Τέμπη: Ποια είναι η εταιρεία που εξαγόρασε την ΤΡΑΙΝΟΣΕ

Σιδηροδρομικός κολοσσός με τεράστιες δραστηριότητες σε ολόκληρη την Ευρώπη και όχι μόνο είναι ο όμιλος Ferrovie dello Stato Italiane S.p.A. γνωστός και ως Όμιλος FS, ο οποίος ελέγχει την Hellenic Train, την πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Πρόκειται για την κρατική εταιρεία σιδηροδρόμων της Ιταλίας, η οποία αποτελεί σήμερα την τρίτη μεγαλύτερη σιδηροδρομική εταιρεία της Γηραιάς Ηπείρου, με δραστηριότητες -εκτός από Ελλάδα και Ιταλία- και σε Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ρουμανία, Ισπανία και Ολλανδία. Συνολικά η εταιρεία απασχολεί περίπου 80.000 εργαζομένους και σε ετήσια βάση εξυπηρετεί περίπου 830 εκατ. επιβάτες μεταφέροντας πάνω από 50 εκατ. τόνους εμπορευμάτων.

Εκτός από τις σιδηροδρομικές μεταφορές, η μητρική εταιρεία συμμετοχών διαχειρίζεται ακόμη έργα υποδομών, ασφάλειας και παρέχει υπηρεσίες ακινήτων και άλλες υπηρεσίες στην Ιταλία και σε ευρωπαϊκές χώρες.

Τέμπη: Από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ στη Hellenic Train – Η πορεία και τα απόνερα μιας ιδιωτικοποίησης

Ο όμιλος FS Italiane (FSI) το Σεπτέμβριο του 2017 υπέγραψε επίσημα συμφωνία για τον πλήρη έλεγχο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, τη βασική εταιρεία διαχείρισης σιδηροδρόμων στη χώρα μας, έναντι τιμήματος 45 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια η ΤΡΑΙΝΟΣΕ μετονομάστηκε σε Hellenic Train και εξακολουθεί να αποτελεί μέλος του Ομίλου FS ως βασικός πάροχος σιδηροδρομικής μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων στην Ελλάδα. Η εταιρεία χρησιμοποιεί το δίκτυο και την υπόλοιπη σιδηροδρομική υποδομή του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ). Σύμφωνα με την ίδια την εταιρεία, η Hellenic Train πραγματοποιεί 342 δρομολόγια με επιβατικά και εμπορικά τραίνα την ημέρα. Απασχολεί 1.237 άτομα προσωπικό και χρησιμοποιεί 1.160 μηχανές έλξης και βαγόνια διαφόρων ειδών.

Το μνημόνιο και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ

Ο στόχος του νόμου του 2010 για την αναδιάρθρωση, εξυγίανση και ανάπτυξη του ομίλου ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ δεν επετεύχθη, ούτε καν στο βασικό άξονα Αθήνας-Θεσσαλονίκης. Άνοιξε όμως τον δρόμο, όπως έγραψε ο ΟΤ, για την ιδιωτικοποίηση της εταιρείας λειτουργίας, που ολοκληρώθηκε με τη μεταβίβαση στην ιταλική Ferrovie dello Stato Italiane στις 14 Σεπτεμβρίου 2017. Αυτή η αποκρατικοποίηση του ΤΑΙΠΕΔ αποτέλεσε μνημονιακή δέσμευση, προκαλώντας μεταξύ άλλων έντονες πολιτικές συγκρούσεις.

Το προφίλ του ιταλικού ομίλου

Ο Οικονομικός Ταχυδρόμος παρουσιάζει σήμερα τις βασικές δραστηριότητες του Ομίλου FS (Ferrovie dello Stato Italiane) σε όλη την Ευρώπη καθώς και τις βασικότερες συνδεόμενες με αυτήν εταιρείες.

