Τράπεζες: Βλέπουν ανάκαμψη στη στεγαστική πίστη το 2024

Χρονιά ουσιαστικής ανάκαμψης ευελπιστούν οι τράπεζες ότι θα είναι το 2024 για τη στεγαστική πίστη, η οποία εφέτος συμπληρώνει 14 συναπτά έτη αρνητικής πιστωτικής μεταβολής.

Τελευταία χρονιά με θετικό πρόσημο ήταν το 2009, για να ακολουθήσει η συρρίκνωση των πωλήσεων νέων δανείων την περίοδο της ύφεσης και των αναγκαστικών ανακεφαλαιοποιήσεων των εγχώριων ομίλων, κι ενώ η κτηματαγορά είχε ήδη εισέλθει σε ένα άνευ προηγουμένου πτωτικό σπιράλ.

Επιτόκια: Πώς αντιδρούν οι τράπεζες στις αποφάσεις ΕΚΤ και Fed

Από το 2016 μέχρι και πέρυσι οι νέες εκταμιεύσεις, παράλληλα με την ανάκαμψη των τιμών στα ακίνητα κινήθηκαν με θετικούς ετήσιους ρυθμούς, αναρριχόμενες μάλιστα σε υψηλό οκταετίας το 2022, καθώς ούτε η πανδημία ανέκοψε τις ανοδικές τάσεις.

Μετά την άνοδο ωστόσο των ευρωπαϊκών επιτοκίων και το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης, η ζήτηση για τα προϊόντα της κατηγορίας περιορίστηκε αισθητά.

Ως αποτέλεσμα εφέτος τα νέα στεγαστικά δάνεια αναμένεται να κινηθούν στα ίδια με πέρυσι επίπεδα, στη ζώνη των 1,2 δισ. ευρώ, μετά την ετήσια αύξησή τους κατά 10% το 2020, 46% το 2021 και 21% το 2022.

Θετικές προοπτικές

Για το 2024 ωστόσο οι προοπτικές είναι θετικές. Τόσο το μακροοικονομικό περιβάλλον, όσο και οι συνθήκες που επικρατούν στην κτηματαγορά, ευνοούν την ανάπτυξη της στεγαστικής πίστης.

Επιπλέον, η έναρξη του κύκλου αποκλιμάκωσης των επιτοκίων στη ζώνη του ευρώ κάποια στιγμή τους επόμενους μήνες, θα λειτουργήσει υποστηρικτικά στην εμπιστοσύνη των νοικοκυριών, ενώ θα επιτρέψει στις τράπεζες να προσφέρουν προϊόντα με ακόμη πιο χαμηλό κόστος.

Ήδη οι μεγάλοι όμιλοι, παρ΄ ότι η νομισματική πολιτική παραμένει σφιχτή, προχώρησαν τους τελευταίους μήνες του 2023 στη μείωση του κόστους δανεισμού, διαθέτοντας προγράμματα με προνομιακά σταθερά επιτόκια για περίοδο 3 – 5 ετών και κουρεύοντας τα περιθώρια κέρδους στα κυμαινόμενα.

Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς τους, μετά τις πρώτες περικοπές στα ευρωπαϊκά επιτόκια, το κόστος των συγκεκριμένων χρηματοδοτήσεων θα υποχωρήσει κι άλλο.

Παράλληλα, προγραμματίζεται η χαλάρωση των όρων χρηματοδότησης, με στόχο να πείσουν περισσότερα νοικοκυριά να προσφύγουν στον τραπεζικό δανεισμό για την απόκτηση κατοικιών, μιας και αυτήν την στιγμή το 60% των συναλλαγών γίνεται με ίδια κεφάλαια των αγοραστών.

Η Εθνική Τράπεζα για παράδειγμα σχεδιάζει την αύξηση του ανώτατου ποσοστού χρηματοδότησης επί της αξίας των προς μεταβίβαση ακινήτων στα επίπεδα του 90% από 80% σήμερα, κίνηση που αναμένεται να ακολουθήσει ο ανταγωνισμός.

Τα ακίνητα των πλειστηριασμών

Παράλληλα, όλες οι τράπεζες ετοιμάζονται για τη μάχη που θα δοθεί στις δανειοδοτήσεις για την απόκτηση ακινήτων που βγαίνουν σε πλειστηριασμό ή έχουν αποκτηθεί ήδη από τους πιστωτές τους.

Μέχρι σήμερα τα οριζόντια μέτρα προστασίας των οφειλετών με ενεχυριασμένη την κατοικία τους, σε συνδυασμό με ψυχολογικούς παράγοντες που σχετίζονται με τη μικρή ζήτηση για περιουσιακά στοιχεία τα οποία χάθηκαν λόγω χρεών, κρατούν σε χαμηλά επίπεδα τις σχετικές δανειοδοτήσεις.

Τα επόμενα χρόνια ωστόσο, τα πιστωτικά ιδρύματα εκτιμούν πως οι συναλλαγές σε ιδιοκτησίες αυτής της κατηγορίας θα αυξηθούν σημαντικά, διευκολύνοντας το σχεδιασμό τους για επιτάχυνση της πιστωτικής επέκτασης στη λιανική τραπεζική, η οποία παραμένει έως σήμερα αρνητική.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, από το 2018 έως και το τέλος του εφετινού Ιουνίου, τα οικιστικά ακίνητα που άλλαξαν χέρια μέσω πλειστηριασμών, καταλήγοντας στους ίδιους τους πιστωτές ή σε άλλους ιδιώτες, έφτασαν τα 15.000.

Δηλαδή, ο ετήσιος μέσος όρος σε αυτό το διάστημα κινήθηκε στα επίπεδα των 3.000, ενώ στο καλύτερο σενάριο θα διατηρηθεί σταθερός τη διετία 2023 – 2024. Από το 2025 οι τράπεζες αναμένουν διπλασιασμό της νέας προσφοράς από κατοικίες που θα τεθούν προς πώληση μέσω πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης.

Δεν αποκλείουν μάλιστα ο ρυθμός επανόδου κολλημένων εκτός αγοράς για πολλά χρόνια ακινήτων να διπλασιαστεί, διαμορφούμενος σε 5.000 – 6.000 έως το 2030, κατ΄ έτος. «Αναμφίβολα, πρόκειται για έναν αναδυόμενο τομέα, μέσω του οποίου μπορούμε να μεγεθύνουμε το ενεργητικό μας τα επόμενα χρόνια» σημειώνει τραπεζική πηγή.