Ξαναζυγίζουν τη σχέση της Τουρκίας με τη Δύση

Ρόλο ως μεγάλη δύναμη στη διεθνή διπλωματική σκηνή αναζητά η Τουρκία, για μία ακόμα φορά στη σκιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αναγνωρίζοντας τις τεκτονικές γεωπολιτικές αλλαγές που συντελούνται. Και επιδιώκοντας να αξιοποιήσει το μομέντουμ και τα πλεονεκτήματα που της προσφέρει, έχοντας ήδη δημιουργήσει την ευκαιρία της για έξοδο από την εσωστρέφεια την οποία είχε επιλέξει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τα προηγούμενα χρόνια, ως αξιόπιστος σύμμαχος στην αγκαλιά της Δύσης.

Δεδομένου δε ότι η Τουρκία έδωσε στην Ουκρανία μη επανδρωμένα αεροσκάφη πριν από το ξέσπασμα του πολέμου, ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις των συνθηκών και έκλεισε τα Στενά, εφαρμόζοντας τη Συνθήκη του Μοντρέ, λειτουργεί ως διαμεσολαβητής και βάζει εαυτόν με πρωταγωνιστικό ρόλο στο διπλωματικό παιχνίδι, αποκτά το πλεονέκτημα να της «συγχωρούνται» οι όποιοι ισορροπισμοί επιχειρεί απέναντι στη Μόσχα, ακόμα και η άρνησή της να υιοθετήσει τις κυρώσεις που έχει επιβάλει η Δύση. Κάτι που δείχνει να αποδέχεται και το Κίεβο. Με την Αθήνα να χρειάζεται ένα νέο αφήγημα που θα θωρακίσει τα συμφέροντά της.

Σε αυτό το πλαίσιο και με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η βελτίωση στις σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ που επιτεύχθηκε μέσω του πολέμου στην Ουκρανία θα εξελιχθεί ανοίγοντας τον δρόμο – τουλάχιστον – για τα F-16.

Σημειώνουν δε, τη διαδικασία εξομάλυνσης σχέσεων Τουρκίας – Ισραήλ, υπό το βλέμμα της Ουάσιγκτον, που ανοίγει τον δρόμο για ένταξη της Αγκυρας στους ενεργειακούς σχεδιασμούς που επιβάλλει η απεξάρτηση από τη Ρωσία. Με τα νέα δεδομένα να φέρνουν την Κύπρο ενώπιον σκληρών διλημμάτων αλλά και στον κίνδυνο να υποβιβαστεί από κράτος σε «νησί». Η Αγκυρα δημιουργεί νέους δεσμούς, οικονομικούς, με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενώ στο ίδιο μοτίβο επιχειρεί να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με το σύνολο των γειτόνων της. Ακόμα και η στάση της Γαλλίας δείχνει να αλλάζει, αφού το Παρίσι δεν υποτιμά τον ρόλο της Αγκυρας.

Ο Μακρόν έχει ήδη προαναγγείλει κοινές επιχειρήσεις Γαλλίας, Ελλάδας και Τουρκίας για την εκκένωση αμάχων στη Μαριούπολη, ενώ την ίδια στιγμή δείχνει να αναθερμαίνεται η αμυντική συμφωνία Γαλλίας – Τουρκίας – Ιταλίας, για την παραγωγή μεταξύ άλλων και αεροπορικών πυραυλικών συστημάτων που διεκόπη μετά την εισβολή στη Συρία το 2019.

Σύμφωνα με τον Ερντογάν το ζήτημα συζητήθηκε τόσο με τον Ντράγκι όσο και με τον Μακρόν, γεγονός που επιβεβαίωσε ο ιταλός πρωθυπουργός. Σε όλα αυτά να σημειωθεί ότι η Τουρκία διατηρεί τις άριστες σχέσεις της και με τη Μόσχα.

Διπλωματικές πηγές – ελληνικές και μη – τονίζουν ότι εκτός από τον ρόλο της Αγκυρας έχει ενισχυθεί και η απαίτηση για ομοιογένεια στο ΝΑΤΟ ,γεγονός που επιβάλλει στην Τουρκία να απέχει από κινήσεις έκφρασης του αναθεωρητισμού της. Επί του παρόντος. Ορισμένοι ωστόσο σημειώνουν ότι η ελληνική διπλωματία δεν πρέπει να χάσει την ευκαιρία να επιχειρήσει να επιβάλει και τους δικούς της όρους στην «επανασύνδεση» Αγκυρας – Δύσης, ζητώντας εγγυήσεις που δεν θα επιτρέψουν την επιστροφή σε σενάρια έντασης έπειτα από ένα ακόμα μορατόριουμ ολίγων μηνών. Εξαργυρώνοντας και την ξεκάθαρη – με κόστος – τοποθέτηση της Αθήνας στις επιταγές του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

Διεύρυνση συμμαχιών

Στο ΥΠΕΞ παρακολουθούν τις εξελίξεις και επιδιώκουν η Αθήνα να μη μείνει εκτός των εξελίξεων. Θεωρούν δε αναγκαίο να καθίσταται σαφής διαρκώς ο προσανατολισμός της Ελλάδας στη Δύση, η υιοθέτηση των αποφάσεων ΕΕ και ΝΑΤΟ χωρίς αστερίσκους, καθώς και η υπενθύμιση ότι για την ελληνική εξωτερική πολιτική η εδαφική ακεραιότητα και η υπεράσπιση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων κάθε χώρας είναι θεμέλιος λίθος, απορρίπτοντας κάθε έκφραση αναθεωρητισμού.

Στο ίδιο πλαίσιο επιχειρείται διεύρυνση των συμμαχιών και συνεργασιών της χώρας, με στόχο την ισχυροποίηση του ρόλου της στον χάρτη, με τον εκπρόσωπο του ΥΠΕΞ Αλέξανδρο Παπαϊωάννου να τονίζει ότι όλες οι χώρες και δη οι υποψήφιες προς ένταξη πρέπει να εναρμονιστούν με τις αποφάσεις της ΕΕ όσον αφορά την επιβολή των κυρώσεων.

Και όλα αυτά τη στιγμή που η τουρκική πλευρά επιλέγει να συντηρεί – σε ανώδυνο επίπεδο – τη ρητορική της που δείχνει ως «παραβάτη» του διεθνούς δικαίου την Ελλάδα, με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να υποστηρίζει χθες ότι η Συνθήκη της Λωζάννης «απαιτεί εκλογή των μουφτήδων» στη Θράκη. Το ΥΠΕΞ απάντησε σε ειρωνικό τόνο σημειώνοντας ότι «σχετική πρόβλεψη στη Συνθήκη της Λωζάννης δεν υπάρχει».