Ενστάσεις στο νομοσχέδιο για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς

Σοβαρές αντιρρήσεις σε σειρά διατάξεων του νομοσχεδίου για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εκφράζει ο σύλλογος των εργαζομένων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς σε επιστολή του προς το υπουργείο Οικονομικών και το Πρωθυπουργικό Γραφείο.

Από τη μία πλευρά ασκείται κριτική για τον τρόπο που λειτούργησε η αρμόδια επιτροπή στη Βουλή για το νομοσχέδιο, καθώς όπως επισημαίνεται «δε διακρινόταν για τη διαφάνεια διαλόγου και ανάλυσης της σκοπιμότητας κατάρτισης διατάξεων, οι οποίες εμφανίζονταν αιφνιδιαστικά και γίνονταν αποδεκτές από την πλειοψηφία των μελών, πλην των εκπροσώπων της ΕΚ».

Από την άλλη, γίνεται λόγο για προβληματικές διατάξεις που αντιβαίνουν το κοινοτικό δίκαιο και αποδυναμώνουν την ανεξαρτησία της ΕΚ.

Μάλιστα, πηγές από το σύλλογο των εργαζομένων αναφέρουν ότι η πρόεδρος της Επιτροπής Βασιλική Λαζαράκου στηρίζει τις θέσεις του.

Όλες οι επισημάνσεις

Στην επιστολή περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι εξής παρατηρήσεις επί του νομοσχεδίου:

– Η προσέγγιση του σχεδίου των διατάξεων αυτών σε καμία περίπτωση δεν τροποποιεί το υφιστάμενο μοντέλο εποπτείας, παρά τις πολύ καίριες και σχετικές παρατηρήσεις της έκθεσης Πισσαρίδη περί των πλέον σύγχρονων μοντέλων εποπτείας.

Αντιθέτως δημιουργεί ένα καινοφανές σύστημα δύο διοικητικών οργάνων με ξεχωριστή δομή, που πλαισιώνονται από πολυάριθμες επιτροπές εμπειρογνωμόνων, μέσα από ένα περίπλοκο σύστημα λειτουργίας, χωρίς προφανή στόχευση και αιτιολόγηση, που όμοιό του δεν υφίσταται σε καμία άλλη ευρωπαϊκή εποπτική αρχή.

Η λειτουργία των ομόλογων ευρωπαϊκών αρχών δεν περιλαμβάνει διαφορετικά όργανα διοίκησης, αλλά επιτροπές που λειτουργούν συμπληρωματικά με το όργανο διοίκησής τους, με στόχο την πρόληψη σύγκρουσης συμφερόντων κατά το στάδιο της επιβολής κυρώσεων.

– Για την εφαρμογή του νέου οργανωτικού συστήματος θα απαιτηθεί η δημιουργία επιπλέον οργάνων και θέσεων συμβούλων, στους οποίους θα ανατεθούν μάλιστα απευθείας καθήκοντα.

Η προσέγγιση αυτή δε θα συμβάλλει στην αποτελεσματική λειτουργία της ΕΚ, τουναντίον θα δημιουργήσει αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, λόγω της αύξησης του διοικητικού φόρτου, ενώ θα επιφέρει επιπλέον οικονομικό κόστος, δυσανάλογο της ελληνικής πραγματικότητας.

– Αν και συστήνεται, σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, η ΕΚ ως Ανεξάρτητη Αρχή που απολαύει λειτουργικής ανεξαρτησίας, τούτο αποδομείται παντελώς σε πολυάριθμα σημεία του σχεδίου διατάξεων.

Ενδεικτικά και μόνο αναφέρεται πως προβλέπεται η δυνατότητα του υπουργού Οικονομικών να «υποβάλει στρατηγικές προτάσεις και να παρέχει οδηγίες στην Αρχή σχετικά με το στρατηγικό σχεδιασμό για την υλοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής σε ζητήματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων της Αρχής ως και σε εξαιρετικές περιστάσεις».

– Οι προβλεπόμενες δε περιπτώσεις άρσης του απορρήτου, της έγκρισης των κανονισμών λειτουργίας και του ελέγχου του εν γένει τρόπου λειτουργίας άμεσα ή έμμεσα από τον εκάστοτε Υπουργό Οικονομικών, συντείνουν στην πλήρη εξάρτηση της λειτουργίας της ΕΚ σε κάθε επίπεδο από τα κυβερνητικά όργανα.

Κίνδυνος για την οικονομία

Στην ίδια επιστολή επισημαίνεται ότι «σύμφωνα με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές αρχές που διέπουν τη λειτουργία των αρχών εποπτείας κεφαλαιαγορών, καθώς και τις ρητές επιταγές της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, είναι απολύτως ασύμβατη κάθε δυνατότητα επέμβασης των κυβερνητικών στελεχών στο έργο τους, ενώ η λογοδοσία υφίσταται μόνο στο αρμόδιο όργανο, δηλαδή το Κοινοβούλιο».

Συνέπεια των προβλέψεων αυτών, κατά το σύλλογο εργαζομένων της Αρχής, «υφίσταται άμεσος κίνδυνος για την ελληνική οικονομία, καθώς οι σχετικές αξιολογήσεις που διενεργούνται από τους αρμόδιους προς τούτο διεθνείς και ευρωπαϊκούς φορείς, θα είναι στο εξής αρνητικές, με τις όποιες συνέπειες για τη χώρα».

