Τα οφέλη από τη σύμβαση παραχώρησης της Εγνατίας Οδού ανέδειξαν ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρίστος Δήμας και ο Υφυπουργός Νίκος Ταχιάος στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά τη συζήτηση επί του νομοσχεδίου που αφορά στην Κύρωση Σύμβασης Παραχώρησης Υπηρεσιών για τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση της Εγνατίας Οδού και Τριών Καθέτων Οδικών Αξόνων, το οποίο υπερψηφίστηκε.
Η αμοιβή που θα κληθεί να καταβάλει ο Παραχωρησιούχος ανέρχεται στο ποσό, περίπου, των 1,3 δισ. ευρώ, το οποίο προορίζεται για την απομείωση του δημόσιου χρέους
«Καλούμαστε να κυρώσουμε μία από τις σημαντικότερες συμβάσεις παραχώρησης των τελευταίων ετών, ανοίγοντας έναν κύκλο εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης της Εγνατίας Οδού», τόνισε ο κ. Δήμας, επισημαίνοντας πως το ζητούμενο δεν είναι απλώς να εκπληρώσουμε μια μνημονιακή υποχρέωση που εκκρεμεί από το 2011, αλλά να διαχειριστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο μια κρίσιμη εθνική υποδομή.
Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών αναφέρθηκε τόσο στο άμεσο δημοσιονομικό όφελος όσο και στις πρόνοιες για τη συντήρηση και αναβάθμιση του οδικού άξονα, με βάση τη σχετική σύμβαση.
Όπως είπε, η αμοιβή που θα κληθεί να καταβάλει ο Παραχωρησιούχος ανέρχεται στο ποσό, περίπου, των 1,3 δισ. ευρώ, το οποίο προορίζεται για την απομείωση του δημόσιου χρέους.
Επιπρόσθετα, όπως συμπλήρωσε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, ο παραχωρησιούχος καλείται να διασφαλίσει:
· την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της Εγνατίας Οδού καθώς και των τριών Κάθετων Αξόνων,
· την ολιστική συντήρηση και επιδιόρθωση βασικών τμημάτων του Έργου,
· τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων διοδίων,
· την κατασκευή υποδομών που συνάδουν με έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο, όπως η κατασκευή 16 συνολικά Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινήτων (ΣΕΑ) και 12 συνολικά Χώρων Σταθμών Αναψυχής, που είναι αναγκαίοι.
Αναβάθμιση σηράγγων
Επιπλέον, αποτελεί κεντρική υποχρέωση του Παραχωρησιούχου η δρομολόγηση όλων των μελετητικών και κατασκευαστικών ενεργειών για την αναβάθμιση των Σηράγγων της Εγνατίας Οδού, στο πλαίσιο της πλέον αυξημένης τεχνικής κατηγορίας, όπου λειτουργούν και εφαρμόζονται προηγμένες τεχνικές προδιαγραφές, για την ασφαλή κυκλοφορία, συμπεριλαμβανομένης μάλιστα και της κίνησης επικίνδυνων φορτίων.
«Στον πυρήνα του νομοσχεδίου αντανακλάται η μεταρρυθμιστική κυβερνητική στρατηγική στον τομέα των παραχωρήσεων. Μια στρατηγική που επιδιώκει όχι μόνο την αποδοτική διαχείριση και αναβάθμιση των εθνικών υποδομών, αλλά κυρίως τη διασφάλιση υπηρεσιών υψηλού επιπέδου, σύμφωνα με τα σύγχρονα και διεθνή πρότυπα», τόνισε ο κ. Δήμας.
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών τόνισε ότι το νομοσχέδιο αποτελεί μια θεσμική επιλογή που ενισχύει την εθνική οικονομία, προάγει την ασφάλεια και λειτουργικότητα των υποδομών μας και αποτυπώνει στην πράξη μια προσέγγιση που δεν περιορίζεται στη διαχείριση του παρόντος, αλλά επενδύει με συνέπεια στο μέλλον.
