Ακίνητα: Πώς μπορούν να αξιοποιηθούν τα άδεια κτήρια γραφείων

Η πανδημία άλλαξε τα πάντα: από τον τρόπο που ζούμε μέχρι τον τρόπο που σκεφτόμαστε, που ιεραρχούμε τα σημαντικά της ζωής, που παίρνουμε αποφάσεις. Και, φυσικά, άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στον τρόπο με τον οποίο δουλεύουμε, με την εξ αποστάσεως εργασία, που την άνοιξη του 2020 αναρωτηθήκαμε πώς μπορεί να πετύχει, να γίνεται καθεστώς σε πολλές δουλειές.

Αυτό, αναπόφευκτα, αφήνει άδειους χιλιάδες χώρους γραφείων, που κάποτε έσφυζαν από ζωή, με τους εργαζόμενους να μπαινοβγαίνουν όλη μέρα –πολλές φορές και τη νύχτα-, τραπέζια γεμάτα από σχεδιασμούς και σημειώσεις και πληκτρολόγια που «έπαιρναν φωτιά», ράφια φορτωμένα με φακέλους και αρχεία, γραφεία που υποδέχονταν αλλεπάλληλες συσκέψεις και ατελείωτες επαγγελματικές συμφωνίες και συζητήσεις.

Τελικά, τι θα απογίνουν αυτά τα κτήρια; Θα παραμείνουν οικοδομικά φαντάσματα σε αχρηστία ή μπορούν να αξιοποιηθούν για άλλες χρήσεις σε μια δεύτερη ευκαιρία «ζωής»;

Μήπως θα μπορούσε ο μέχρι πρότινος χώρος εργασίας να μετατραπεί σε κατοικία για κάποιον άλλον; Και αν ναι, πώς μπορεί να γίνει αυτό;

Εξαρτάται από την πόλη

Με τους κατασκευαστές, αλλά και τους πολιτικούς να αποδέχονται τη νέα πραγματικότητα, ότι δηλαδή δεν θα επιστρέψουν όλοι στον φυσικό χώρο δουλειάς, δεν είναι λίγοι εκείνοι οι οποίοι έχουν αρχίσει να προωθούν πρωτοβουλίες ώστε να διευκολύνουν τη μετατροπή εμπορικών κτηρίων σε κατοικίες. Αυτό, όμως, διαφοροποιείται ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής, επισημαίνεται σε άρθρο του Business Insider.

Για τη Νέα Υόρκη, αυτό μπορεί να σημαίνει περισσότερα πολυτελή, πλούσια σε ανέσεις διαμερίσματα, για να ανανεώσει τα παλιά της κτίρια και να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση κατοικιών, ενώ το Σαν Φρανσίσκο θα μπορούσε να προσφέρει μια πιο προσιτή ζωή σε ένα κέντρο το οποίο επιχειρήσεις και πλούσιοι κάτοικοι έχουν εγκαταλείψει.

Καθώς οι μεγάλες πόλεις αντιμετωπίζουν τρεις μεγάλες προκλήσεις -έλλειψη κατοικιών, άδεια γραφεία και κλιματική κρίση- ειδικοί και πολιτικοί συμφωνούν ότι ήρθε η ώρα για μια μεγάλη ανακαίνιση.

«Τον τελευταίο λιγότερο από ένα χρόνο, πιθανότατα τους τελευταίους εννέα μήνες, όλοι είπαν: “Εντάξει, τώρα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε σοβαρά”», σχολίασε ο Steven Paynter, ειδικός στις μετατροπές γραφείου σε κατοικία στην αρχιτεκτονική εταιρεία Gensler.

Το παράδειγμα της Ν. Υόρκης

Οι μετατροπές γραφείων έχουν νόημα για τις πόλεις, προκειμένου να συμβάλουν στην αποφυγή πιθανών φαινομένων καταστροφής, κάτι που συμβαίνει όταν η απομακρυσμένη εργασία οδηγεί σε ακύρωση μισθώσεων γραφείων, προκαλώντας έναν φαύλο κύκλο μειωμένων εσόδων από φόρο ακίνητης περιουσίας, λιγότερων υποδομών και παροχών και περισσότερων ανθρώπων που εγκαταλείπουν περιοχές στο κέντρο της πόλης.

