. Το κόστος των αρχαιολογικών εργασιών συνολικά για την επέκταση του Πειραιά ανήλθε σε 5 εκατ. ευρώ.

Ο στόχος των επεκτάσεων

Με την ολοκλήρωση της επέκτασης του μετρό στον Πειραιά, κλείνει ένας κύκλος έργων της πρώτης γενιάς για το υπόγειο δίκτυο της πρωτεύουσας. Περνά έτσι η σκυτάλη στα λεγόμενα έργα νέας γενιάς, με ναυαρχίδα τη νέα Γραμμή 4, που στην πλήρη ανάπτυξή της θα ενώσει το Άλσος Βεΐκου με τον  Ευαγγελισμό και το Μαρούσι, με τις επεκτάσεις προς Βύρωνα/Άνω Ηλιούπολη και προς Πετρούπολη και Εθνική Οδό.

Η πρώτη φάση του φιλόδοξου έργου από Άλσος Βεΐκου ως Γουδή, με 15 σταθμούς, έχει ήδη ξεκινήσει. Η κατασκευαστική περίοδος θα διαρκέσει, βάσει της σύμβασης, 8 χρόνια. Η νέα πορτοκαλί γραμμή θα συνδέσει το Άλσος Βεΐκου με το Γουδή σε λιγότερο από 18 λεπτά, την Πανεπιστημιούπολη σε λιγότερο από 15 λεπτά και τα Δικαστήρια σε μόλις 5 λεπτά.

Όπως είπε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη χθεσινή εκδήλωση εγκαινίων, «το Λεκανοπέδιο θα γίνει αβίωτο εάν δεν μπορέσουμε να υλοποιήσουμε τα σημαντικά έργα υποδομής, με σημαντικότερη τη Γραμμή 4, αλλά και τις επεκτάσεις της Γραμμής 2». Μια σειρά νέων επεκτάσεων του υφιστάμενου δικτύου σχεδιάζονται ήδη από την Αττικό Μετρό για να αλλάξουν τον συγκοινωνιακό χάρτη της πρωτεύουσας την επόμενη δεκαετία.

Παράλληλα, όπως είπε ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Γιώργος Καραγιάννης, προχωρούν οι διαδικασίες για τη δημοπράτηση του έργου της επέκτασης της Γραμμής 2 με τρεις νέους σταθμούς προς το Ίλιον, σε Παλατιανή, Ίλιον και Άγιο Νικόλαο. Η νέα επέκταση θα έχει μήκος 4,1 χλμ. και προϋπολογισμό 350 εκατ. ευρώ. Εκτιμάται ότι θα εξυπηρετεί 50.000 επιβάτες ημερησίως, μειώνοντας αξιοσημείωτα τον χρόνο που απαιτείται σήμερα για να φτάσουν στο κέντρο της πόλης.

Σε επόμενη φάση, σχεδιάζεται η περαιτέρω επέκταση της γραμμής με τρεις σταθμούς προς Καματερό και Άνω Λιόσια, όπου θα συνδεθεί με τον προαστιακό επί της Αττικής Οδού, και τελική κατάληξη στις Αχαρνές (κέντρο Μενιδίου). Αυτή την περίοδο, βρίσκονται σε εξέλιξη τοπογραφικές εργασίες.

Μια δέσμη νέων επεκτάσεων, που αναμένεται να προσθέσουν στο δίκτυο περί τα 22 χλμ. και 17 νέους σταθμούς και ωριμάζουν σταδιακά από την Αττικό Μετρό. Σε προτεραιότητα βρίσκεται η υπόγεια σύνδεση του ηλεκτρικού μετά τον σταθμό του Θησείου προς Καλλιθέα, μήκους 5 χλμ., με τέσσερις σταθμούς: Χαμοστέρνας, Πλατεία Δαβάκη, Λόφος Φιλαρέτου/Τζιτζιφιές και ΚΠΙΣΝ. Το κόστος εκτιμάται στα 450 εκατ. ευρώ. Η επόμενη φάση ανάπτυξης της γραμμής θα επεκταθεί προς Παλαιό Φάληρο, κατά μήκος της λεωφόρου Αμφιθέας.

