Υπερθέρμανση του πλανήτη: Πώς οι υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν την οικονομία

Καθώς ο πλανήτης γίνεται όλο και πιο ζεστός, εκατομμύρια εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν την πρόκληση του θερμικού στρες και της απώλειας παραγωγικότητας, όπως αναφέρει το CNBC.

Η Ευρώπη κυριεύτηκε από κύματα καύσωνα το καλοκαίρι του 2022, με πυρκαγιές, ξηρασίες και θανάτους να υπογραμμίζουν ότι οι ακραίες καιρικές συνθήκες μπορεί να έχουν καταστροφικές συνέπειες.

Ελ Νίνιο: Ο ΠΜΟ αναγγέλλει την άφιξη του φαινομένου

Ακραία κύματα καύσωνα

Το Μετεωρολογικό Γραφείο του Ηνωμένου Βασιλείου προβλέπει ότι τα καλοκαίρια στη χώρα θα είναι θερμότερα μεταξύ 1 και 6 βαθμών Κελσίου και έως 60% πιο ξηρά μέχρι το 2070. Προσθέτει δε, ότι τα παγκόσμια κύματα καύσωνα που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή είναι πιθανό να αυξηθούν. Μόλις αυτή την εβδομάδα, ανέφερε ότι ο προηγούμενος μήνας ήταν ο πιο ζεστός Ιούνιος του Ηνωμένου Βασιλείου στην ιστορία.

Τον Μάιο του 2023, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός ισχυρίστηκε ότι υπάρχει «98% πιθανότητα ένα από τα επόμενα πέντε χρόνια, και η πενταετία συνολικά, να είναι η θερμότερη που έχει καταγραφεί ποτέ».

Οι συνέπειες στην εργασία

Οι συνέπειες ενός θερμότερου πλανήτη θα είναι πολύπλευρες, επηρεάζοντας δισεκατομμύρια ανθρώπους — και ο τομέας της εργασίας δεν αποτελεί εξαίρεση.

Μια πρόσφατη έκθεση από το Ινστιτούτο Μηχανολόγων Μηχανικών (IMechE) σκιαγράφησε πώς θα μπορούσαν να επηρεαστούν οι εργαζόμενοι καθώς αυξάνονται οι θερμοκρασίες.

«Η θερμική άνεση είναι πολύ σημαντική σε έναν χώρο εργασίας και αν δεν επιτευχθεί, το ηθικό, η παραγωγικότητα, η υγεία και η ασφάλεια είναι πιθανό να επιδεινωθούν», ανέφερε η ανάλυση.

Σύμφωνα με την έκθεση, τα θερμότερα περιβάλλοντα εργασίας μπορούν να δημιουργήσουν μερικά επώδυνα σενάρια.

«Υπάρχει μια σειρά από πράγματα εκτός από το ότι οι άνθρωποι κουράζονται και εξαντλούνται και δεν μπορούν να επικεντρωθούν στις βιομηχανικές εργασίες που προσπαθούν να αναλάβουν», είπε στο CNBC ο Tim Fox, ο κύριος συγγραφέας της έκθεσης.

Αυτό περιλαμβάνει «αυξημένη πιθανότητα ατυχημάτων, επειδή η γνωστική σκέψη των ανθρώπων δεν είναι τόσο οξεία όσο θα ήταν συνήθως».

«Η υπερθέρμανση οδηγεί τελικά σε απώλεια οικονομικής παραγωγικότητας», τονίζει.

Ο αντίκτυπος του θερμικού στρες

Ο Fox  δεν είναι μόνος που επισημαίνει τις επιπτώσεις ενός πιο θερμού πλανήτη.

Το 2019, η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας δημοσίευσε μια έκθεση που περιείχε ορισμένες απογοητευτικές λεπτομέρειες.

«Οι οικονομικές απώλειες λόγω θερμικής καταπόνησης στην εργασία υπολογίστηκαν σε 280 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 1995», ανέφερε η υπηρεσία του ΟΗΕ.

Αυτό, πρόσθεσε, «προβλέπεται να αυξηθεί στα 2.400 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2030, με τον αντίκτυπο του θερμικού στρες να είναι πιο έντονος στις χώρες χαμηλότερου-μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος».

Οι τομείς που θα πληγούν περισσότερο

Η έκθεση της ΔΟΕ τόνισε επίσης ποιοι τομείς θα υφίσταντο πιθανότατα το κύριο βάρος της αύξησης των μέσων θερμοκρασιών.

Όσοι εργάζονται στις κατασκευές και τη γεωργία, ανέφερε, «αναμενόταν να επηρεαστούν περισσότερο, αντιπροσωπεύοντας το 60% και το 19%, αντίστοιχα, των ωρών εργασίας που θα χαθούν  λόγω θερμικής καταπόνησης έως το 2030».

Το θερμικό στρες είναι μια σοβαρή υπόθεση. Η ΔΟΕ το περιγράφει ως αναφορά σε «θερμότητα που λαμβάνεται πέραν αυτής που μπορεί να ανεχθεί το σώμα χωρίς να υποστεί βλάβες».

Επιπλέον, πιθανότατα να επηρεαστούν και άλλες υπαίθριες εργασίες. Στη συνέντευξή του στο CNBC, ο Fox τόνισε τις πιθανές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι σε διυλιστήρια πετρελαίου, εργοστάσια αερίου και χημικά.

