Η ταχύτατη εξάπλωση της ΑΙ μετασχηματίζει την αγορά εργασίας, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες αλλά και σοβαρές προκλήσεις, κυρίως αναφορικά με τους εργαζόμενους, οι οποίοι αισθάνονται δικαιολογημένα ανήσυχοι για την πορεία των εξελίξεων. Αν και η αυτοματοποίηση μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα και να απελευθερώσει εργαζόμενους από επαναλαμβανόμενες ρουτίνες, δεν λείπουν οι παγίδες που απειλούν τόσο την απασχόληση όσο και την ισότητα στην εργασία.
Μία από τις βασικές ανησυχίες αφορά την απώλεια θέσεων εργασίας. Η χρήση ΑΙ για την εκτέλεση διοικητικών, λογιστικών, μεταφραστικών ή και δημιουργικών εργασιών οδηγεί στη μείωση της ανάγκης για ανθρώπινο εργατικό δυναμικό. Ιδίως σε τομείς όπως η δημοσιογραφία, η εξυπηρέτηση πελατών ή η νομική υποστήριξη, η αντικατάσταση από αλγόριθμους φαίνεται ολοένα και πιο πιθανή.
Μια άλλη παγίδα είναι η δημιουργία ενός νέου μεγάλου κενού μεταξύ των εργαζομένων που έχουν πρόσβαση σε τεχνολογικά εργαλεία και δεξιότητες και εκείνων που μένουν πίσω. Αν δεν υπάρξει συστηματική κατάρτιση, οι εργαζόμενοι χαμηλής ειδίκευσης κινδυνεύουν να βρεθούν εκτός αγοράς. Κι αυτό αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους υπαρκτούς κινδύνους για τους εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο.
Παράλληλα, η χρήση ΑΙ για την αξιολόγηση υποψηφίων ή την επιτήρηση εργαζομένων μπορεί να οδηγήσει σε προκαταλήψεις και καταπάτηση δικαιωμάτων. Άλλωστε, βρίσκεται ήδη σε εφαρμογή τόσο σε χώρες του εξωτερικού όσο και στην Ελλάδα. Είναι πέρα από προφανές πως ούτε οι αλγόριθμοι είναι «ουδέτεροι». Κι αυτό διότι περνούν από…εκπαίδευση με βάση ιστορικά δεδομένα χρηστών, και αν τα δεδομένα αυτά περιέχουν προκαταλήψεις, οι αλγόριθμοι μπορεί να διαιωνίζουν και να ενισχύουν αυτού του είδους τη μεροληψία.
Επί της ουσίας, η τεχνητή νοημοσύνη προσφέρει σημαντικά οφέλη, αλλά απαιτείται ρύθμιση, εκπαίδευση και κοινωνική ευαισθησία για να αποφευχθεί η ενίσχυση ανισοτήτων και η απαξίωση του ανθρώπινου παράγοντα στην εργασία.
Ο Μαξ Τέγκμαρκ, καθηγητής φυσικής στο MIT, τόνισε στο Bloomberg ότι η περιορισμένη ικανότητά μας να αποκτούμε εξειδικευμένη γνώση δυσχεραίνει την κατανόηση της ανησυχητικά ταχείας προόδου της τεχνολογίας. Οι περισσότεροι δεν είναι κορυφαίοι μαθηματικοί, και ίσως δεν γνωρίζουν πως η AI έχει περάσει μέσα σε λίγα χρόνια από επίπεδο άλγεβρας λυκείου σε δεξιοτεχνικό λογισμό.
Και με την άνοδο του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στο «τιμόνι» των ΗΠΑ κατέρρευσαν οι ελπίδες για νέους κανόνες που θα επιβράδυναν τους τεχνολογικούς κολοσσούς. Την τρίτη ημέρα της διακυβέρνησης Τραμπ, ακυρώθηκε προεδρικό διάταγμα του προκατόχου του Τζο Μπάιντεν που έθετε πρότυπα ασφάλειας για την AI και απαιτούσε από τις εταιρείες να καταθέτουν σχετικές αναφορές. Η συνέχεια θα είναι επί της…οθόνης.
