Μια μεγάλη αντίφαση στην ευρωπαϊκή στρατηγική εντοπίζουν οι Financial Times, αναδεικνύοντας ότι η αύξηση των ευρωπαϊκών επενδύσεων σε κινεζικά εργοστάσια συνεχίζεται, παρά τις αυξανόμενες ανησυχίες των πολιτικών ηγετών στην Ευρώπη για τη βιομηχανική εξάρτηση από τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, αναμένεται να είναι ο τελευταίος ηγέτης που θα προειδοποιήσει για τα τεράστια εμπορικά πλεονάσματα της Κίνας με την Ευρώπη, τα οποία έφτασαν τα 305,8 δισ. ευρώ πέρυσι, κατά τη διάρκεια της τριήμερης επίσκεψής του στο Πεκίνο αυτή την εβδομάδα.
Ωστόσο, οι σταθερές επενδύσεις από τους Ευρωπαίους παραγωγούς, με το μεγαλύτερο μέρος τους να προορίζεται για την παραγωγή αγαθών που θα εξαχθούν, ενισχύουν τη ήδη ισχυρή βιομηχανική βάση της Κίνας.
Η επιχειρηματολογία των εταιρειών
Από την πλευρά τους, οι ευρωπαϊκές εταιρείες δηλώνουν ότι οι χαμηλές τιμές και οι αποδοτικές αλυσίδες εφοδιασμού της Κίνας καθιστούν όλο και πιο δύσκολο τον ανταγωνισμό με τους Κινέζους αντιπάλους, ενώ οι κανόνες προμηθειών της κυβέρνησης του Πεκίνου καθιστούν επίσης αναγκαία τη τοπική παρουσία για να προσεγγίσουν την κινεζική αγορά.
«Σήμερα, δεν είναι πια ανταγωνιστικό να φέρνεις προϊόντα στην Κίνα όταν υπάρχει τοπικός ανταγωνισμός», παραδέχτηκε στους FT ο Conrad Keijzer, διευθύνων σύμβουλος της ελβετικής χημικής εταιρείας Clariant.
Η εταιρεία επενδύει 180 εκατ. φράγκα Ελβετίας για να επεκτείνει το εργοστάσιό της στο κέντρο πετροχημικών Daya Bay στην Κίνα, όπου πέρυσι οι BASF από τη Γερμανία και η Shell ανακοίνωσαν επίσης μεγάλες επενδύσεις.
Μεγαλύτερη εξάρτηση
«Σε γενικές γραμμές, οι ευρωπαϊκές εταιρείες δεν γίνονται λιγότερο εξαρτημένες από την Κίνα. Αντιθέτως… οι εταιρείες παγκοσμίως γίνονται όλο και περισσότερο εξαρτημένες από την Κίνα», δήλωσε ο Jens Eskelund, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Επιμελητηρίου Εμπορίου στην Κίνα.
Μια έρευνα του Επιμελητηρίου για τα μέλη του φέτος έδειξε ότι περίπου το 25% των εταιρειών μετακινούν περισσότερη παραγωγή στην Κίνα, ή «επενδύουν» τοπικά — διπλάσιο ποσοστό από όσες διαφοροποιούνται σε άλλες χώρες.
Τα ποσοστά περιλάμβαναν το 80% των εταιρειών στον τομέα των φαρμακευτικών, το 46% στις μηχανές και το 40% στα ιατρικά προϊόντα.
Οι αυξανόμενες απαιτήσεις της Κίνας για τοπικό περιεχόμενο στις κυβερνητικές προμήθειες ενίσχυαν αυτή την τάση, σύμφωνα με το Επιμελητήριο.
Η αμερικανική εταιρεία Rhodium Group ανέφερε ότι τα στοιχεία της δείχνουν πως οι ευρωπαϊκές άμεσες ξένες επενδύσεις (FDI) στη βιομηχανία συνεχίζουν να κατευθύνονται προς την Κίνα από το 2021, με τις ολοκληρωμένες επενδύσεις FDI της ΕΕ να φτάνουν σε ιστορικό υψηλό 3,6 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του περασμένου έτους.
Η τάση που ανησυχεί
Όμως, το πιο ανησυχητικό για την Ευρώπη είναι ότι πολλές εταιρείες μεταφέρουν την παραγωγή στην Κίνα για να την χρησιμοποιήσουν ως βάση για εξαγωγές.
