Γαλλία: 6 στοιχεία που κρατάμε από τις εκλογές

Η παράταξη του Εμανουέλ Μακρόν βρέθηκε και πάλι στην κορυφή των προτιμήσεων των Γάλλων ψηφοφόρων μετά και το δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών. Αλλά έχασε την απόλυτη πλειοψηφία που απολάμβανε ως τώρα στην Εθνοσυνέλευση. Η Αριστερά καλείται πλέον να αναλάβει το ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενώ η ακροδεξιά ενισχύει την κοινοβουλευτική της παρουσία περισσότερο από κάθε άλλη φορά.

Η Βαλερί Μαζουίρ της παριζιάνικης οικονομικής εφημερίδας «Les Echos» επιχειρεί να κωδικοποιήσει τις αλλαγές που φέρνει στην πολιτική σκηνή της Γαλλίας η εφετινή εκλογική διαδικασία που μόλις ολοκληρώθηκε και η οποία ξεκίνησε τον Απρίλιο με την επανεκλογή του Μακρόν στο Μέγαρο των Ιλισίων.

Διαβάστε επίσης: Γαλλία: Οι νικητές και οι χαμένοι της εκλογικής αναμέτρησης

Πρόκειται βέβαια για αλλαγές που, λόγω του πρωταγωνιστικού ρόλου που ιστορικά διαδραματίζει η Γαλλία στα ευρωπαϊκά δρώμενα, θα επηρεάσουν αναπόφευκτα τις εξελίξεις στη Γηραιά Ήπειρο σε μια χρονική συγκυρία εξαιρετικά κρίσιμη οικονομικά αλλά και γεωπολιτικά.

1 – Περισσότεροι από 26 εκατ. ψηφοφόροι απείχαν

Στο 53,77% έφτασε η αποχή στον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών, σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα του γαλλικού υπουργείου Εσωτερικών. Προκειται ιστορικά για το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο αποχής σε εκλογική αναμέτρηση για την ανανέωση της Εθνοσυνέλευσης, ποσοστό που ξεπέρασε κατά μία και πλέον ποσοστιαία μονάδα την αποχή του πρώτου γύρου (52,49%). Περίπου 26,1 εκατομμύρια Γάλλοι – περισσότεροι από ένας στους δύο ψηφοφόρους – για άλλη μια φορά απέφυγαν την κάλπη.

Από το 2002, τη θεσμοθέτηση δηλαδή πενταετούς προεδρικής θητείας και το συντονισμό των εκλογικών αναμετρήσεων κατά τρόπο που θέτει τη βουλευτική εκλογή στον απόηχο της προεδρικής, ο κανόνας είναι ότι η αποχή αυξάνεται μεταξύ των δύο γύρων. Κάτι που επαληθεύτηκε και αυτή την εκλογική Κυριακή. Έστω και αν η αύξηση της αποχής αυτή τη φορά ήταν πολύ πιο περιορισμένη από το 2017, όταν είχε ξεπεράσει τις 6 μονάδες.

2 – Ηχηρή αποτυχία για τον Μακρόν

Ο Εμανουέλ Μακρόν υπέστη εκλογική ήττα με βαριές πολιτικές συνέπειες. Σίγουρα το στρατόπεδό του, ενωμένο κάτω από το λάβαρο «Μαζί!» (LEM, Modem, Horizons), έρχεται πρώτο με 245 έδρες στην Εθνοσυνέλευση. Χάνει όμως την απόλυτη πλειοψηφία μπροστά στην ισχυρή εκλογική τομή που πέτυχε η Αριστερά και μπροστά στην ιστορική επίδοση του Εθνικού Συναγερμού (RN) της Μαρίν Λεπέν. Πρόκειται για πρωτοφανή αποτελέσματα τα χρόνια της Πέμπτης Δημοκρατίας, αποτελέσματα που θέτουν εν αμφιβόλω τη δυνατότητα του αρχηγού του κράτους να κυβερνήσει τη χώρα και να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις που έχει υποσχεθεί, ιδίως σε ό,τι αφορά το συνταξιοδοτικό.

Δύο μήνες μετά την επανεκλογή του ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος είχε επανειλημμένως είχε ζητήσει από τους Γάλλους να του δώσουν «μια ισχυρή και ξεκάθαρη πλειοψηφία», δεν εισακούστηκε. Βλέπει ότι ακόμη και το RN, που έχει χαρακτηριστεί ως «ο υπ’ αριθμόν ένα εχθρός των προεδρικών εκλογών», να προσγειώνεται μαζικά και κόντρα σε όλες τις πιθανότητες στο Παλάτι των Βουρβώνων (το επιβλητικό οικοδόμημα στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα που στεγάζει τη γαλλική Εθνοσυνέλευση).

