Φυσικό αέριο: Τι σηματοδοτεί το deal Τουρκίας – Βουλγαρίας

Έκλεισε η συμφωνία Τουρκίας – Βουλγαρίας για το φυσικό αέριο, η οποία δίνει στη Σόφια πρόσβαση στους τερματικούς σταθμούς της γειτονικής Τουρκίας για υγροποιημένο φυσικό αέριο και τη διαμετακόμιση του φυσικού αερίου στα σύνορά της.

Η Βουλγαρία, η οποία ήταν σχεδόν πλήρως εξαρτημένη από το ρωσικό φυσικό αέριο, προσπαθεί να εξασφαλίσει εναλλακτικές προμήθειες φυσικού αερίου σε προσιτές τιμές μετά τη διακοπή των παραδόσεων από τη Μόσχα τον Απρίλιο λόγω της άρνησης της Σόφιας να πληρώσει σε ρούβλια.

Ειδικότερα, ο κρατικός πάροχος φυσικού αερίου της Βουλγαρίας υπέγραψε συμφωνία με τον τουρκικό αντίστοιχό του, Botas , παραχωρώντας στην Bulgargaz πρόσβαση στους τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου αερίου και στο δίκτυο τροφοδοσίας της κρατικής εταιρείας εμπορίας αερίου της Τουρκίας.

Sozcu: Ελλάδα και Βουλγαρία συζητούν σχέδιο παράκαμψης της Τουρκίας

Οι όροι της συμφωνίας

Η 13ετής συμφωνία υπεγράφη στη Σόφια παρουσία των υπουργών Ενέργειας των δύο χωρών, και βάσει αυτής  η Bulgargaz θα χρησιμοποιήσει το δίκτυο της Botas για τη μεταφορά φυσικού αερίου.

Σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας της Βουλγαρίας, Ρόσεν Χρίστοφ, η συμφωνία λύνει το πρόβλημα της έλλειψης υποδομής στη χώρα του για την εκφόρτωση υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).

«Χάρη σε αυτή τη συμφωνία εξασφαλίζουμε τη δυνατότητα να αγοράζουμε φυσικό αέριο από όλους τους διεθνείς παραγωγούς και να το εκφορτώνουμε στην Τουρκία, όπου είναι πιο βολικό για εμάς υλικοτεχνικά», υπογράμμισε, προσθέτοντας ότι αυτό θα επιτρέψει στη Βουλγαρία να μεταφέρει έως και 1,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως.

«Η συμφωνία είναι σημαντική για την αύξηση της ασφάλειας των παραδόσεων στην περιοχή των Βαλκανίων», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ.

Σημειώνεται ότι μετά τη διακοπή του φυσικού αερίου απευθείας από τη Ρωσία τον Απρίλιο, η Βουλγαρία συνέδεσε το δίκτυο φυσικού αερίου της με το ελληνικό δίκτυο, ενώνοντας τον αγωγό Trans Adriatic Pipeline και αποκτώντας ενεργειακές προμήθειες από το Αζερμπαϊτζάν.

Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η συμφωνία αυτή ανοίγει επί της ουσίας έναν τομέα της αγοράς που στο παρελθόν ήταν ελεγχόμενος.

Η Τουρκία, η οποία δεν είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά συνδέεται με αυτήν μέσω αγωγού, δεν υπόκειται στους ίδιους περιορισμούς και κυρώσεις και έχει τη δυνατότητα να παρέχει πρόσθετους πόρους.

Αγώνας δρόμου για υποδομές

Σύμφωνα με το Bloomberg, μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία η Ευρώπη επισπεύδει την ενεργειακή απεξάρτησή της από την Μόσχα, μέσω της κατασκευής νέων υποδομών, ενώ η Τουρκία έχει χρησιμοποιήσει λιγότερο από το ήμισυ της χωρητικότητας 21,9 εκατομμυρίων τόνων των τεσσάρων τερματικών της LNG τον περασμένο χρόνο. Μια επιπλέον εγκατάσταση αναμένεται να λειτουργήσει μέχρι το τέλος του μήνα.

Η Τουρκία ανακοίνωσε επίσης σχέδια για τη δημιουργία ενός «παγκόσμιου κόμβου» για το φυσικό αέριο στην περιοχή της ανατολικής Θράκης, η οποία βρίσκεται στα σύνορα με τη Βουλγαρία.

Η Άγκυρα επιδιώκει να επεκτείνει την ικανότητα αποθήκευσης LNG και βρίσκεται σε συνομιλίες με τη Ρωσία και το Τουρκμενιστάν για να φέρει νέες προμήθειες στην Ευρώπη.

Ωστόσο, όπως υποστηρίζει το Bloomberg το κόστος του αγωγού θα μπορούσε να ανέλθει δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ  τίθενται και «γεωπολιτικά ζητήματα μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας που θα μπορούσαν να εμποδίσουν την πρόοδο».

Τον Δεκέμβριο, η Τουρκία σημείωσε πρόοδο προς τον στόχο της όταν η Ρουμανία συναίνεσε να εισάγει αέριο από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Τουρκίας. Η Βουλγαρία λαμβάνει επί του παρόντος το ένα τρίτο των ετήσιων προμηθειών της από το Αζερμπαϊτζάν μέσω μακροπρόθεσμης συμφωνίας.

Η επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη

Υπενθυμίζεται ότι στις 23 Δεκεμβρίου ο βούλγαρος υπουργός Ενάργειας επισκέφθηκε την Κωνσταντινούπολη. Εκεί ο Ρόσεν Χριστόφ έχει συνομιλίες αναφορικά με το deal, στις οποίες συμμετείχαν ανώτερα στελέχη της Bulgargaz, αλλά και του διαχειριστή του δικτύου φυσικού αερίου Bulgartransgaz.

Η συμφωνία

Τότε ο Χριστόφ είχε πει στους δημοσιογράφους ότι οι συνομιλίες μεταξύ της βουλγαρικής Bulgargaz και της τουρκικής Botas προχωρούν γρήγορα, εκφράζοντας παράλληλα την ελπίδα ότι μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία έως το τέλος του έτους.

Μια συμφωνία με τη Botas θα επιτρέψει στην Bulgargaz να υπογράψει τις δικές της συμβάσεις εισαγωγής φυσικού αερίου με αμερικανικούς ή ευρωπαίους παραγωγούς LNG και να περικόψει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο, είπε ο Χριστόφ.

LNG από την Ελλάδα

Για να προσπαθήσει να επιτύχει καλύτερες τιμές, είπε ότι η Bulgargaz μπορεί επίσης να συμμετάσχει στις ήδη προχωρημένες συνομιλίες της Botas με μεγάλους παραγωγούς LNG των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

Επί του παρόντος, η χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης εισάγει 1 bcm φυσικού αερίου ετησίως από το Αζερμπαϊτζάν και καλύπτει τις υπόλοιπες ανάγκες της, περίπου 3 bcm ετησίως, μέσω εισαγωγών LNG από τη γειτονική Ελλάδα.

Σύμφωνα με τα σχέδια του υπουργείου Ενέργειας, η Βουλγαρία θα καλύψει το ένα τρίτο των αναγκών της σε φυσικό αέριο με εισαγωγές φυσικού αερίου LNG μέσω Τουρκίας, το ένα τρίτο μέσω του τερματικού σταθμού LNG κοντά στην ελληνική πόλη της Αλεξανδρούπολης που αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2024 και το ένα τρίτο με προμήθειες από το Αζερμπαϊτζάν.