Οι αστρονόμοι είδαν στον ουρανό την πιο ισχυρή λάμψη φωτός που έχουν ποτέ παρατηρήσει. Επρόκειτο για μια έκρηξη ακτίνων-γάμα, η οποία επίσης είναι η κοντινότερη που έχει ποτέ ανιχνευθεί, σε απόσταση 2,4 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Βέλους. Τόσο ισχυρή φωτεινή αναλαμπή μπορεί να κάνει δεκαετίες ή και αιώνες για να εμφανιστεί ξανά, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Η παρατήρηση έγινε στις 14 Οκτωβρίου από το επίγειο διεθνές τηλεσκόπιο Gemini South στη Χιλή, το οποίο διευθύνεται από το κέντρο αστρονομίας NOIRLab των ΗΠΑ, ενώ στις 9 Οκτωβρίου είχαν προηγηθεί αρχικές παρατηρήσεις από διαστημικά τηλεσκόπια ακτίνων-Χ και γάμα. H φωτεινή έκρηξη-ρεκόρ με την ονομασία GRB221009A πιθανώς προήλθε από την έκρηξη κάποιου γιγάντιου υπερκαινοφανούς αστέρα (σούπερ-νόβα) που γέννησε κάποια μαύρη τρύπα.
Διαβάστε επίσης: Πόσα ανθρώπινα «σκουπίδια» υπάρχουν σήμερα στον Άρη;
Όταν σχηματίζονται οι μαύρες τρύπες δημιουργούν ισχυρούς «πίδακες» σωματιδίων τα οποία επιταχύνονται μέχρι σχεδόν την ταχύτητα του φωτός. Αυτοί οι πίδακες στη συνέχεια διαπερνούν τα απομεινάρια του κατεστραμμένου πλέον άστρου, με αποτέλεσμα να προκαλούν την εκπομπή ισχυρών ακτίνων Χ και γάμα που διασχίζουν το σύμπαν. Τέτοια συμβάντα, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, απελευθερώνουν τόση ενέργεια όση θα παράγει ο Ήλιος σε όλη τη ζωή του των 10 δισεκατομμυρίων ετών.
Αν η κατεύθυνση τους «δείχνει» προς τη Γη, τότε μπορεί να γίνουν αντιληπτές ως πολύ φωτεινές αναλαμπές που έχουν ονομαστεί GRB (Gamma-Ray Bursts). Οι πρώτες τέτοιες ηλεκτρομαγνητικές εκρήξεις είχαν ανακαλυφθεί τυχαία από αμερικανικούς στρατιωτικούς δορυφόρους στη δεκαετία του 1960.
Η έκρηξη
Η νέα τιτάνια κοσμική έκρηξη κινητοποίησε τους αστρονόμους σε διάφορα μέρη του κόσμου, καθώς έσπευσαν να μελετήσουν τα «μεθεόρτια» του φαινομένου. Ενδεικτικά, ένα κινεζικό τηλεσκόπιο κατέγραψε φωτόνια με την εντυπωσιακή ενέργεια των 18 τερα-ηκετρονιοβόλτ (TeV), όταν συγκριτικά ο μεγάλος επιταχυντής του CERN παράγει σωματίδια με ενέργεια έως 13 TeV. Ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχε παρατηρηθεί GRB με ενέργεια άνω των 10 TeV.
«Η ασυνήθιστα μακράς διάρκειας GRB221009A είναι η φωτεινότερη GRB που έχει ποτέ καταγραφεί και η μετέπειτα λάμψη σπάει όλα τα ρεκόρ σε όλα τα μήκη κύματος. Επειδή είναι τόσο φωτεινή και επίσης κοντινή, θεωρούμε ότι πρόκειται για την ‘ευκαιρία του αιώνα’ να απαντήσουμε τα πιο θεμελιώδη ερωτήματα αναφορικά με αυτές τις εκρήξεις», δήλωσε ο Μπρένταν Ο’Κόνορ του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ.