Δεδομένων αυτών των εκλογικών επιδόσεων, μπορεί να προκύψει το ερώτημα της διατήρησης της Ελιζαμπέτ Μπορν στην ηγεσία της κυβέρνησης. Αναζητώντας συμμάχους, ειδικά στη Δεξιά, θα αναγκαστεί άραγε ο Εμανουέλ Μακρόν να «ξαναβάψει» την κυβέρνησή του από το πάτωμα μέχρι το ταβάνι; Ένας ανασχηματισμός εξ αντικειμένου βρίσκεται πάνω στο τραπέζι.

«Ως κεντρική πολιτική δύναμη σε αυτή τη νέα Βουλή θα εργαστούμε από αύριο για να οικοδομήσουμε μια πλειοψηφία δράσης. Δεν υπάρχει εναλλακτική που να εγγυάται τη σταθερότητα της χώρας και τη συνέχιση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων», δήλωσε η Ελιζαμπέτ Μπορν το βράδυ της Κυριακής, έπειτα από μακρά συνάντηση που είχε στο προεδρικό μέγαρο με το Μακρόν.

«Θα πρέπει να συσχετιστούν τα πολλαπλά δεδομένα που έχουμε και να γίνουν οι σωστοί συμβιβασμοί για να δράσουμε προς το συμφέρον της Γαλλίας. Οι Γάλλοι πολίτες μάς καλούν να ενωθούμε για το κοινό καλό», πρόσθεσε η επικεφαλής της κυβέρνησης.

3 – Η Nupes αξιωματική αντιπολίτευση

Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν δεν θα είναι πρωθυπουργός, αλλά δεν χάνει το χαμόγελό του: η ενωμένη Αριστερά κέρδισε 131 έδρες και εξελίχθηκε σε κύρια δύναμη της αντιπολίτευσης.

«Η κατάσταση είναι τελείως απροσδόκητη, τελείως ανήκουστη. Η ήττα του προεδρικού κόμματος είναι ολοκληρωτική», πανηγύρισε ο Μελανσόν το βράδυ της Κυριακής. «Πετύχαμε τον πολιτικό στόχο που είχαμε θέσει, σε λιγότερο από ένα μήνα να ρίξουμε κάτω αυτόν που με τόση αλαζονεία έστριψε το χέρι της χώρας για να εκλεγεί πρόεδρος, χωρίς κανείς να ξέρει πώς να αντιδράσει», πρόσθεσε.

Ήταν μια νικηφόρα διακήρυξη που μετριάστηκε από την αποχώρηση του κομμουνιστή ηγέτη Φαμπιέν Ρουσέλ το ίδιο βράδυ. Ο Ρουσέλ επέκρινε τη στρατηγική του Nupes και ορισμένες δηλώσεις του Μελανσόν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Του καταλογίζει κυρίως ότι «απευθύνεται μόνο στη Γαλλία των πόλεων και όχι στη Γαλλία της υπαίθρου». Ωστόσο, εάν η Nupes ελπίζει να διατηρήσει τη νέα της θέση ως η αξιωματική αντιπολίτευση στην Εθνοσυνέλευση, θα πρέπει να σχηματίσει ένα κοινό μέτωπο ως κοινοβουλευτική ομάδα.

4 – Ιστορικός αριθμός ακροδεξιών βουλευτών

Μετά από μια απαράμιλλη επίδοση στις προεδρικές εκλογές, ο Εθνικός Συναγερμός πέτυχε ένα ιστορικό επίτευγμα συγκροτώντας μια ομάδα 89 βουλευτών, κατακτώντας δηλαδή 11 φορές περισσότερες έδρες από όσες είχε στην προηγούμενη Εθνοσυνέλευση. Η Μαρίν Λεπέν, η οποία είχε ήδη κερδίσει ένα πρωτοφανές ποσοστό στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών (41,5%), πανηγύρισε την εκλογή μιας κοινοβουλευτικής ομάδας «πολύ πολυπληθέστερης στην ιστορία της πολιτικής μας οικογένειας».

Η Λεπέν, που επανεξελέγη στην εκλογική περιφέρεια του Πα-Ντε-Καλέ με 61,03% των ψήφων, υποσχέθηκε να ασκήσει μια «στιβαρή αλλά υπεύθυνη αντιπολίτευση, με σεβασμό στους θεσμούς». Απευθυνόμενοι στους ψηφοφόρους του RN, υποσχέθηκε ότι «αυτοί οι νέοι βουλευτές θα υπερασπιστούν τις ιδέες που μοιραζόμαστε για τη μετανάστευση, την ασφάλεια, την ανεργία, τη δημοσιονομική και κοινωνική δικαιοσύνη, τις ξεχασμένες περιοχές, τους κακοποιημένους πολίτες ή την καταπατημένη δημοκρατία».