Προετοιμάζεται ακόμη η «νότια» επέκταση της Γραμμής 2 από Ελληνικό, μήκους 4,4 χλμ., με σταθμούς σε Άνω Γλυφάδα, Λεωφόρο Βουλιαγμένης και Γλυφάδα, προϋπολογισμού 350 εκατ. ευρώ. Ενώ δεν λείπουν από τον προγραμματισμό δύο επεκτάσεις της νέας Γραμμής 4. Πρόκειται για τα τμήματα «Ευαγγελισμός – Άνω Ηλιούπολη», μήκους 4,1 χλμ. με τρεις σταθμούς, και «Άλσος Βεΐκου – Πετρούπολη», μήκους 7,5 χλμ. με έξι σταθμούς σε Νέα Ιωνία, Πευκάκια (ανταπόκριση με Γραμμή 1), Νέα Φιλαδέλφεια, Αγίους Αναργύρους (Πύργος Βασιλίσσης), Ίλιον και Πετρούπολη. Ο συνολικός προϋπολογισμός των δύο έργων υπολογίζεται κοντά στο 1 δισ. ευρώ.

Σε πρώτο πλάνο και η μελετητική ωρίμανση της επέκτασης από Γουδή προς Μαρούσι με επτά νέους σταθμούς, που θα εξυπηρετεί τους δήμους Ψυχικού-Φιλοθέης, Χαλανδρίου και Αμαρουσίου κι εν συνεχεία με τρεις σταθμούς προς Εθνική Οδό. Το διπλό έργο έχει εκτιμώμενο προϋπολογισμό άνω του 1 δισ. ευρώ. Στη σύνδεση του δικτύου με την Εθνική Οδό αποσκοπεί και το επόμενο στάδιο ανάπτυξης της Γραμμής 1, μετά τον σταθμό ΚΑΤ προς Κηφισιά, Ν. Ερυθραία και κόμβο Βαρυμπόμπης. Η συνέχιση της ωρίμανσης απαιτεί βεβαίως κονδύλια τα οποία και πρόκειται μελλοντικά να αναζητηθούν.

Το προφίλ των τριών νέων σταθμών

Στο δίκτυο της Γραμμής 3 του μετρό της Αθήνας, προστέθηκαν τρεις νέοι σταθμοί. Ο σταθμός «Μανιάτικα» βρίσκεται στην ομώνυμη συνοικία του Πειραιά, στην οδό Αιτωλικού, μεταξύ των οδών Π. Μαυρομιχάλη και Γυθείου. Στην επιφάνεια διαμορφώθηκε μια νέα πλατεία, επί της οποίας βρίσκεται η μία πρόσβαση του σταθμού.

Ο σταθμός «Πειραιάς», ο πιο απαιτητικός εκ των τριών και σίγουρα ο πλέον μοναδικός από τεχνικής άποψης που έχει μέχρι σήμερα κατασκευαστεί στη χώρα, όπως εξηγήθηκε παραπάνω. Βρίσκεται εμπρός από τον τερματικό σταθμό της Γραμμής 1, του ηλεκτρικού δηλαδή, υπόγεια της Λεωφόρου Ακτής Καλιμασσιώτη μεταξύ του διατηρητέου κτηρίου των ΗΣΑΠ και του λιμένος του ΟΛΠ. Η κατασκευαστική μέθοδος που απαιτήθηκε έπρεπε να εξασφαλίσει τη μη εισροή θαλασσίων υδάτων και τη στατική επάρκεια και σταθερότητα του παρακείμενου  διατηρητέου κτηρίου. Έχει μια πρόσβαση στην πλατεία Οδησσού, ακριβώς δίπλα στις προσβάσεις του σταθμού της Γραμμής 1 και άλλη μια στην πλευρά του λιμένα του ΟΛΠ.

Τερματικός της γραμμής είναι πια ο σταθμός «Δημοτικό Θέατρο», στην καρδιά της πόλης του Πειραιά και σε περίοπτη θέση, μπροστά στο εμβληματικό κτήριο του Δημοτικού Θεάτρου της πόλης,  στην ιστορική ομώνυμη πλατεία. Διαθέτει τρεις προσβάσεις: εντός της πλατείας Δημοτικού Θεάτρου, στην πλατεία Κοραή και στην πλατεία Μπακογιάννη, όλες με δυο κυλιόμενες και μια σταθερή κλίμακα. Η ιστορική πλατεία «Δημοτικού Θεάτρου» αποκαταστάθηκε στην προϋπάρχουσα κατάστασή της και με τα ίδια αρχικά αυθεντικά υλικά που είχαν διαφυλαχθεί. Επανατοποθετήθηκαν τα προϋπάρχοντα σιντριβάνια και το άγαλμα του Ελευθερίου Βενιζέλου στην αρχική τους θέση και υλοποιήθηκε νέα φύτευση.