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι το να εγκατασταθούν μόνιμοι κάτοικοι σε περιοχές που παραδοσιακά θεωρούνται περιοχές με γραφεία και εταιρείες θα μπορούσε να υποστηρίξει τις τοπικές επιχειρήσεις, θα αποκτούσαν ζωή τα πάρκα και οι δρόμοι. Με δυο λόγια θα αναζωογονούνταν τα κέντρα πολλών πόλεων.

Ο αρχιτέκτονας John Cetra με έδρα το Μανχάταν, με ειδικότητα στις μετατροπές γραφείων εδώ και 40 χρόνια σχεδόν, μιλάει για «πόλεμο των ανέσεων». Η εταιρεία του ανακοίνωσε πρόσφατα ότι ανέλαβε τη μετατροπή ενός κτιρίου γραφείων 30 ορόφων, που στο παρελθόν ανήκε στην Goldman Sachs, στην οικονομική περιοχή του Μανχάταν. Το κτίριο θα περιλαμβάνει 571 διαμερίσματα και θα διαθέτει ανέσεις όπως πισίνα στον τελευταίο όροφο και χώρους εργασίας.

Αλλά, και ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης Έρικ Άνταμς, ο οποίος χλεύαζε απερίφραστα την απομακρυσμένη εργασία λέγοντας: «Δεν μπορείς να μείνεις σπίτι με τις πιτζάμες σου όλη μέρα», ενστερνίζεται ολόψυχα ένα σχέδιο να μετατρέψει τα άδεια κτίρια γραφείων σε νέα κατοικία.

Η πόλη έχει ένα πλεόνασμα σε κτήρια τα οποία κατηγοριοποιούνται ως «Γ’ κλάσης» — τα οποία είναι τα παλαιότερα, έχουν μικρότερη ζήτηση και υψηλότερα ποσοστά κενών θέσεων.

Στα τέλη του περασμένου μήνα, το υπουργείο Στέγασης και Αστικής Ανάπτυξης των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι διευκολύνει να ξεπεραστούν εμπόδια στις μετατροπές γραφείων.

Τα πρώτα δείγματα γραφής στην πόλη της Νέας Υόρκης είναι επιτυχημένα. Στην περιοχή που θεωρείται επίκεντρο οικονομικής δραστηριότητας, μετά τις μετατροπές γραφείων σε κατοικίες, η περιοχή που είχε ζωή 9 π.μ. – 5 μ.μ., δηλαδή ώρες γραφείου, έγινε μια ζωντανή κοινότητα.

Υψηλό κόστος μετατροπής σημαίνει ακριβά ενοίκια

Ωστόσο, η στροφή ήταν αργή σε πολλές πόλεις, όπως στο Σαν Φρανσίσκο, το οποίο αντιμετωπίζει σοβαρή έλλειψη στέγης, το κέντρο είναι επιβαρυμένο και ευάλωτο στις κλιματικές επιπτώσεις.

Τον Ιούνιο, η πόλη ξεκίνησε μια νέα πρωτοβουλία για να ενθαρρύνει τις μετατροπές, αλλά τα περισσότερα εμπορικά κτίρια είναι ακριβά και απαιτούν μεγάλο budget που το καθιστά ασύμφορο να τα αναλάβει κάποιος, εκτιμούν άνθρωποι του χώρου.

Όπως είπε χαρακτηριστικά ο αρχιτέκτονας με έδρα το Σαν Φρανσίσκο, ο Charles Bloszies, με εμπειρία 30 ετών στην αποκατάσταση και ανακαίνιση μεγάλων κτηρίων, «πιστεύαμε ότι θα έσπαγαν τα τηλέφωνά μας, αλλά κάτι τέτοιο δεν συνέβη».

Επιπλέον, εάν οι μετατροπές είναι υψηλού κόστους, σημαίνει ότι τα πρώην κτίρια γραφείων σχεδόν ποτέ δεν περιλαμβάνουν διαμερίσματα για κατοίκους χαμηλότερου εισοδήματος. Συνήθως μπορούν να τα νοικιάσουν μόνο οι πιο εύποροι.