Κατά την ομιλία του, ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών Νίκος Ταχιάος, δήλωσε: «Εμείς που προερχόμαστε από τη Βόρεια Ελλάδα γνωρίζουμε τι είναι η Εγνατία Οδός. Είναι ένας δρόμος ο οποίος ολοκληρώθηκε στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του αιώνα. Έχουν περάσει 15, ακόμη και 20 χρόνια από την κατασκευή πολλών τμημάτων της. Πρόκειται για ένα έργο που αναπτύχθηκε τμηματικά και ενσωμάτωσε υποδομές – σήραγγες, γέφυρες – οι οποίες είχαν χτιστεί ήδη από τη δεκαετία του 1980.
Γερασμένος δρόμος
Είναι, ένας γερασμένος δρόμος, που απαιτεί βαριά συντήρηση και σημαντικές επεμβάσεις. Αυτό δεν είναι θεωρητικό ζήτημα· αφορά:
– Την ασφάλεια των μετακινήσεων
– Το επίπεδο των υπηρεσιών που προσφέρει ο δρόμος
Μπορεί να τα καλύψει αυτά το Δημόσιο; Μπορεί να τα καλύψει η ίδια η Εγνατία Οδός;
Ας μιλήσουμε χωρίς ιδεολογικές παρωπίδες.
Η ετήσια συντήρηση που απαιτεί η Εγνατία Οδός – 65 έως 70 εκατομμύρια ευρώ – δεν μπορεί να καλυφθεί από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Υπάρχει πλαφόν δαπανών, όπως υπάρχει σε όλα τα Υπουργεία.
Υπάρχουν βέβαια τα διόδια όμως τα έσοδα των διοδίων υποχρεωτικά μεταφέρονται στον τακτικό προϋπολογισμό. Δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν ούτε καν τα λειτουργικά έξοδα της Εγνατίας Οδού, πόσο μάλλον τις βαριές συντηρήσεις.
Αυτό, λοιπόν, είναι ο πυρήνας της απόφασης: Το έργο πρέπει να το αναλάβει παραχωρησιούχος, ώστε να μπορούν να εξασφαλιστούν τα επίπεδα ποιότητας και ασφάλειας που χρειάζεται ο δρόμος.
Ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ και ο ρόλος του παραχωρησιούχου
Ο διαγωνισμός έγινε από το ΤΑΙΠΕΔ, και η λογική του είναι ξεκάθαρη:
Είναι ένας δρόμος που εξυπηρετεί κυρίως μεταφορές εμπορευμάτων από το ένα άκρο της χώρας στο άλλο. Οι τοπικές μετακινήσεις – στις μεγάλες πόλεις της Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Θράκης – καλύπτονται με αναλογικά διόδια.
Τα φορτηγά που διανύουν όλο το μήκος, θα πληρώνουν διόδια όπως συμβαίνει σε κάθε παραχώρηση σε όλη την Ευρώπη.
Για το Καστέλι και το ζήτημα του Λόφου Παπούρα
Αντιλαμβάνομαι τη σημασία των ευρημάτων στον Λόφο Παπούρα.
Και με την καθοδήγηση του Υπουργείου Πολιτισμού έγινε μελέτη η οποία διασφαλίζει αισθητικό σεβασμό στο μνημείο, τηρεί την απόσταση των 100 μέτρων, προβλέπει ραντάρ στα 30 μέτρα – σπάνιο για τα ελληνικά δεδομένα – που κρατά το σήμα του 10 μέτρα πάνω από το μνημείο.
Τίποτα δεν θα προχωρήσει εάν δεν εγκριθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
Και, σε κάθε περίπτωση, η νομιμότητα της πράξης θα κριθεί στις 4 Φεβρουαρίου από το Συμβούλιο της Επικρατείας».
Κλείνοντας την παρέμβαση του ο κ. Ταχιάος υπογράμμισε ότι:
«Το νομοσχέδιο που φέρνουμε σήμερα, σε συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ στοχεύει σε ένα και μόνο στόχο: Ανάπτυξη με προστασία του δημοσίου συμφέροντος».
Τι προβλέπει η σύμβαση Παραχώρησης της Εγνατίας Οδού
Υπενθυμίζεται ότι η Σύμβαση Παραχώρησης της Εγνατίας Οδού υπεγράφη τον Μάρτιο του 2024, με την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Egis Project, η οποία αναλαμβάνει παραχωρησιούχος του οδικού άξονα για χρονικό ορίζοντα 35 ετών.
