Τράπεζες: Το σχέδιο για να κλείσει η πληγή του retail στην πιστωτική επέκταση

«Ανοιχτή πληγή» παραμένουν για το τραπεζικό σύστημα τα στεγαστικά δάνεια που επί σειρά ετών επιδρούν αρνητικά στη συνολική καθαρή πιστωτική επέκταση, η πορεία της οποίας θα είναι καθοριστική τα επόμενα τρίμηνα για την κερδοφορία του.

Σύμφωνα με το πλάνο των τραπεζών, ξεχωριστή θέση στην στρατηγική αναπλήρωσης των χαμένων εσόδων από το υφιστάμενο χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων κατά την περίοδο του φθηνότερου χρήματος που έρχεται το 2025, αποτελεί η μεγέθυνση του ενεργητικού τους μέσω νέων χρηματοδοτήσεων.

Τράπεζες: Πιστωτική επέκταση η απάντηση στις μειώσεις επιτοκίων που έρχονται

Για να καλυφθούν οι απώλειες θα πρέπει οι καθαρές ροές ανοιγμάτων προς την πραγματική οικονομία να διαμορφωθούν σε υψηλά επίπεδα, της τάξης των 8 – 10 δισ. ευρώ, αρχής γενομένης από την επόμενη χρήση. Πρόκειται για μία αύξηση τουλάχιστον 15% σε σχέση με εφέτος.

Κι αν οι προοπτικές για την επιχειρηματική πίστη είναι ευοίωνες, λόγω των αυξημένων αναγκών ρευστότητας μεγάλων επιχειρήσεων που προχωρούν σε επενδύσεις, αλλά και της αξιοποίησης των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, η όποια πρόβλεψη για την πορεία των εργασιών στη λιανική τραπεζική θεωρείται επισφαλής.

Καθοδική τροχιά

Ο λόγος γίνεται για τα στεγαστικά και τα επαγγελματικά δάνεια, τα υπόλοιπα των οποίων συνεχίζουν και το 2024 την καθοδική τους τροχιά.

Και στις δύο κατηγορίες, οι νέες εκταμιεύσεις υπολείπονται των αποπληρωμών παλαιών χορηγήσεων, με αποτέλεσμα τη συνεχή μείωση της αξίας του στοκ τους στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια.

Από την άλλη, τα μεγέθη στην καταναλωτική πίστη, που έχει γυρίσει τα τελευταία χρόνια σε θετικό έδαφος, δεν είναι ικανά να αλλάξουν τη μεγάλη εικόνα.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τα υπόλοιπα χρηματοδότησης νοικοκυριών και επιχειρήσεων είχαν ενισχυθεί στο 10μηνο κατά 3,24 δισ. ευρώ.

Η αύξηση αυτή ήταν αποτέλεσμα των εξής επιμέρους μεταβολών:

-     Στα επιχειρηματικά δάνεια τα υπόλοιπα κατέγραψαν άνοδο 4,89 δισ. ευρώ
-     Τα στεγαστικά δάνεια υποχώρησαν κατά 1,46 δισ. ευρώ
-     Τα επαγγελματικά δάνεια μειώθηκαν κατά 264 εκατ. ευρώ
-     Τα καταναλωτικά δάνεια αυξήθηκαν κατά 31 εκατ. ευρώ
-     Τα λοιπά δάνεια λιανικής υποχώρησαν κατά 75 εκατ. ευρώ

Με λίγα λόγια το retail, σε όσους πιστωτικής επέκτασης στοίχησε την υπό εξέταση περίοδο 1,8 δισ. ευρώ περίπου, περιορίζοντας σημαντικά την άνοδο που επιτεύχθηκε στα υπόλοιπα μέσω της επιχειρηματικής πίστης.

Η επόμενη ημέρα

Οι τραπεζικές διοικήσεις σε κάθε ευκαιρία τους τελευταίους μήνες διατυπώνουν εκτιμήσεις για αντιστροφή αυτών των τάσεων από το 2025.

Συγκεκριμένα, βλέπουν άνοδο των νέων χορηγήσεων σε στεγαστικά και επαγγελματικά δάνεια, εκτιμώντας ότι με την υποχώρηση του κόστους δανεισμού η ζήτηση θα αυξηθεί.

Στο πλαίσιο αυτό, ετοιμάζουν από τις αρχές της νέας χρονιάς σημαντικές μειώσεις στα επιτόκια των δύο συγκεκριμένων κατηγοριών, με στόχο να προσελκύσουν αξιόχρεους πελάτες.

Παράλληλα, σχεδιάζεται το λανσάρισμα νέων προγραμμάτων που θα κουμπώνουν καλύτερα στις πραγματικές ανάγκες των πελατών τους.

Επίσης, βάση και της στοχοθεσίας για το ESG, έμφαση αναμένεται να δοθεί σε χορηγήσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση του υφιστάμενου αποθέματος κατοικιών.

Τα ακίνητα των πλειστηριασμών

Ξεχωριστό κεφάλαιο αποτελούν οι κατοικίες, περί τις 20.000, που έχουν αποκτήσει οι τράπεζες, πλειοδοτώντας σε πλειστηριασμούς.

Τα ακίνητα αυτά καθυστερούν να επιστρέψουν στην αγορά, λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών τακτοποίησής τους.

Εφόσον όμως η κυβέρνηση προχωρήσει σε ρύθμιση που θα διευκολύνει την ταχύτερη μεταβίβασή τους σε τρίτους, οι σχετικές πωλήσεις, που θα μπορούν να χρηματοδοτούνται από στεγαστικό δάνειο, αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά.

Με τον τρόπο αυτό οι τράπεζες θα μετατρέψουν στοιχεία του ενεργητικού τους που δεν αποφέρουν εισόδημα, σε δάνεια, από τα οποία θα κερδίζουν τόκους.

Όπως σημειώνει αναλυτής που παρακολουθεί τον κλάδο, «η άσκηση σίγουρα δεν είναι απλή. Στη στεγαστική πίστη οι υψηλές πτήσεις των τιμών στην κτηματαγορά λειτουργούν αποτρεπτικά για το μεγαλύτερο μέρος του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Η νέα δράση ‘’Σπίτι Μου’’ θα λειτουργήσει υποστηρικτικά στις εργασίες, ωστόσο από μόνη της δεν είναι αρκετή για να αλλάξει τη μεγάλη εικόνα».

Από την άλλη, σημειώνει η ίδια πηγή, «στο χώρο των μικρών επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών, οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις κόβουν τους περισσότερους ενδιαφερόμενους. Ενδεχομένως, βελτίωση της κατάστασης να υπάρξει λόγω της μείωσης της φοροδιαφυγής που έχουν επιφέρει τα τελευταία κρατικά μέτρα».