Η FS αναφέρει ότι οι διεθνείς δραστηριότητες του ομίλου FS Italiane έχουν κεντρική θέση στο αποκαλούμενο στρατηγικό σχέδιο της περιόδου 2022-2031. Φιλοδοξεί να δραστηριοποιηθεί πιο έντονα στην Ευρώπη χάρη στην αυξανόμενη απελευθέρωση των μεταφορών. Η εταιρεία προβλέπει αύξηση των εσόδων από 1,8 δισ. ευρώ το 2019 σε περίπου 5 δισ. ευρώ το 2031.

Το αποτύπωμα στην Ευρώπη

Ο Όμιλος FS Italiane έχει πολύ έντονη παρουσία στον τομέα των μεταφορών σε διεθνές επίπεδο, ειδικά όσον αφορά τους σιδηροδρόμους. Δραστηριοποιείται σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της εταιρείας λειτουργικά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, μέσω θυγατρικών ή συνδεδεμένων εταιρειών και ειδικότερα:

• Στη μεταφορά επιβατών με τη Hellenic Train στην Ελλάδα, τη Netinera στη Γερμανία, την Trenitalia France στη Γαλλία, τις c2c και First Trenitalia West Coast (με την τελευταία ως θυγατρική) στη Βρετανία, την Qbuzz στην Ολλανδία και την ILSA ως θυγατρική στην Ισπανία

• Στις εμπορευματικές μεταφορές με την TX Logistik, η οποία εδρεύει στη Γερμανία και έχει τις δικές της εταιρείες εκμετάλλευσης και στη Σουηδία, στη Δανία, την Αυστρία και την Ελβετία, στη Ρουμανία με την RomRail και με την Mercitalia στη Γαλλία.

Ειδικότερα, η πιο σημαντική παρουσία της ιταλικής εταιρείας σιδηροδρόμων στην Ευρώπη καταγράφεται ως εξής:

Ελλάδα

Όπως αναφέρει η ίδια η Ferrovie Dello Stato Italiane, η Hellenic Train εξαγοράστηκε από την Ferrovie dello Stato Italiane το 2017 και πλέον ελέγχεται πλήρως από την Trenitalia. Η εταιρεία δραστηριοποιείται τόσο στις μεταφορές επιβατών όσο και εμπορευμάτων. Η κύρια γραμμή στην οποία προσφέρονται καθημερινές συνδέσεις είναι Αθήνα-Θεσσαλονίκη.

Γερμανία

Ο Όμιλος FS δραστηριοποιείται στη Γερμανία μέσω δύο θυγατρικών, των Netinera Deutschland και TX Logistik. Η Netinera Deutschland, που εξαγοράστηκε από την FS το 2011 και τώρα ανήκει εξ ολοκλήρου στην Trenitalia, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος τοπικός φορέας δημόσιων μεταφορών στη χώρα, που δραστηριοποιείται κυρίως στις περιφερειακές μεταφορές.

Η TX Logistik είναι μία από τις μεγαλύτερες γερμανικές εταιρείες σιδηροδρόμων που δραστηριοποιούνται στη μεταφορά εμπορευμάτων και ελέγχεται από τη Mercitalia Logistics, την εταιρεία εμπορευματικών μεταφορών του Ομίλου FS. Εκτός από τη Γερμανία, η TX Logistik δραστηριοποιείται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Γαλλία

Το 2011 η Trenitalia France (πρώην Thello) έγινε ο πρώτος εναλλακτικός σιδηροδρομικός φορέας για τη μεταφορά επιβατών στη Γαλλία, όπως αναφέρει η FS, εξασφαλίζοντας συνδέσεις και με την Ιταλία. Από το 2016 ελέγχεται κατά 100% από την Trenitalia και εκτελούσε μέχρι τον Ιούλιο του 2021 δρομολόγια μεταξύ Ιταλίας και Γαλλίας, ιδιαίτερα για τους προορισμούς Παρίσι-Βενετία και Μασσαλία-Μιλάνο.

