Κίνδυνοι διάσπασης της παγκόσμιας οικονομίας

Μια σειρά κρίσιμων θεμάτων τέθηκαν στην ατζέντα των εαρινών συναντήσεων του ΔΝΤ. Ολα δείχνουν ότι βρισκόμαστε σε μια μοναδική στιγμή μετασχηματισμού της παγκόσμιας οικονομίας, οι ρίζες της οποίας εντοπίζονται στις ψηφιακές συναλλαγές, στις επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής στην πραγματική οικονομία, στις γεωπολιτικές και γεωοικονομικές εντάσεις, στο υψηλό χρέος, ιδίως ως απόρροια της μετα-πανδημικής εποχής, στα υψηλά επιτόκια και το ισχυρό δολάριο.

ΔΝΤ: Αυξητική η τάση του παγκόσμιου δημόσιου χρέους

Πράγματι, οι εξελίξεις είναι ραγδαίες όσον αφορά την έλευση της ψηφιακής εποχής στις συναλλαγές και τα συστήματα πληρωμών. Το λεγόμενο Finternet, η προσανατολισμένη στον χρήστη ολιστική τεχνολογία token, επιτρέπει την ενοποίηση όλων των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών από μια απλή συσκευή. Είναι δε ασφαλής και ανώνυμη, αφού δεν απαιτεί λογαριασμό ούτε μπορεί να «αναγνωρίσει» τον χρήστη αφού λειτουργεί με token κι όχι με προσωπικό λογαριασμό.

Οσον αφορά την κλιματική αλλαγή και την οικονομία, η συζήτηση εστιάστηκε στο πώς πρέπει να φορολογηθεί ο άνθρακας, ποιο είναι το άριστο μείγμα portfolio με «πράσινα» περιουσιακά στοιχεία με δεδομένους τους πολιτικούς περιορισμούς, πώς θα οργανωθούν τα δίκτυα για την άριστη χρήση των πηγών ενέργειας κτλ.

Οι γεωπολιτικές και γεωοικονομικές εντάσεις είναι άνευ προηγουμένου. Οι γνωστές συρράξεις που ήδη ταλανίζουν την ανθρωπότητα αλλά και την παγκόσμια οικονομία συμπληρώνονται από νέες που συζητήθηκαν σε κλειστές συγκεντρώσεις στις οικίες του εύπορου Δημοκρατικού κατεστημένου της Τζορτζτάουν. Στην πρώτη σειρά οι νέοι παράγοντες αποσταθεροποίησης, όπως η αναμενόμενη κατάρρευση της Κούβας, καθώς οι πληθυσμός συρρέει στο εξωτερικό λόγω της κατάρρευσης της – αγροτικής – οικονομίας με αποτέλεσμα μέρη του πληθυσμού να λιμοκτονούν.

Η ένταση Φιλιππινών – Κίνας που εντείνεται στα κοινά θαλάσσια σύνορα γύρω από κρίσιμα νησιά αλλά και τη βάση-πλοίο Σιέρα Μάντρε των Φιλιππινών, ενώ ετοιμάζεται κοινή στρατιωτική άσκηση με τις ΗΠΑ στα διεθνή ύδατα. Ομως ο χειρότερος κίνδυνος αποσταθεροποίησης, ικανός να βυθίσει στον θρυμματισμό ή και στην αποσύνδεση την παγκόσμια οικονομία είναι η ίδια η Αμερική στην περίπτωση που εκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος απειλεί όχι μόνο να επιβάλει δασμούς παντού αλλά κυρίως να αποσύρει μια σειρά κρίσιμων αμερικανικών στρατευμάτων από περιοχές όπως η Ν. Κορέα, η Ταιβάν, οι Φιλιππίνες και αλλού, αποσταθεροποιώντας τους δυτικούς συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή.

Εν τω μεταξύ, τα υψηλά επιτόκια του δολαρίου συνεχίζουν να αφαιρούν πόρους από αναπτυσσόμενες οικονομίες ενώ η επιδείνωση δημοσιονομικών ελλειμμάτων και δημοσίου χρέους για πολλές οικονομίες, ακόμη και αναπτυγμένες, δεν προοιωνίζεται θετικές εξελίξεις, πολύ περισσότερο όταν οι προβλέψεις του ΔΝΤ για παγκόσμια ανάπτυξη μόλις 3,2% με προοπτική μέχρι τα τέλη της δεκαετίας στο 2,8% δεν αποτελούν καλό οιωνό. Ολα αυτά σε ένα περιβάλλον όπου είτε υποχωρεί ο πληθωρισμός αλλά η ανάπτυξη είναι μηδενική (Ευρώπη), είτε ο πληθωρισμός επιμένει με υψηλή ανάπτυξη και σφικτή αγορά εργασίας (ΗΠΑ). Στον αντίποδα, νέες δυναμικές οικονομίες όπως η Βραζιλία, η Ινδονησία, η Ν. Αφρική, και κυρίως βέβαια η Ινδία, διεκδικούν εντόνως την αναβάθμισή τους στην παγκόσμια οικονομία.

Ο κ. Θεόδωρος Πελαγίδης είναι υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος