Μέση Ανατολή: Μποϋκοτάζ σε δυτικά προϊόντα και αλυσίδες

Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, που βρίσκεται ήδη στον τέταρτο μήνα και «μετρά» χιλιάδες νεκρούς επηρεάζει πολλαπλά τις χώρες αλλά και τους λαούς της περιοχής.

Καθοδηγούμενοι από μια πηγή οργής κατά των ΗΠΑ και της Ευρώπης , που δεν έκαναν περισσότερα για να πείσουν το Ισραήλ να τερματίσει την επίθεσή του στη Γάζα, πολλοί καταναλωτές  στην περιοχή καθώς και μουσουλμανικά έθνη όπως το Πακιστάν αποφεύγουν μεγάλες ξένες μάρκες, μειώνοντας τις πωλήσεις ορισμένων και δημιουργώντας  πονοκεφάλους (δημοσίων σχέσεων) για τους άλλους.

Mέση Ανατολή: Ποια κράτη φλερτάρουν με την χρεοκοπία

Είναι μια τάση που εμφανίζεται στη Μέση Ανατολή και ακόμη και πέρα από αυτήν.

Στο Κάιρο, μια πρόσφατη καθημερινή, δεκάδες συνήθως πολυσύχναστα καταστήματα Starbucks και McDonald’s που επισκέφτηκε το Bloomberg ήταν εντελώς άδεια. Ο παραγωγός μιας τοπικής αιγυπτιακής μάρκας αναψυκτικών είπε ότι οι πωλήσεις του έχουν τριπλασιαστεί από την έναρξη του πολέμου, επειδή οι καταναλωτές αποφεύγουν την Coca-Cola και την Pepsi.

Τις τελευταίες εβδομάδες, ο διευθύνων σύμβουλος της McDonald’s Κρίς Κεμπζίνσκι έχει προειδοποιήσει ότι η εταιρεία του βλέπει «σημαντικό επιχειρηματικό αντίκτυπο» στη Μέση Ανατολή λόγω της παραπληροφόρησης που διαδίδεται, όπως λέει,  για την εταιρεία του.

Εν τω μεταξύ, οι μετοχές της Americana Restaurants International Plc – του φορέα εκμετάλλευσης franchise στη Μέση Ανατολή για τις αλυσίδες KFC, Pizza Hut, Krispy Kreme και Hardee’s – υποχώρησαν έως και 27% στο χρηματιστήριο της Σαουδικής Αραβίας τους μήνες μετά την έναρξη του πολέμου, με ορισμένους αναλυτές να προβλέπουν πλήγμα στα κέρδη της από τα μποϊκοτάζ.

Νεανικοί πληθυσμοί

Είναι μια αντίδραση που αντικατοπτρίζει μια νέα εποχή διαχείρισης κρίσεων για τις μεγαλύτερες καταναλωτικές επωνυμίες στον κόσμο – και ιδιαίτερα τις αμερικανικές – καθώς οι συναισθηματικά φορτισμένοι αγοραστές συνδυάζουν τις επιχειρήσεις με τις κυβερνητικές πολιτικές.

Οι εταιρείες έχουν εκδώσει δημόσιες ανακοινώσεις για να τονίσουν την πολιτική τους ουδετερότητα. Ωστόσο, το κίνημα αναπτύχθηκε σταθερά τους τρεις μήνες από την έναρξη του πολέμου, με τις εκκλήσεις για μποϊκοτάζ να συνεχίζουν να εξαπλώνονται.

Ο Fawaz Gerges, καθηγητής πολιτικής Μέσης Ανατολής στο London School of Economics, είπε ότι τα σημερινά μποϊκοτάζ είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά επειδή είναι έντονα, διακρατικά και καθοδηγούνται από νεανικούς πληθυσμούς.

Η αντίληψη ότι η Ουάσιγκτον ευνοεί το Ισραήλ «επηρεάζει πραγματικά αυτές τις εταιρείες επειδή εμπλέκεται η Αμερική και οι διευθύνοντες σύμβουλοι είναι μέρος αυτής της αμερικανικής αυτοκρατορίας — εμπορική, οικονομική, ήπιας δύναμης αυτοκρατορία».

