Ευρωπαϊκοί σιδηρόδρομοι: Επενδύσεις δεκάδων δισ. ευρώ για την αναβάθμισή τους

Κρατικές και ιδιωτικές εταιρείες αλλά και νεοφυή σχήματα (startups) προχωρούν σε επενδύσεις δεκάδων δισ ευρώ στους ευρωπαϊκούς σιδηροδρόμους όπου το ενδιαφέρον του κοινού είναι μεγάλο όχι μόνο για εσωτερικά δρομολόγια αλλά και για δρομολόγια που ενώνουν πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις διαφορετικών χωρών.

Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα, σχεδόν ένα χρόνο μετά τα Τέμπη, το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας παραμένει κομμένο στα δύο και τα μέτρα για την ανασυγκρότηση του ανακοινώθηκαν μόλις σήμερα στη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου. Η κυνέρνηση ανακοίνωσε την ενοποίηση των σιδηροδρομικών εταιρειών σε μία «Νέος ΟΣΕ», ενώ παρουσίασε κι ένα αναλυτικό χρονοδιάγραμμα 20ετούς ορίζοντας με σκοπό την αναβάθμιση του δικτύου και τη διασύνδεση του με λιμάνια και άλλες ακριτικές περιοχές της χώρας.

Σιδηρόδρομος: Το σχέδιο της κυβέρνησης για τη δημιουργία του «Νέου ΟΣΕ»

Χάνει το τρένο η Ελλάδα

Δεν είναι τυχαίο το ό,τι η χώρα βρίσκεται πολύ χαμηλά σε σχέση με την Ευρώπη τόσο σε ενεργό δίκτυο (19η θέση στην Ε.Ε. των 27 κρατών), όσο και στη διακίνηση εμπορευματικών μεταφορών (1,8% όταν στην Ε.Ε. είναι στο 17,3%).  Η Ελλάδα έχει χάσει και το τρένο… και στις επιβατικές μεταφορές μέσω σιδηροδρομικού δικτύου αντιστοιχόντας στο 0,9% έναντι 7,9% στην Ε.Ε.

Οι πρωτοπόροι της Ευρώπης

Πρωτοπόροι στις επενδύσεις αναδεικνύονται Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Βέλγιο και Αυστρία. Ειδικά το Βερολίνο είχε υποσχεθεί να διαθέσει έως 40 δισ ευρώ για να βελτιώσει το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας, που είναι το μεγαλύτερο σε όλη την Ευρώπη φτάνοντας τις 40.000 χιλιόμετρα. Στη Γαλλία η κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν από την πλευρά της έχει υποσχεθεί να ρίξει στους σιδηροδρόμους με δίκτυο 27.000 χλμ αντίστοιχα μεγάλα ποσά, τόσο για την εξυπηρέτηση του κοινού όσο και για να επιτευχθούν οι στόχοι για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Κίνητρα

Η Γαλλία είναι μια από τις χώρες που δίνει κίνητρα σε σιδηροδρόμους και άλλες μορφές μεταφοράς για να στραφούν προς τα εκεί ταξιδιώτες εγκαταλείποντας τα αεροπορικά ταξίδια για μικρές αποστάσεις. Στην Ισπανία, με δίκτυο 16.000 χλμ, επίσης η κυβέρνηση έχει ανοίξει το σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων και σε ιδιώτες με θετικά αποτελέσματα όσον αφορά των ανταγωνισμό.

Από το Παρίσι έως το Βενετία, από τη Βαρκελώνη έως το Άμστερνταμ και από τις Βρυξέλλες μέχρι τη Μπρατισλάβα δημιουργούνται συνεχώς νέες σιδηροδρομικές συνδέσεις ή αναβαθμίζονται οι υπάρχουσες, δείχνει έρευνα των New York Times η οποία κάνει λόγο για Αναγέννηση των σιδηροδρόμων στην Ευρώπη.

Με σλόγκαν «κοιμάσαι σε μια χώρα και ξυπνάς σε άλλη» ταξιδεύοντας με τρένο, πολλές εταιρείες διαφημίζουν τις υπηρεσίες τους σε μια χρονική περίοδο που, όπως αναφέρεται, τα τρένα στην Ευρώπη είναι γεμάτα από πρόθυμους επιβάτες.

Εκπρόσωποι του κλαδικού φορέα εταιρειών ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων -Community of European Railway and Infrastructure Companies- κάνουν λόγο για γεμάτα τρένα σε ημερήσια και νυχτερινά δρομολόγια μεγάλων αποστάσεων, σε βαθμό τέτοιο που η ζήτηση ξεπερνά την προσφορά. Ως βασικούς παράγοντες για την τάση αυτή θεωρεί ο κλάδος την αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα των τιμών των αμαξοστοιχιών με τις πτήσεις και τις ανησυχίες των επιβατών σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος.

Οι συνδέσεις των πόλεων

Σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι σιδηροδρομικές μεταφορές επιβατών σημείωσαν άλμα 50% μεταξύ 2021 και 2022 δείχνουν στοιχεία των ΝΥΤ. Λόγω της μεγάλης ζήτησης, τώρα το ενδιαφέρον των εταιρειών έχει στραφεί σε ανάπτυξη υποδομών και σε νέες επενδύσεις.

Είναι ενδεικτικό ότι η Eurostar που συνδέει τις δύο πλευρές της Μάγχης βλέπει τον αριθμό των επιβατών του 2023 να είναι κοντά στα 11 εκατομμύρια, πολύ κοντά στα προ πανδημίας επίπεδα. Η Eurostarπροσδοκά έως το 2030 να μεταφέρει 30 εκατ. επιβάτες κάθε χρόνο.

Τα νέα δρομολόγια είναι πλέον πολλά. Το Μάιο η Ολλανδική-Βελγική εταιρεία European Sleeper ξεκίνησε βραδινά δρομολόγια ανάμεσα σε Βρυξέλλες και Βερολίνο με στόχο επέκταση σε Δρέσδη και Πράγα αλλά και σε Άμστερνταμ και Βαρκελώνη.

Η εταιρεία startup Midnight Trains με έδρα το Παρίσι θέλει να ξεκινήσει δρομολόγια από τη γαλλική πρωτεύουσα προς Μιλάνο, Βενετία, Φλωρεντία, Ρώμη, Βαρκελώνη και Μαδρίτη. Το πρώτο δρομολόγο Παρίσι-Μιλάνο-Βενετία αναμένεται το 2025 αναφέρουν οι ΝΥΤ.

Η Leo Express με έδρα την Πράγα έχει ήδη δίκτυο που συνδέει την πόλη αυτή με Κρακοβία και Μπρατισλάβα και μέσα στο έτος θέλει να ξεκινήσει δρομολόγια ανάμεσα στη Μπρατισλάβα και τις Βρυξέλλες.

Στην Ισπανία η κρατική εταιρεία Renfe πρόσφατα ξεκίνησε απευθείας δρομολόγια ανάμεσα σε Μαδρίτη και Μασσαλία και ανάμεσα σε Βαρκελώνη και Λυόν. Στη Γαλλία γίνονται πλέον πολλά δρομολόγια ανάμεσα σε Παρίσι και Νίκαια και ανάμεσα σε Παρίσι με Βιέννη.