Όλοι οι παραπάνω ρόλοι, είπε, περιλαμβάνουν «αρκετή εξωτερική δραστηριότητα», με τους εργαζόμενους να χρειάζεται επίσης να φορούν εξοπλισμό ατομικής προστασίας εξαιτίας της φύση της εργασίας τους.

Αυτό με τη σειρά του καθιστά τους υπαλλήλους «ευάλωτους σε αυτού του είδους τις συνθήκες».

Τα εργοστάσια είναι ένας άλλος τομέας ανησυχίας. Ο Fox σημείωσε ότι τα κτίρια αυτού του τύπου δεν έχουν σχεδιαστεί με γνώμονα την εισροή θερμότητας – ιδιαίτερα την ακραία εισροή θερμότητας.

«Είναι γεμάτα εξοπλισμό που παράγει πολλή θερμότητα και είναι πολύ δύσκολο για τα εργοστάσια, τα κτίρια και τις αποθήκες, να ψύχονται παθητικά», πρόσθεσε.

Αντιμετώπιση του προβλήματος

Η γενική κατάσταση φαίνεται σοβαρή. Για πολλούς, η προετοιμασία και η προσαρμογή θα είναι καθοριστικής σημασίας.

Το IMechE λέει ότι αυτό θα περιλαμβάνει «αλλαγές στο σχεδιασμό κτιρίων, υποδομών και άλλων φυσικών περιουσιακών στοιχείων και συστημάτων, τόσο σε σχέση με αυτά που υπάρχουν ήδη όσο και σε αυτά που πρόκειται να κατασκευαστούν, καθώς και στην εργασία, την εκπαίδευση, την αναψυχή και άλλες δραστηριότητες».

Σε μια δήλωση που δημοσιεύτηκε παράλληλα με την έκθεσή του τον Απρίλιο, ο οργανισμός τόνισε την ανάγκη μιας επείγουσας ενημέρωσης για «καθοδήγηση σχετικά με τις επιπτώσεις της θερμότητας στο εργατικό δυναμικό», ώστε οι εταιρείες να μπορούν να καταρτίσουν σχέδια και να θεσπίσουν αλλαγές στο εργασιακό τους περιβάλλον.

Σε πολλά μέρη του κόσμου, σχεδιάζεται η απαγόρευση της εργασίας όταν κάνει πολύ ζέστη.

Τον Μάιο, για παράδειγμα, η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Οικονομίας της Ισπανίας, Yolanda Díaz, έγραψε στο Twitter ότι η εκτέλεση «ορισμένων εργασιών κατά τη διάρκεια της ημέρας» σε ακραίες θερμοκρασίες θα απαγορευτούν.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους, η Díaz είπε ότι τέτοιες απαγορεύσεις θα τεθούν σε ισχύ όταν η Κρατική Μετεωρολογική Υπηρεσία, εκδώσει κόκκινες ή πορτοκαλί ειδοποιήσεις.

Επικαλούμενο το υπουργείο Εργασίας της Ισπανίας, το Reuters ανέφερε ότι η κίνηση θα επηρεάσει ρόλους σε τομείς όπως η γεωργία και ο καθαρισμός δρόμων. Το καλοκαίρι του 2022 ένας οδοκαθαριστής στη Μαδρίτη πέθανε από θερμοπληξία.

Τα συνδικάτα

Τα συνδικάτα, επίσης διαμαρτύρονται για την εργασία σε ακραίες συνθήκες.

Το Unite the Union, που έχει παρουσία στη Βρετανία και την Ιρλανδία παραθέτει μια σειρά από συμβουλές που παρέχονται από τους εκπροσώπους του για την υγεία και την ασφάλεια τόσο στους εργαζόμενους όσο και στους εργοδότες.

Μεταξύ άλλων, τονίζει τη σημασία του επαρκούς αερισμού των εσωτερικών χώρων εργασίας, την παροχή κάλυψης για τους εργαζόμενους που βρίσκονται σε άμεσο ηλιακό φως και τη διακοπή κάθε εργασίας σε ακραίες συνθήκες.

Μεταξύ ενός ευρέος φάσματος ενεργειών, ο Fox τόνισε τη σημασία του σχεδιασμού για τη δημιουργία ασφαλών και άνετων εργασιακών περιβαλλόντων ενόψει των αυξανόμενων θερμοκρασιών.

Επιπλέον, πρόσθεσε την ανάγκη να υπάρξει μια εντελώς νέα προσέγγιση για την ψύξη που δεν θα βασίζεται στη χρήση κλιματιστικών, η οποία έχει σημαντικό αρνητικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

«Πρέπει να εξερευνήσουμε πιο παραδοσιακές λύσεις φυσικού αερισμού, χρήσης σκιάς και εσωτερικών αυλών», ανέφερε.

Σημείωσε ότι υπάρχουν «πολλά» που μπορούν να γίνουν ώστε να προετοιμαστούμε για το μέλλον. Η ευαισθητοποίηση θα ήταν το κλειδί. «Σε πολλές περιπτώσεις, οι βιομηχανίες και το εργατικό δυναμικό απλώς δεν γνωρίζουν ότι αυτή η πρόκληση έρχεται και δεν προετοιμάζονται για αυτήν», δήλωσε.

«Αν δεν γίνει κάτι, θα υπάρξει τα επόμενα χρόνια ραγδαία αύξηση του οικονομικού αντίκτυπου εξαιτίας των πιο ακραίων μορφών καύσωνα», προειδοποίησε ο Fox.