Capital Economics: Το Ταμείο Ανάκαμψης αύξησε το ΑΕΠ της Ελλάδας έως 1,5%

Στο 1,5% υπολόγισε η Capital Economics το όφελος της Ελλάδας από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανάκαμψης Next Generation EU (NGEU) στη διάρκεια της εξαετούς λειτουργίας του, με τα κεφάλαια που έδωσε να αποτελούν ένα σημαντικό μοχλό στήριξης των επενδύσεων, ιδιαίτερα στον ψηφιακό και «πράσινο» τομέα.

Αν και η συμβολή του δεν εξηγεί πλήρως τις πρόσφατες επιδόσεις αυτών των οικονομιών, η Capital Economics θεωρεί πως αποτέλεσε έναν σημαντικό μοχλό στήριξης της οικονομικής δραστηριότητας. Το πρόγραμμα, που θεσπίστηκε το 2020 και «τρέχει» έως το 2026, περιλαμβάνει το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) με συνολικό ύψος έως 725 δισ. ευρώ – περίπου το 4% του ΑΕΠ της Ε.Ε.

Παρότι το πρόγραμμα ολοκληρώνεται το 2026, η εκτίμηση είναι ότι οι επιπτώσεις του θα διαχυθούν και στα επόμενα έτη, αποτρέποντας μια «απότομη προσγείωση» της επενδυτικής δραστηριότητας.

Οι χώρες που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιταλία, έλαβαν το μεγαλύτερο μέρος των επιχορηγήσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι επενδύσεις στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 70% από το τέλος του 2019 έως το β΄ τρίμηνο του 2025, ενώ στην Ιταλία κατά 37%, έναντι μόλις 6% στην ευρωζώνη συνολικά.

Περιορισμένη η συνολική επίδραση

Στη γενική εικόνα, η Capital Economics σημειώνει ότι η συνολική επίδραση του RRF στην ανάπτυξη ήταν σχετικά περιορισμένη. Εκτιμήσεις της ΕΚΤ δείχνουν ότι η συμβολή στο ΑΕΠ της ευρωζώνης την περίοδο 2020-2024 δεν ξεπέρασε το 0,2%, με την Ιταλία και την Ισπανία να κινούνται κοντά στο 0,5%–0,8%, ενώ η Ελλάδα και η Κροατία φαίνεται να ωφελήθηκαν περισσότερο λόγω μεγαλύτερης χρηματοδότησης.

Παρά το γεγονός ότι μέχρι τον Μάιο του 2025 είχε εκταμιευθεί μόλις το 49% των κονδυλίων, η Capital Economics θεωρεί απίθανο να επιταχυνθεί σημαντικά ο ρυθμός απορρόφησης, καθώς η Κομισιόν συνδέει πλέον αυστηρότερα τις εκταμιεύσεις με την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων. Επιπλέον, η διοικητική ικανότητα αρκετών χωρών παραμένει περιορισμένη.

Η Capital Economics προβλέπει ότι, συνολικά, το NGEU θα ενισχύσει το ΑΕΠ των χωρών του Νότου κατά 1–1,5% και της ευρωζώνης κατά 0,3%. Παρότι το πρόγραμμα ολοκληρώνεται το 2026, η εκτίμηση είναι ότι οι επιπτώσεις του θα διαχυθούν και στα επόμενα έτη, αποτρέποντας μια «απότομη προσγείωση» της επενδυτικής δραστηριότητας.

Η Capital Economics  για τη μεταρρυθμιστική επίδοση

Σε ό,τι αφορά τις μεταρρυθμίσεις, η Capital Economics παρατηρεί ότι η επίδρασή τους παραμένει μέτρια, παρά ορισμένα θετικά παραδείγματα – όπως η μείωση του όγκου εκκρεμών δικαστικών υποθέσεων στην Ιταλία. Πολλές αλλαγές, σημειώνει, πιθανόν θα είχαν γίνει ακόμη και χωρίς το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις «ωραιοποίησης» της προόδου από τα κράτη-μέλη.

Παρ’ όλα αυτά, η Capital Economics παραμένει αισιόδοξη για τη μεσοπρόθεσμη πορεία των οικονομιών του ευρωπαϊκού Νότου. Η Ισπανία και η Πορτογαλία ωφελούνται από τη μετανάστευση και τη δημογραφική δυναμική, ενώ η Ελλάδα συνεχίζει να ανακτά χαμένο έδαφος σε παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα μετά την κρίση χρέους.

Η Ιταλία, αντίθετα, εμφανίζει πιο υποτονική ανάπτυξη, με την Capital Economics να προβλέπει ότι θα παραμείνει ο «αδύναμος κρίκος» της Νότιας Ευρώπης τα επόμενα χρόνια.