Ακρίβεια: Πώς «σφίγγει» το ζωνάρι ο μέσος καταναλωτής

Μισθωτοί και συνταξιούχοι παρακολουθούν στενά τις αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων. Ακόμη και αυτοί που περιγράφουν τους εαυτούς τους ως μεσαία τάξη έχουν περιορίσει την κατανάλωση στα απολύτως απαραίτητα, κόβωντας δαπάνες από παντού (εστίαση, ένδυση, διασκέδαση). Μέχρι και οι αυθόρμητες βόλτες στην αγορά για… shopping therapy αποτελούν παρελθόν ενώ για αποταμίευση ούτε λόγος.

Πρόκειται σύμφωνα με τους Financial Time για τις νέες καταναλωτικές τάσεις που αναπτύσσονται στο Ηνωμένο Βασίλειο ως «απάντηση» στην ακρίβεια που κατακλύζει τα ράφια των καταστημάτων. Αλλά και την πίεση που υφίσταται το διαθέσιμο εισόδημα από την εκτόξευση του κόστους εξυπηρέτησης των δανείων και των κάθε είδους λογαριασμών (κυρίως της ενέργειας).

Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στην Ελλάδα, όπως εξηγούν παράγοντες του ελληνικού λιανεμπορίου, επισημαίνοντας πως οι καταναλωτές αναμένεται να κόψουν περαιτέρω τις δαπάνες τους. Υπογραμμίζουν δε πως η περίπτωση της Μ. Βρετανίας και τα μέτρα που λαμβάνουν τα νοικοκυριά εκεί, μας αφορά άμεσα, λέγοντας χαρακτηριστικά πως μπορεί να υπάρχουν σημαντικές διαφορές, ωστόσο δίνουν μια γεύσηαποτελούν… «σκηνές από τα προσεχώς».

Αλλά ας δούμε σταχυολογώντας το δημοσίευμα των Financial Times, τα μέτρα που επιστρατεύουν οι Βρετανοί για να ανταπεξέλθουν εν μέσω πληθωριστικής κρίσης.

• Επιλέγουν φθηνότερα προϊόντα. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Διανομής Παντοπωλείων, αυξήθηκε στο 40% το ποσοστό των πιο εύπορων νοικοκυριών στρέφεται πλέον σε πιο οικονομικές λύσεις έναντι 28% περίπου ένα χρόνο πριν. Επιπλέον, «κυνηγούν» με περισσότερη ένταση τα κουπόνια και τις εκπτώσεις.
• Περιορίζουν τις δαπάνες για φαγητό εκτός σπιτιού. Σύμφωνα με στοιχεία της Barclaycard, οι δαπάνες στα εστιατόρια έχουν μειωθεί σημαντικά τους τελευταίους πέντε μήνες. Είναι επίσης ενδεικτικό ότι αυξήθηκε η ζήτηση για τις premium σειρές έτοιμων γευμάτων.
• «Μαχαίρι» στο delivery φαγητού: Έρευνα διαπίστωσε ότι οι καταναλωτές παραγγέλνουν πλέον λιγότερα γεύματα σε πακέτο και μαγείρευαν περισσότερο στην κουζίνα του σπιτιού τους.
• Γυρνούν την πλάτη στις ακριβές μάρκες. Η εταιρεία DFS που πουλά καναπέδες ανέφερε σημαντική πτώση της ζήτησης τον προηγούμενο μήνα ενώ ο επικεφαλής της εταιρείας ανταλλακτικών Halfords είπε ότι οι πελάτες ξόδευαν περισσότερο χρόνο «σκεπτόμενοι προσεκτικά τις μεγάλες δαπάνες τους».

Το ερώτημα που απασχολεί την αγορά είναι εάν οι παραπάνω αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά, συνιστούν μια προσωρινή «απάντηση» στην ακρίβεια ή θα αποκτήσει πιο μόνιμα χαρακτηριστικά.

Πώς «απαντά» το λιανεμπόριο

Οι εταιρείες πάντως δεν φαίνονται διατεθειμένες να το βάλουν κάτω. Ακόμη και μέσα στους… χαλεπούς καιρούς του υψηλού πληθωρισμού, προσπαθούν να σκαρφιστούν τρόπους για να διατηρήσουν ζωνταντό το αγοραστικό ενδιαφέρον, κυρίως της λεγόμενης μεσαίας τάξης που κινεί την μηχανή του εμπορίου.

Ειδικότερα, το λιανεμπόριο στην Βρετανία έχει αναπτύξει διάφορες τακτικές στις οποίς περιλαμβάνονται τα ενισχυμένα προγράμματα επιβράβευσης και μεγαλύτερες εκπτώσεις. Για παράδειγμα, το διαδικτυακό σούπερ μάρκετ Ocado έχει βελτιώσει τις προσπάθειες μάρκετινγκ για να διατηρήσει τους υπάρχοντες αγοραστές και να προσελκύσει νέους.

Βέβαια δεν είναι όλα ρόδινα και απλά. Ο διευθύνων σύμβουλος της Ocado, Τιμ Στάινερ εξέφρασε τον προβληματισμό του, λέγοντας πως οι προσφορές έχουν πρόσκαιρα οφέλη. «Οι μεγάλες εκπτώσεις», όπως είπε, μπορεί να φέρουν χιλιάδες πελάτες ωστόσο μόλις τελειώσουν αυτοί φεύγουν. «Το πρόβλημα είναι ότι οι πελάτες δεν συνεχίζουν μαζί σου και μετά», πρόσθεσε.

Σε κάθε περίπτωση, αναλυτές και στελέχη της αγοράς προτρέπουν στις εταιρείες επώνυμων προϊόντων να συνεχίσουν να καινοτομών, παρότι οι καταναλωτές σήμερα στρέφονται σε φθηνότερες λύσεις. Και αυτό γιατί μόλις τελείωσει η κρίση και επιστρέψει η κανονικότητα, οι καταναλωτές θα θέλουν να αγοράσουν νέα προϊόντα και να δοκιμάσουν νέα πράγματα».