Υπενθυμίζεται δε η περίπτωση του σκανδάλου της γερμανικής εταιρείας WIRECARD, το οποίο είχε επίπτωση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές και για το οποίο τα αρμόδια ευρωπαϊκά εποπτικά όργανα απέδωσαν ευθύνη, μεταξύ άλλων, στον υψηλό βαθμό παρεμβατισμού του υπουργείου Οικονομικών στο έργο της αρμόδιας εποπτικής αρχής.

Τέλος, αναφέρεται ότι με τις διατάξεις αυτές αγνοείται και απαξιώνεται η εξειδικευμένη και πολυετής εμπειρία του υφιστάμενου προσωπικού της Ε.Κ., η οποία ήταν προαπαιτούμενη για την πρόσληψή του, δεδομένου ότι ανατίθεται επί της ουσίας σε τρίτους, υποδεικνυόμενους από τον υπουργό Οικονομικών, η αξιολόγηση της επιστημονικής επάρκειας του υφιστάμενου προσωπικού της ΕΚ.

Όπως σημειώνεται στην ίδια επιστολή, η εν λόγω αξιολόγηση προβλέπεται να διενεργηθεί κατά παρέκκλιση κάθε γενικών και ειδικών διατάξεων, χωρίς να προβλέπονται σχετικά κριτήρια και εφαρμοστέες διαδικασίες, δημιουργώντας σωρεία αντικινήτρων για την εφεξής άσκηση των καθηκόντων του υφιστάμενου προσωπικού της ΕΚ και γεννώντας επιπλέον ερωτηματικά για τη σκοπιμότητα τελικά των εκπονούμενων διατάξεων.

Η θέση του ΥΠΟΙΚ

Από την πλευρά του ο υφυπουργός Οικονομικών αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα Γιώργος Ζαββός, ο οποίος επιμελήθηκε του νομοσχεδίου, έχει τονίσει δημοσίως ότι με τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση θα εμπεδωθεί ένα πνεύμα εμπιστοσύνης στην αγορά μέσω αποτελεσματικότερης εποπτείας και διαφάνειας των κανόνων, με στόχο την προσέλκυση ξένων επενδυτών.

Όπως είχε επισημάνει πρόσφατα στη Βουλή, «δεν αρκεί μόνον να υπάρχει αποτελεσματική εταιρική διακυβέρνηση για τις εποπτευόμενες εταιρίες αλλά θα πρέπει και ο επόπτης τους να διαθέτει ένα σύγχρονο πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης που θα αποτυπώνεται σε ένα νέο Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας αλλά και σε ένα πλήρως αναθεωρημένο πλαίσιο ρύθμισης και λειτουργίας της ίδιας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς».

Σύμφωνα με τον ίδιο, «την μεταρρύθμιση αυτή συνοδεύει και αυτή της ψηφιοποίησης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, η οποία θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και θα ενισχύσει την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στο δύσκολο έργο της ρύθμισης και εποπτείας νέων μορφών χρηματοοικονομικών συναλλαγών».

Ο κ. Ζαββός μιλώντας πρόσφατα στη Βουλή είχε επισημάνει πως απαρέγκλιτος στόχος είναι η προστασία του μικροεπενδυτή, καθώς και η προσέλκυση διεθνών επενδυτών μέσω της κυβερνητικής πολιτικής η οποία θα προβλέπει:

• Πρώτον, τη θεσμική θωράκιση της Επιτροπής Kεφαλαιαγοράς, μέσω ενός σύγχρονου εσωτερικού κανονισμού, και με σημαντικές εξουσίες, οι οποίες θα περιλαμβάνουν μέχρι και την δυνατότητα αντικατάστασης των μελών και του ίδιου του διοικητικού συμβούλιου των εισηγμένων επιχειρήσεων αν κριθεί αναγκαίο.

• Δεύτερον, τον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης, το οποίο προβλέπει την ενίσχυση του εποπτικού ρόλου του Διοικητικού Συμβουλίου στις εισηγμένες εταιρείες και την εξασφάλιση επαρκούς ανεξαρτησίας του στη λήψη αποφάσεων.

• Τρίτον, μέσω της συστηματικότερης και αποτελεσματικότερης παρακολούθησης των οικονομικών στοιχείων και καταστάσεων των επιχειρήσεων από την Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων και ιδιαίτερα μέσω της υποβολής των οικονομικών καταστάσεων των εταιρειών σε ηλεκτρονική μορφή.

Πέραν των πρωτοβουλιών που λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο, ο κ. Ζαββός δήλωσε πως το υπουργείο Οικονομικών είναι αποφασισμένο να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στις συζητήσεις που γίνονται στην Ευρώπη για τη δημιουργία μίας κοινής ευρωπαϊκής κεφαλαιαγοράς, για την οποία η ενίσχυση της διαφάνειας αποτελεί προϋπόθεση της ολοκλήρωσης της.

«Η Ελλάδα θα πρωτοστατήσει σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή εξέλιξη και προσπάθεια να ενισχυθεί η εξουσία της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) κατά τα πρότυπα της αμερικανικής Securities Exchange Commission (SEC)» είχε τονίσει ο ίδιος χαρακτηριστικά.