Εν μέσω της αυξανόμενης γεωπολιτικής αναταραχής, οι παγκόσμιες επωνυμίες αναγκάζονται ολοένα και περισσότερο να αντιμετωπίσουν σενάρια πόλωσης που ενισχύονται διασυνοριακά από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Τα τελευταία δύο χρόνια, δεκάδες εταιρείες, από τα McDonald’s μέχρι την Coca-Cola Co., αποχώρησαν από τη Ρωσία εν μέσω παγκόσμιας κριτικής για την εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία.

Κύμα υποστήριξης

Η Μέση Ανατολή είναι μια περιοχή όπου υπάρχουν δεκάδες εκατομμύρια νέοι καταναλωτές και ευκαιρίες για εταιρίες για εταιρίες και τα προϊόντα τους, την ώρα που οι ανεπτυγμένες αγορές είναι κορεσμένες.

Ωστόσο, η περιοχή έχει ιδιαίτερα βαθιά πολιτική και επιχειρησιακή πολυπλοκότητα.

Ο πόλεμος ξεκίνησε όταν μαχητές της Χαμάς από τη Γάζα επιτέθηκαν στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, σκοτώνοντας 1.200 ανθρώπους.

Η επίθεση αντιποίνων του Ισραήλ στη Γάζα έχει σκοτώσει περισσότερους από 25.000 ανθρώπους, σύμφωνα με στοιχεία που δίνουν οι υγειονομικούς αρχές στην Παλαιστίνη.

Η δεινή κατάσταση έχει πυροδοτήσει τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή και οδήγησε σε έκρηξη υποστήριξης προς τους Παλαιστινίους.

Οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρούν τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση και εξακολουθεί να κρατά περισσότερους από 100 ομήρους από την εισβολή της.

Ενώ οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της ΕΕ έχουν υποστηρίξει το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα και την προστασία των πολιτών του, έχουν αρχίσει να εντείνουν τις εκκλήσεις για προστασία των αμάχων στη Γάζα και , παράλληλα, να πιέζουν για μια λύση δύο κρατών.

Οι επιθέσεις των Χούθι

Οι αντάρτες Χούθι που πραγματοποιούν ναυτιλιακές επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα για να υποστηρίξουν τους Παλαιστίνιους κάλεσαν τους καταναλωτές στη Μέση Ανατολή να συνεχίσουν να αποφεύγουν τα ξένα αγαθά. «Το εύρος του μποϊκοτάζ αμερικανικών και ισραηλινών αγαθών πρέπει να επεκταθεί στις χώρες του Κόλπου», δήλωσε ο Αμπντούλ Μαλίκ αλ Χούθι, επικεφαλής της μαχητικής οργάνωσης, σε τηλεοπτική ομιλία του.

Στην Ιορδανία, πολλά καταστήματα Starbucks και McDonald’s εξακολουθούν να παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άδεια, παρόλο που τα μποϊκοτάζ ξεκίνησαν τον Οκτώβριο. Οι περαστικοί συνήθως βλέπουν μόνο άδεια σκαμπό και χώρους που καταλαμβάνονται από εργάτες, με τους ταμίες να σκύβουν στους πάγκους τους.

Τα σούπερ μάρκετ στην ίδια χώρα έχουν ετικέτες «μποϊκοτάζ αγαθά» που είναι δίπλα σε πολλά προοϊοντα με ξένα εμπορικά σήματα και χαρακτηρίζον ως .

Στο Κουβέιτ, τα κανονικά γεμάτα καταστήματα Starbucks σε πολυσύχναστες περιοχές έχουν λιγοτερους πελάτες από τις αρχές Οκτωβρίου. Το μποϊκοτάζ αύξησε τις πωλήσεις για τα τοπικά καταστήματα καφέ.

Το πλήγμα που δέχονται οι ξένες αλυσίδες θα μπορούσε να μειώσει την όρεξη των franchisees να επεκταθούν σε μέρη της Μέσης Ανατολής, δήλωσε ο Mark Kalinowski, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Kalinowski Equity Research.

Εν τω μεταξύ, αρκετές τοπικές επιχειρήσεις της Μέσης Ανατολής δήλωσαν ότι επωφελούνται από την αλλαγή συμπερτιφορας των καταναλωτών έναντι των εμπορικών σημάτων του εξωτερικού.

