Σοκολάτα: Γιατί τα γιορτινά γλυκά μπορεί να μην περιέχουν κακάο - Οικονομικός Ταχυδρόμος

Για δεκαετίες, η σοκολάτα υπήρξε μια σταθερή αξία: ίδια γεύση, ίδια υπόσχεση απόλαυσης, ίδιες πρώτες ύλες. Φέτος όμως, πίσω από τα λαμπερά περιτυλίγματα και τις γιορτινές βιτρίνες, κρύβεται μια αλήθεια που αλλάζει τα δεδομένα: όλο και περισσότερα «σοκολατένια» προϊόντα δεν βασίζονται πλέον στο κακάο. Η αστάθεια στις τιμές, τα προβλήματα στις καλλιέργειες και η πίεση για βιώσιμες πρώτες ύλες αναγκάζουν τη βιομηχανία να επανεφεύρει το πιο αγαπημένο της προϊόν.

H σοκολάτα ακριβαίνει

Η παγκόσμια αγορά κακάο βιώνει μια από τις πιο ασταθείς περιόδους της ιστορίας της. Οι δύο μεγαλύτεροι παραγωγοί παγκοσμίως, η Γκάνα και η Ακτή Ελεφαντοστού, αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα στις σοδειές λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων και ασθενειών των καλλιεργειών. Το αποτέλεσμα ήταν μια εκρηκτική άνοδος των τιμών, που έφτασαν ιστορικά υψηλά επίπεδα, πριν υποχωρήσουν απότομα μέσα στο 2025, αναφέρει το CNBC.

Αυτή η ακραία μεταβλητότητα έχει μετατρέψει το κακάο από βασικό συστατικό σε επιχειρηματικό πονοκέφαλο. Οι αυξήσεις πέρασαν αναπόφευκτα στο ράφι, με τη σοκολάτα να ακριβαίνει σημαντικά μέσα σε έναν μόλις χρόνο.

Η βιομηχανία αλλάζει συνταγές

Σε αυτό το περιβάλλον, ακόμη και κολοσσοί όπως η Mondelez International παραδέχονται ανοιχτά ότι η αστάθεια του κακάο απειλεί τους οικονομικούς τους στόχους. Για να περιορίσουν το ρίσκο, πολλοί κατασκευαστές προχωρούν σε σιωπηλές αλλά ουσιαστικές αλλαγές: λιγότερο κακάο, περισσότερα fillings, εναλλακτικά λιπαρά και νέες βάσεις γεύσης.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αυτή η αλλαγή πήρε και επίσημη μορφή. Οι δημοφιλείς μπάρες McVitie’s Club και Penguin δεν μπορούν πλέον να χαρακτηρίζονται ως σοκολάτα. Μετά τη μείωση της περιεκτικότητας σε κακάο από τη μητρική εταιρεία Pladis, τα προϊόντα κυκλοφορούν πλέον ως προϊόντα «σοκολατένιας γεύσης» – μια λεπτομέρεια που αποκαλύπτει πόσο βαθιά έχει περάσει η κρίση του κακάο ακόμη και στα πιο καθιερωμένα brands.

Για τον καταναλωτή, η διαφορά συχνά περνά απαρατήρητη — για τη βιομηχανία όμως, είναι θέμα επιβίωσης.

Η άνοδος της σοκολάτας χωρίς κακάο

Παράλληλα, μια νέα γενιά εταιρειών επενδύει ανοιχτά σε εναλλακτικές πρώτες ύλες.

Startups όπως η Foreverland και η Planet A Foods αναπτύσσουν προϊόντα που μιμούνται τη γεύση και την υφή της σοκολάτας χωρίς να χρησιμοποιούν κακάο. Χαρούπι, σπόροι κολοκύθας, ρεβίθια ή ηλιόσποροι γίνονται η βάση για «σοκολατένιες» μάζες που προορίζονται για μπισκότα, γλυκίσματα, παγωτά και επικαλύψεις.

Χαρούπι, σπόροι κολοκύθας, ρεβίθια ή ηλιόσποροι γίνονται η βάση για «σοκολατένιες» μάζες

Το επιχείρημα δεν είναι μόνο οικονομικό. Οι εταιρείες αυτές προβάλλουν τις λύσεις τους ως πιο βιώσιμες, με μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και λιγότερα ηθικά ερωτήματα σε σχέση με την παραγωγή κακάο.

Πολυτέλεια για λίγους, υποκατάστατα για πολλούς

Στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι η «καθαρή» σοκολάτα οδεύει προς την κατηγορία των premium προϊόντων. Οι ακριβές μπάρες υψηλής περιεκτικότητας σε κακάο θα συνεχίσουν να υπάρχουν, αλλά σε τιμές που δεν θα είναι για μαζική κατανάλωση.

Η πρόσφατη τάση της πολυτελούς σοκολάτας τύπου Ντουμπάι, με τιμές δεκάδων ευρώ το κιλό, θεωρείται προάγγελος αυτής της εξέλιξης.

Αντίθετα, τα πιο προσιτά προϊόντα θα βασίζονται ολοένα και περισσότερο σε μίγματα, fillings και εναλλακτικές συνθέσεις που διατηρούν την αίσθηση της απόλαυσης χωρίς το κόστος του κακάο.

Γιατί η τάση δεν θα αναστραφεί εύκολα

Ακόμη κι αν οι τιμές του κακάο σταθεροποιηθούν, οι ειδικοί θεωρούν ότι η ζημιά έχει γίνει. Η εμπειρία των ακραίων αυξήσεων έχει αφήσει «τραύμα» στη βιομηχανία, ωθώντας τους παραγωγούς να μειώσουν μόνιμα την εξάρτησή τους από μια τόσο αβέβαιη πρώτη ύλη.

Την ίδια στιγμή, η παγκόσμια ζήτηση για σοκολάτα αυξάνεται, ιδιαίτερα σε αγορές όπως η Ασία. Αυτό το χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης είναι ακριβώς το σημείο όπου οι εναλλακτικές λύσεις βρίσκουν χώρο να εδραιωθούν.