Περισσότερα από τρία χρόνια αποπληθωρισμού στις τιμές παραγωγής και η υποτίμηση του κινεζικού νομίσματος κατά 20% έναντι του ευρώ από τα μέσα του 2022 έχουν καταστήσει την Κίνα μια πολύ φθηνότερη βάση παραγωγής από την Ευρώπη, ενώ οι ενεργειακές και άλλες δαπάνες στην Ευρώπη έχουν αυξηθεί εκθετικά μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Η ενίσχυση της εγχώριας κατανάλωσης και η επιτρεπόμενη πιο αγοραία καθοδηγούμενη κίνηση του γιουάν θα βοηθούσαν τόσο στη μείωση των εμπορικών ανισορροπιών όσο και στη δημιουργία μιας πιο σταθερής μακροπρόθεσμης οικονομικής σχέσης με την Ευρώπη», δήλωσε η Elisa Hörhager, επικεφαλής εκπρόσωπος στην Κίνα της γερμανικής βιομηχανικής ομοσπονδίας BDI, σε ομιλία της σε πρόσφατο φόρουμ στην Πεκίνο.
Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι αναλυτές, η Κίνα φαίνεται να επικεντρώνεται στην προώθηση βιομηχανικών πολιτικών και επιδοτήσεων από την πλευρά της προσφοράς τα επόμενα πέντε χρόνια, γεγονός που ενδέχεται να καταστήσει τις τοπικές παραγωγικές δαπάνες ακόμη πιο ανταγωνιστικές, οδηγώντας σε περισσότερη παραγωγή στην Κίνα.
Μείωση του προσωπικού στην Ευρώπη
«Αν έχεις μια παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού και πρέπει να παραμείνεις ανταγωνιστικός σε κόστος, θα πας εκεί όπου θα βρεις τα πιο ανταγωνιστικά μέρη και σε πολλές βιομηχανίες, αυτό είναι στην Κίνα», δήλωσε ο Eskelund του Ευρωπαϊκού Επιμελητηρίου.
Ταυτόχρονα, ευρωπαϊκές εταιρείες απολύουν εργαζόμενους, κυρίως στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, όπου οι γερμανικές εταιρείες απολύουν υπαλλήλους στην πατρίδα τους, ενώ επενδύουν εκτενώς στον τομέα των ηλεκτρικών οχημάτων στην Κίνα.
Η γερμανική προμηθεύτρια αυτοκινήτων ZF Friedrichshafen, για παράδειγμα, ανακοίνωσε πρόσφατα απολύσεις 7.600 εργαζομένων στην Ευρώπη μέχρι το 2030, λιγότερο από ένα χρόνο μετά την ανακοίνωση της τελευταίας επέκτασης της στην Σενγιάνγκ, στη βόρεια Κίνα.
Η εταιρεία Schaeffler, που δήλωσε σε κινεζικά μέσα ενημέρωσης ότι σκοπεύει να διπλασιάσει τις δραστηριότητές της στην Κίνα σε έξι έως επτά χρόνια, έχει ανακοινώσει το κλείσιμο ορισμένων ευρωπαϊκών εγκαταστάσεων και συνολικές απολύσεις 4.700 θέσεων εργασίας.
Άλλες εταιρείες, όπως η γαλλική Schneider, η δανέζικη Danfoss, η Vestas και φαρμακευτικές εταιρείες όπως η ελβετική Roche και η AstraZeneca, έχουν ανακοινώσει επενδύσεις ή αναβάθμιση εργοστασίων στην Κίνα.
Αναγκαία μέτρα
Σε ό,τι αφορά τις προοπτικές της Ευρώπης, ο Joerg Wuttke, συνεργάτης της συμβουλευτικής DGA Group και πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Επιμελητηρίου στην Κίνα, υποστήριξε ότι η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει και τη δική της ευθύνη.
«Η Ευρώπη πρέπει να διορθώσει πρώτα και κύρια τα προβλήματά της, να απορρυθμίσει, να μειώσει τις τιμές ενέργειας, να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα και τα επίπεδα εκπαίδευσης, ιδιαίτερα στον τομέα της μηχανικής», δήλωσε ο Wuttke. «Δεν μπορούμε να κατηγορούμε την Κίνα για αυτό.»