Ο Moath Fauri, ο ιδρυτής της Astrolabe, μιας ιορδανικής αλυσίδας καφέ, κόβει όσο το δυνατόν περισσότερα αμερικανικά και γαλλικά προϊόντα σε επτά υποκαταστήματα στο Αμμάν και κάνει τις πορμήθειες του σε περιφερειακό επίπεδο.

Λέει ότι η επιχείρησή του σημείωσε άνθηση μετά τα μποϊκοτάζ, με τις πωλήσεις να αυξάνονται κατά 30% σε ορισμένες τοποθεσίες, καθώς οι ντόπιοι σνομπάρουν τα Starbucks.

Μια «ελληνική εταιρία» αναψυκτικών κερδίζει έδαφος

Στην Αίγυπτο, η «Spiro Spathis», μια τοπική μάρκα αναψυκτικών που δημιουργήθηκε πριν απο έναν αιώνα απο έναν Έλληνα επιχειρηματία, η οποία πάλευε να αναβιώσει τη δημοτικότητά της , έχει δει τις πωλήσεις της να εκτοξεύονται κατά τους τελευταίους τρεις μήνες, σύμφωνα με τον Youssef Atwan, εμπορικό διευθυντή της.

«Ξαφνικά βομβαρδιστήκαμε με παραγγελίες από σούπερ μάρκετ, εστιατόρια, προσπαθούσαμε σκληρά να ανταπεξέλθουμε στη ζήτηση», είπε ο Atwan. «Οι πελάτες πήγαιναν σε εστιατόρια και είτε ζητούσαν την επωνυμία μας είτε τουλάχιστον αρνούνταν να πιουν αυτά που ήταν στη λίστα μποϊκοτάζ.

Με περισσότερους από 105 εκατομμύρια ανθρώπους, η Αίγυπτος είναι το πολυπληθέστερο έθνος της περιοχής, με το 60% των κατοίκων της να είναι κάτω των 30 ετών , οι οποίοι άλλαξαν τελείως τις καταναλωτικές της συνήθειες από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος.

Στην Τουρκία, ορισμένοι αξιωματούχοι πίεσαν για μποϊκοτάζ της Coca-Cola. Ενώ το ποτό είναι ακόμη ευρέως διαθέσιμο σε σούπερ μάρκετ και εστιατόρια, το τουρκικό κοινοβούλιο τον Νοέμβριο δήλωσε ότι θα αφαιρέσει την Coca-Cola από τις καφετέριες του.

Ο αντίκτυπος θα γίνει σαφέστερος όταν οι αμερικανικές εταιρείες αναψυκτικών θα αναφέρουν κέρδη τον Φεβρουάριο, αλλά η βουτιά στις πωλήσεις του διανομέα της Coke’s στην Τουρκία, όπου οι όγκοι του τέταρτου τριμήνου μειώθηκαν κατά 22% «σίγουρα σηκώνει κόκκινη σημαία», δήλωσε ο Γκάρετ Νέλσον , αναλυτής της βιομηχανίας ποτών στο CFRA.

Οι επιπτώσεις από τα μποϊκοτάζ έχουν παρατηρηθεί σε μεγάλο βαθμό σε χώρες όπως η Ιορδανία, το Κουβέιτ και η Αίγυπτος. Στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα , όπου ζουν μόνο περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι, πολλοί από τους οποίους είναι μετανάστες,  υπήρξε μικρότερη επίδραση.

Ευρωπαϊκές μάρκες όπως η γαλλική αλυσίδα σούπερ μάρκετ Carrefour SA, η οποία πέρυσι εισήλθε στο Ισραήλ μέσω συνεργασίας με τοπικό αντιπρόσωπο, έχουν επίσης εμφανιστεί στη λίστα του κινήματος Boycott, Divestment, Sanctions (Μποϊκοτάζ, εκποίηση, κυρώσεις) , το οποίο καλεί σε ευρεία οικονομικά και πολιτιστικά μποϊκοτάζ του Ισραήλ και ισραηλινούς οικισμούς στη Δυτική Όχθη.

Η γαλλική αλυσίδα  είναι παρούσα σε εννέα χώρες της Μέσης Ανατολής, συμπεριλαμβανομένης της Ιορδανίας και της Αιγύπτου μέσω τοπικών συνεργάτων.