Από τον Δεκέμβριο του 2021, η Trenitalia France – σε συνεργασία με τη μητρική εταιρεία Trenitalia (100%) – παρέχει καθημερινά δρομολόγια μετ’ επιστροφής μεταξύ Παρισιού και Μιλάνου μέσω Lione, Chambery, Modane και Τορίνο με τα τρένα υψηλής ταχύτητας Frecciarossa. Υπάρχει επίσης παρουσία και στις εμπορευματικές μεταφορές μέσω της Mercitalia Logistics και της της Mercitalia Rail στο Modane.

Βρετανία

Η Trenitalia UK, ειδική εταιρεία που έχει δημιουργηθεί βάσει ειδικής νομοθεσίας της χώρας και εδρεύει στο Λονδίνο και ελέγχεται 100% από την Trenitalia, εξαγόρασε την NXET (National Express Essex Thameside) το 2017.

Η NXET διαχειρίζεται το franchise c2c (City to Coast) για συνδέσεις μεταξύ της πόλης του Λονδίνου και του Shoeburyness στην ανατολική ακτή στην περιοχή του Νότιου Έσσεξ. Η c2c είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος σιδηροδρομικός φορέας στη Μεγάλη Βρετανία.

Τον Δεκέμβριο του 2019 το πρώτο δρομολόγιο της σιδηροδρομικής υπηρεσίας Avanti West Coast αναχώρησε από το σταθμό Euston (Λονδίνο). Το franchise της Δυτικής Ακτής (2019-2031) μεταξύ Trenitalia (με συμμετοχή 30%) και FirstGroup (με συμμετοχή 70%) περιλαμβάνει υπηρεσίες μεταφορών από το Λονδίνο προς το Μπέρμιγχαμ, το Μάντσεστερ, το Λίβερπουλ, το Πρέστον, το Τσέστερ, το Εδιμβούργο και τη Γλασκώβη. Διακόσιες πενήντα καθημερινές συνδέσεις μεταφέρουν 39 εκατομμύρια επιβάτες κάθε χρόνο με 76 τρένα. Από το 2026, η συνεργασία θα περιλαμβάνει επίσης την παροχή υπηρεσιών μεταφορών στη νέα γραμμή υψηλής ταχύτητας (High Speed 2) Λονδίνο – Μπέρμιγχαμ (160 χλμ) η οποία, μόλις ολοκληρωθεί, θα συνδέσει περίπου 30 εκατομμύρια ανθρώπους.

Ρουμανία

Στη Ρουμανία η Mercitalia είναι παρούσα μέσω της εταιρείας μεταφοράς εμπορευμάτων Rom-Rail.

Ισπανία

Στην Ισπανία η εταιρεία ILSA έχει αναλάβει τις υπηρεσίες μεταφορών υψηλών ταχυτήτων για τα δρομολόγια Μαδρίτη-Βαρκελώνη, Μαδρίτη-Βαλένθια/Αλικάντε και Μαδρίτη-Μάλαγα/Σεβίλλη. Η κοινοπραξία ILSA που αποτελείται από την Trenitalia και την Air Nostrum είναι μεταξύ των πρώτων μη κρατικών επιχειρήσεων που εισήλθαν στην αγορά της Ιβηρικής. Η υπηρεσία, η οποία θα εκτελείται μέσω του τρένου υψηλής ταχύτητας Frecciarossa 1000, είχε προγραμματιστεί να ξεκινήσει το 2022 και θα έχει διάρκεια δέκα ετών.

Ολλανδία

Το 2017 η Busitalia -η εταιρεία οδικών μεταφορών του Ομίλου FS- εξαγόρασε την ολλανδική εταιρεία Qbuzz. Η Qbuzz είναι η τρίτη μεγαλύτερη εταιρεία τοπικών δημόσιων συγκοινωνιών στην Ολλανδία. Η εταιρεία διαχειρίζεται μητροπολιτικές σιδηροδρομικές και οδικές υπηρεσίες στις περιοχές της Ουτρέχτης και του Groningen-Drenthe.