Προϋπολογισμός: Εν μέσω αβεβαιοτήτων και εκρηκτικού κλίματος στη Μέση Ανατολή το προσχέδιο του 2025

Εν μέσω μεγάλων αβεβαιοτήτων και μιας εκρηκτικής συνθήκης στη Μέση Ανατολή βρίσκεται ο ελληνικός προϋπολογισμός. Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να καταθέσει αύριο Δευτέρα 7 Οκτωβρίου το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2025, σε μια συγκυρία η οποία δημιουργεί προβληματισμούς. Ένα βασικό ζήτημα που κάνει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης να ανησυχεί είναι οι εξελίξεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει -μεταξύ άλλων- τις τιμές του πετρελαίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι στόχοι του  προσχεδίου τέθηκαν με παραδοχή για τιμή πετρελαίου στα 80 δολάρια το βαρέλι. Ωστόσο, κανείς δε μπορεί να είναι βέβαιος σε σχέση με το τι μέλλει γενέσθαι και ενόσω βρίσκονται σε εξέλιξη δύο πόλεμοι και υπάρχει ο κίνδυνος επέκτασης της κρίσης στη Μέση Ανατολή.

Δημόσιο Χρέος: Το σπριντ Ελλάδας και Ιταλίας – Πότε θα πέσουμε στη δεύτερη θέση

Η κυβέρνηση, όπως προκύπτει από το Μεσοπρόθεσμο, στοχεύει σε πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 2,5% του ΑΕΠ το (από 2,4% το 2024 που αποτελεί υπέρβαση του αρχικού 2,1%), ενώ θέτει ανώτατο όριο αύξησης δαπανών 3,7 δισ. ευρώ, όπως προκύπτει από την εφαρμογή των νέων δημοσιονομικών κανόνων που θα εφαρμοστούν για όλες τις χώρες της Ευρώπης από 1/1/2025. Από αυτά τα 3,7 δισ. ευρώ τα 3,6 δισ. ευρώ έχουν ήδη «καλυφθεί» από τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν στη ΔΕΘ από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και εξειδικεύτηκαν αργότερα από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Συνεπώς αυτό το περιθώριο των 100 εκατ. ευρώ δείχνει ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να προχωρήσει σε άλλες παροχές προς τους πολίτες, ακόμη κι αν τα πράγματα εξελιχθούν χειρότερα. Βασικό ζητούμενο είναι και το πώς θα προχωρήσει ο προϋπολογισμός της επόμενης χρονιάς, με τον φετινό να στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην υπέρβαση των στόχων στα φορολογικά έσοδα, εξαιτίας και της ακρίβειας.

Κι αυτό διότι κατά την πρώτη χρονιά εφαρμογής (προϋπολογισμός 2025) των νέων δημοσιονομικών κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας δεν επιτρέπεται να υπάρξει η παραμικρή υπέρβαση στις δαπάνες. Σε περίπτωση που μία χώρα παραβεί τους όρους, τότε θα ενταχθεί στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Ύστερα από αυτό θα έχει περιθώρια αντιστάθμισης μιας υπέρβασης με περικοπή δαπανών την επόμενη χρονιά.

Προϋπολογισμός: Τα βασικά μεγέθη

Επίσης, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχει ήδη υιοθετήσεις τις προβλέψεις της Κομισιόν για τον ρυθμό ανάπτυξης για φέτος και του χρόνου. Ως εκ τούτου, στο προσχέδιο θα προβλέπεται ανάπτυξη 2,2% φέτος ( αντί για 2,5%) και 2,3% το 2025 (αντί για 2,6%), κάτι που δείχνει πως «χαμήλωσαν» οι προσδοκίες.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις, ο πληθωρισμός βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή αναμένεται να μειωθεί στο 2,8% το 2024 και να αποκλιμακωθεί περαιτέρω σε 2,1% το 2025 από 4,2% το 2023, καθώς, σύμφωνα με την κυβέρνηση, η -μέχρι σήμερα- συνολική μείωση των τιμών της ενέργειας, παρά τις διακυμάνσεις και η αποκλιμάκωση των τιμών των τροφίμων συμβάλλουν όλο και περισσότερο στη διαδικασία επιβράδυνσης του πληθωρισμού. Βέβαια, τα τελευταία στοιχεία για τον πληθωρισμό που δημοσιεύτηκαν από τη Eurostat δεν είναι ενθαρρυντικά.

Παράλληλα, η συμβολή της ιδιωτικής κατανάλωσης την περίοδο 2024-2025 αναμένεται να παραμείνει σταθερή και σε…χαμηλές πτήσεις, με μέσο όρο 1,2 ποσοστιαίες μονάδες και ετήσιο ρυθμό αύξησης 1,7%.

Το ποσοστό ανεργίας με βάση την έρευνα εργατικού δυναμικού προβλέπεται να μειωθεί σταθερά σε 10,3% το 2024 και 9,7% το 2025, κοντά στα επίπεδα πριν από την οικονομική κρίση (9,6% το 2009). Οι ονομαστικές αμοιβές των εργαζομένων αναμένεται να αυξηθούν με μέσο ρυθμό 4,3% την περίοδο 2024-2025, λόγω της μισθολογικής αύξησης στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα παράλληλα με τη στενότητα της αγοράς εργασίας.

Αναφορικά με την πορεία των επενδύσεων, το προσχέδιο του προϋπολογισμού αναμένεται να προβλέπει ότι ο αποκαλούμενος Ακαθάριστος Σχηματισμός Κεφαλαίου θα αυξηθεί από το 6,7% φέτος στο 8,4%, κάτι που οφείλεται και στη συνέχιση της έλευσης των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που υπάρχει πρόβλεψη για άνοδο του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων από τα 14,856 δισ. ευρώ στα 18,954 δισ. ευρώ.