Αναφερόμενη στις επόμενες προεδρικές εκλογές, στις οποίες «a priori δεν θα έπρεπε να είναι ξανά υποψήφια», η Λεπέν επιβεβαίωσε ότι οι βουλευτές του RN θα είναι επίσης «η πρωτοπορία αυτής της νέας πολιτικής ελίτ που θα αναλάβει την ευθύνη για τη χώρα, όταν η περιπέτεια με τον Μακρόν θα έχει φτάσει στο τέλος της».

5 – Η Δεξιά άντεξε το σοκ

Οι Ρεπουμπλικανοί βίωσαν, όπως αναμενόταν, μια μεγάλη οπισθοδρόμηση. Αλλά άντεξαν το σοκ καταφέρνοντας να σώσουν τα πιο προβεβλημένα στελέχη τους. Με 61 βουλευτές, οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι της Δεξιάς βρίσκονται όχι μόνο πίσω από το κόμμα της Λεπέν, αλλά από αξιωματική αντιπολίτευση υποχωρούν στην τέταρτη αριθμητικά κοινοβουλευτική ομάδα της νέας Εθνοσυνέλευσης.

Ωστόσο, οι Ρεπουμπλικάνοι θα πρέπει να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στο Σώμα, καθώς δεν προκύπτει κυβερνητική πλειοψηφία. Θεωρητικά, ο Εμανουέλ Μακρόν θα μπορούσε να απευθυνθεί στη συνδρομή των Ρεπουμπλικανών φτάσει τις 289 έδρες που απαιτούνται για να κυβερνήσει. «Ανέκαθεν τείναμε το χέρι για να συμπορευθούμε είτε με τους Ρεπουμπλικανούς είτε με τους μετριοπαθείς σοσιαλιστές. Καταφέραμε να πετύχουμε συναινέσεις σε ορισμένες τροπολογίες. Πρέπει να το κάνουμε αυτό περισσότερο τώρα; Σίγουρα ναι. Αυτό είναι το αποψινό μήνυμα των εκογών; Σίγουρα ναι», δήλωσε στη γαλλική τηλεόραση η κυβερνητική εκπρόσωπος Ολιβιά Γκρεγουάρ.

Στις τάξεις των Ρεπουμπλικανών, ωστόσο, η ιδέα της κυβερνητικής συνεργασίας απορρίφθηκε πάραυτα και δίχως περιστροφές. «Κάναμε εκστρατεία στην αντιπολίτευση, είμαστε στην αντιπολίτευση, θα παραμείνουμε στην αντιπολίτευση», δήλωσε ο πρόεδρος των Ρεπουμπλικανών Κριστιάν Ζακόμπ, για τον οποίο «δεν υπάρχει καμία ασάφεια για το τι μέλλει γενέσθαι».

6 – Κορυφαία στελέχη και υπουργοί απέτυχαν παταγωδώς

Συμβολική για τον εκλογικό κόλαφο που δέχθηκε η προεδρική συμμαχία «Μαζί!» είναι η ήττα «εμβληματικών τενόρων του μακρονισμού στην Εθνοσυνέλευση», όπως χαρακτηριστικά γράφει η ρεπόρτερ της «Les Echos». Η Βαλερί Μαζουίρ αναφέρεται σε «δύο πολύ κοντινά στον πρόεδρο στελέχη», που είναι ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης Ρισάρ Φεράντ, ο οποίος απέτυχε να επανεκλεγεί στην εκλογική περιφέρεια Φινιστέρ, όπως και ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Μακρόν «Εμπρός!» Κριστόφ Καστανέρ, που απέτυχε να επανεκλεγεί στην περιφέρεια των Άλπεων-Ανω Προβηγκίας.

Τρεις υπουργοί επίσης «έφαγαν χώμα και θα πρέπει να αποχωρήσουν από τα κλιμάκια της εκτελεστικής εξουσίας», όπως αναφέρει η εφημερίδα. Πρόκειται για την υπουργό Υγείας Μπριζίτ Μπουργκινιόν που ηττήθηκε από μια υποψήφια της Λεπέν στο Πα-Ντε-Καλέ, περιφέρεια όπου η υπουργός εκλεγόταν από το 2012. Επίσης η συνάδελφός της από την «Οικολογική Μετάβαση» Αμελί ντε Μοντσαλέν ηττήθηκε από τον σοσιαλιστή Ζερόμ Γκιέτζ στην περιφέρεια Εσόν, ενώ η υπεύθυνη για τις Θάλασσες υφυπουργός Εξωτερικών Ζιστίν Μπενέν καταψηφίστηκε στη Γουαδελούπη.