Τα γενναιόδωρα μηνύματα/ευχές του προέδρου Ερντογάν και του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Μ. Τσαβούσογλου για την εθνική μας επέτειο – «είμαι βέβαιος ότι οι σχέσεις καλής γειτονίας θα κυριαρχήσουν στο μέλλον» – πέρα από τον υψηλό συμβολισμό τους πιστοποιούν διάθεση συνέχισης της διαδικασίας εξομάλυνσης.
Ετσι η προσέγγιση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αποκτά δυναμική (ενταφιάζοντας την περίοδο του «Μητσοτάκης γιοκ»). Κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει βέβαια εάν η δυναμική αυτή θα έχει διάρκεια στον χρόνο και θα οδηγήσει σε καρποφόρα διαπραγμάτευση επίλυσης των προβλημάτων ή παραπομπής τους στη διεθνή δικαιοσύνη. Αλλά είναι πολλαπλώς σημαντικό ότι έχουμε μπει σ’ αυτή τη φάση. Από καιρό είχα υποστηρίξει ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να κάνει μια τολμηρή κίνηση προς την άλλη πλευρά για να δοκιμάσει τις προθέσεις και ειλικρίνειά της για διάλογο και δημιουργία κλίματος καλών γειτονικών σχέσεων όπως υποστήριζε ότι ήθελε (βλέπε και Π.Κ. Ιωακειμίδης, Ελλάδα: Ορίζοντας 2020.
Οι Προκλήσεις Τουρκίας και Ευρώπης, εκδόσεις Παπαζήση). Υπήρχε εμφανώς διστακτικότητα καθώς άλλωστε μια χορωδία αναλυτών και σχολιαστών προσπαθούσε σχεδόν καθημερινά «να αποδείξει» πόσο μάταιη θα ήταν η προσπάθεια. «Η Τουρκία δεν καταλαβαίνει από τέτοια» ήταν το επαναλαμβανόμενο επιχείρημα. Οι σεισμοί με τις βιβλικές καταστροφές έδωσαν ωστόσο την (σκληρή) ευκαιρία στην ελληνική πλευρά να προχωρήσει στη γενναιόδωρη αυτή κίνηση αλληλεγγύης. Εσπευσε ως η πρώτη χώρα να κάνει κάτι τέτοιο. Χωρίς μικροϋπολογισμούς και πολιτικές σκοπιμότητες. Ως «ένας φίλος στην ανάγκη, που είναι τελικά και ο πραγματικός φίλος». Και η άτεγκτη κατά πολλούς Τουρκία το εκτίμησε περιλαμβανομένου και του προέδρου Ερντογάν που «τείνει χείρα συνεννόησης» (Ν. Δένδιας). Βέβαια η Τουρκία έχει τώρα σε μεγαλύτερο βαθμό την ανάγκη της Δύσης, ΕΕ και Ελλάδας.
Η ελληνική κίνηση αλληλεγγύης διέλυσε ορισμένους μύθους, εσφαλμένες προσλήψεις και κατασκευές της Αγκυρας ότι δήθεν η Ελλάδα… εχθρεύεται την Τουρκία, θέλει τον διαμελισμό της, κ.λπ., προσλήψεις που έρχονται από ένα βαθύ και σκοτεινό παρελθόν (παρά τις επίσημες ελληνικές τοποθετήσεις). Η άλλη πλευρά αντέδρασε θετικά. Ετσι δημιουργείται ένα άλλο, θετικό περιβάλλον και ύφος στις σχέσεις των δύο χωρών που συμβάλλει στην τόσο αναγκαία εμπιστοσύνη. Χωρίς εμπιστοσύνη δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτα. Και ορισμένα πράγματα άρχισαν να προχωρούν και από τις δύο πλευρές. Η απόφαση για την αλληλοϋποστήριξη των υποψηφιοτήτων των δύο χωρών για θέσεις σε κρίσιμους διεθνείς οργανισμούς (Συμβούλιο Ασφαλείας ΟΗΕ, Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός – ΙΜΟ) αντιπροσωπεύει σοβαρή εξέλιξη. Που υποδηλοί ότι η Τουρκία σιγά σιγά αναπροσαρμόζει εκτός από το ύφος και τις θέσεις της (μην εκπλαγείτε εάν το αμέσως επόμενο και πολλαπλώς σημαντικό βήμα είναι η προσχώρηση της Τουρκίας στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας – UNCLOS).
Μέχρι ποιου σημείου μπορεί να φθάσει η διαδικασία αναπροσαρμογής δεν μπορεί να κριθεί τώρα σε προεκλογική περίοδο. Αλλά το ιδεολογικό οικοδόμημα ότι «η Τουρκία δεν αλλάζει θέσεις και στρατηγική» έχει ήδη κλονισθεί. Με αμοιβαία προσεκτικές, ευρηματικές κινήσεις πολλά μπορούν να αλλάξουν, θέσεις και στρατηγική. Η μετεκλογική πραγματικότητα θα δώσει όμως την οριστική απάντηση. Αυτό που έχει σημασία τώρα είναι να διατηρηθεί η δυναμική της εξομάλυνσης και η συνέχιση του μορατόριουμ σε τοξικές δηλώσεις και δραστηριότητες (ασκήσεις κ.λπ.).
*Ο καθηγητής Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος ΥΠΕΞ, μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ και Research Associate LSE.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ «ΤΑ ΝΕΑ»
Latest News
H 9η Μαΐου, Ημέρα της Ευρώπης
Σαρανταπέντε χρόνια μετά την υπογραφή της εισόδου μας στην σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση, ελάχιστοι γνωρίζουν την προϊστορία ενός μοναδικού εγχειρήματος…!
Το Πανεπιστήμιο είναι διαμαρτυρία
Η διαμαρτυρία είναι τμήμα της μορφωτικής λειτουργίας των πανεπιστημίων
Η Ευρώπη πότε θα συζητήσει για την Ευρώπη;
Η Ευρώπη αδυνατεί να κάνει μια σοβαρή συζήτηση για το μέλλον της
Η τιμή της πατάτας
Πώς αντιμετωπίζεται και αυτή η ακρίβεια;
Το πιο σημαντικό κεφάλαιο
Παρασυρόμαστε από την γκρίνια και τη μεμψιμοιρία των καθημερινών προβλημάτων
Οι αυταπάτες ως εργαλείο αποτυχίας
Οι αυταπάτες όταν γίνονται δεύτερη φύση, έχουν ενίοτε υψηλό και οδυνηρό για τους λαούς κόστος
Ανθρωπιστική κίνηση ή ληστεία;
Μέχρι τώρα έχουν κατασχεθεί ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ύψους περίπου 300 δισ. δολαρίων που ήταν τοποθετημένα σε δυτικά τραπεζικά ιδρύματα κατά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία
Ο νέος ενεργειακός φαύλος κύκλος
Μπορεί η ενεργειακή κρίση να θεωρούμε ότι έχει ξεπεραστεί λόγω της μείωσης των τιμών, αλλά αυτός ο νέος κόσμος που δημιουργείται με τις τόσο εντυπωσιακές επενδύσεις δεν έχει βρει ακόμα την περπατησιά του
Η λάθος συζήτηση
Είναι πραγματικά υπέροχη… η συζήτηση για το πόσο πρέπει να αυξηθούν οι δαπάνες για την υγεία.
Το θέμα δεν είναι μόνο η ανάπτυξη
Το ρεπορτάζ των Financial Times απλώς είπε την αλήθεια για την κατάσταση στη χώρα