Στο φυσικό αντικείμενο του Έργου εμπίπτουν:
α) ο βασικός Αυτοκινητόδρομος της Εγνατίας Οδού (658 χλμ),
β) ο Κάθετος Άξονας Σιάτιστα – Ιεροπηγή / Κρυσταλλοπηγή,
γ) ο Κάθετος Άξονας Θεσσαλονίκη – Σέρρες – Προμαχώνας,
δ) ο Κάθετος Άξονας Χαλάστρα – Εύζωνοι,
ε) Παρόδιες Εκτάσεις.
Όσον αφορά στα διόδια τέλη, διασφαλίζεται η δυνατότητα παράτασης της ισχύος του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, που προβλέπει ένα ευρύ πλαίσιο απαλλαγών για τοπικές μετακινήσεις στην Εγνατία Οδό, για τους πολίτες οι οποίοι κατοικούν σε οικισμούς και περιοχές, όμορες του εν λόγω οδικού δικτύου.
Οι απαλλαγές αυτές προβλέπεται πως με εντολή του Δημοσίου, μπορούν να διατηρηθούν για δύο ακόμα έτη από την Έναρξη της Παραχώρησης, με δυνατότητα επέκτασης του μέτρου για ένα ακόμα έτος, κατόπιν συμφωνίας με τον Παραχωρησιούχο.
Στο Άρθρο 12 λαμβάνεται μέριμνα για το προσωπικό, στο οποίο παρέχεται η δυνατότητα μετακίνησης των εργαζομένων της κρατικής εταιρείας Εγνατία Οδός Α.Ε., στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ή σε εποπτευόμενους φορείς αυτού, σε κενή οργανική θέση, διαφορετικά ακόμα και σε προσωποπαγή θέση.
Στόχος είναι, αφενός να συνεχιστεί απρόσκοπτα η εργασιακή τους κατάσταση και αφετέρου να καλυφθούν ανάγκες, που υφίστανται στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ή σε εποπτευόμενους αυτού φορείς.
Στο σχέδιο νόμου περιλαμβάνονται επίσης:
· Συμφωνία Τροποποίησης Σύμβασης Παραχώρησης της Αττικής Οδού.
Αφορά μία απολύτως στοχευμένη αλλαγή, η οποία αποσκοπεί στον εξορθολογισμό του καθορισμού του Υπευθύνου Επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων, κατά την περίοδο της Παραχώρησης της Αττικής Οδού. Με τη ρύθμιση αυτή, η σχετική ευθύνη και αρμοδιότητα μεταφέρεται, εύλογα και πρακτικά, στον Παραχωρησιούχο, ο οποίος είναι και ο διαχειριστής και λειτουργός του Έργου.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και πρόσθετο διοικητικό βάρος για το Δημόσιο, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη αρμοδιότητα, η οποία είχε προβλεφθεί στην αρχική σύμβαση, εκ της φύσεώς της συνδέεται άμεσα με τη λειτουργία και διαχείριση του Έργου και με την αλληλεπίδραση με τους χρήστες αυτού.
· Τροποποίηση της Σύμβασης για τον νέο Διεθνή Αερολιμένα Ηρακλείου.
Η προτεινόμενη ρύθμιση αποσκοπεί στη ομαλή, απρόσκοπτη και άμεση μετάβαση της παροχής των κρίσιμων υπηρεσιών επίγειας εξυπηρέτησης (ground handling) από τον υφιστάμενο Κρατικό Αερολιμένα Ηρακλείου «Ν. Καζαντζάκης» (ΚΑΗΚ) στον νέο Διεθνή Αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης (ΔΑΗΚ) στο Καστέλι, κατά την έναρξη λειτουργίας του νέου αεροδρομίου.
Η ρύθμιση αυτή αποσκοπεί στη διασφάλιση της επιχειρησιακής συνέχειας και την αποφυγή οποιουδήποτε κενού στην παροχή των εν λόγω υπηρεσιών, το οποίο θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην αεροπορική κίνηση και την εξυπηρέτηση των αεροπορικών εταιρειών και των επιβατών από την πρώτη ημέρα λειτουργίας του νέου αερολιμένα.
Σημειώνεται ότι οι πάροχοι των αντίστοιχων υπηρεσιών θα πρέπει να έχουν συμμορφωθεί με τον Οικείο Κανονισμό Επίγειας Εξυπηρέτησης του νέου Αεροδρομίου, ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα και ασφάλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών.