Η νέα έκρηξη-ρεκόρ, σύμφωνα με το ΑΠΕ, συνέβη 20 φορές κοντύτερα στον πλανήτη μας από ό,τι μια μέση έκρηξη GRB μέχρι σήμερα, παρόλα αυτά ήταν σε απόσταση ασφαλείας. Αν όμως μια τέτοια έκρηξη συνέβαινε πολύ κοντινότερα στον πλανήτη μας, σε απόσταση μερικών χιλιάδων ετών φωτός, θα μπορούσε να αποβεί καταστροφική, προκαλώντας πιθανώς μαζική εξαφάνιση ειδών (και ανθρώπων). Ορισμένοι επιστήμονες, σύμφωνα με τη NASA, θεωρούν πιθανό ότι τουλάχιστον μία από τις μαζικές εξαφανίσεις ειδών στη Γη, η Ορδοβίκεια πριν περίπου 450 εκατομμύρια χρόνια, προκλήθηκε από μια τέτοια σχετικά κοντινή ηλεκτρομαγνητική έκρηξη.
Οι GRB συμβαίνουν σε δύο διαφορετικές μορφές. Η μία, η σπανιότερη, είναι σύντομης διάρκειας (έως δύο δευτερόλεπτα), αποτελεί το 30% περίπου όλων των σχετικών φαινομένων που έχουν παρατηρηθεί και εκτιμάται ότι προκαλείται από συγκρούσεις άστρων νετρονίων (πάλσαρ). Ο δεύτερος τύπος GRB είναι μεγαλύτερης διάρκειας (επί αρκετά λεπτά) και πιθανώς προκαλείται από κατακλυσμικές εκρήξεις υπερ-νόβα, που είναι 100 φορές φωτεινότερες από μια σούπερνόβα και προέρχεται από τον θάνατο τεράστιων άστρων. Όπως συνέβη και στην τελευταία περίπτωση-ρεκόρ, οι αστρονόμοι μπορούν να δουν το «λυκόφως» μετά από μια τέτοια έκρηξη.
Latest News
Ξεπέρασε τις προσδοκίες της Wall Street η Microsoft για έσοδα και κέρδη
Η άνοδος της μετοχής της Microsoft μετά την έναρξη της σημερινής συνεδρίασης αύξησε την χρηματιστηριακή της αξία κατά 128 δισεκατομμύρια δολάρια
«Βλέπει» τα 2 τρισ. δολ. η κεφαλαιοποίηση της Google - «Μοιράζει» κέρδη ο Pichai
Ράλι στην τιμή της μετοχής του τεχνολογικού κολοσσού μετά τα αποτελέσματα πρώτου τριμήνου
Απατεώνες κλέβουν Toncoins από χρήστες του Telegram - Η μέθοδος που χρησιμοποιούν
Θύματα από κάθε γωνιά του κόσμου έχουν στοχοποιηθεί από τους απατεώνες
Η Tesla.... αντιγράφει τις Ford και GM - «Συνταγή» από το παρελθόν για φθηνότερα EV
Το σχέδιο της Tesla για οικονομικά προσιτά αυτοκίνητα
Η ByteDance διαψεύδει φήμες περί πώλησης του TikTok
Παρά την ψήφιση στις ΗΠΑ της νέας νομοθεσίας η μητρική εταιρεία του TikTok δεν σκοπεύει να πουλήσει την εφαρμογή
Κλείνουμε το TikTok στις ΗΠΑ αν αποτύχουν οι νομικές ενέργειες, λέει η ByteDance
Αιτία οι αλγόριθμοι στους οποίους στηρίζεται το TikTok οι θεωρούνται βασικοί για το σύνολο των δραστηριοτήτων της ByteDance
Kέρδη 12 δισ. δολάρια για τη Meta στο πρώτο τρίμηνο
Ζούκερμπεργκ: Θα χρειαστούν χρόνια για να βγάλουμε λεφτά από τη γεννητική τεχνητή νοημοσύνη
Πάνω από 24.000 Ακαδημαϊκές Ταυτότητες «κατέβηκαν» στο Gov.gr Wallet
Συνολικά μέχρι σήμερα στο Gov.gr Wallet έχουν εκδοθεί και αποθηκευτεί 2.508.670 δελτία αστυνομικής ταυτότητας,
Η Αpple έχασε το στέμμα της στην Κίνα - Ποιες εταιρείες την ξεπέρασαν σε πωλήσεις
Οι προωθητικές ενέργειας της Apple με καλύτερες τιμές, κατά το πρώτο τρίμηνο, δεν μπόρεσαν να μετριάσουν τον αντίκτυπο του έντονου ανταγωνισμού
Το μεγάλο κόλπο των χάκερς – Ποιες χώρες κάνουν πειραματόζωα για τις επιθέσεις τους
Τι αποκαλύπτει έρευνα σχετικά με τη δράση συμμοριών σε «πεδία δοκιμών»