Η «ζαριά» του Ντράγκι με το Ταμείο Ανάκαμψης κρίνει το μέλλον της Ιταλίας και της ΕΕ

«Το μέλλον της ΕΕ κρίνεται στις μεταρρυθμίσεις που θα γίνουν στην Ιταλία στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης», έγραφε χθες στους Financial Times ο Αντρέα Λορέντσο Καπουσέλα, συγγραφέας (εκτός των άλλων) του βιβλίου με τίτλο «Η πολιτική οικονομίας της Ιταλικής υποχώρησης».

Σήμερα, λοιπόν, που ο Μάριο Ντράγκι αναμένεται να παρουσιάσει στα μέλη της κυβέρνησής του το σχέδιο που θα περιλαμβάνει τις επίμαχες μεταρρυθμίσεις, προκειμένου στη συνέχεια να πάρει τον δρόμο του προς τις Βρυξέλλες, μπορούμε να κάνουμε λόγο για μια ημέρα-σταθμό όσον αφορά στην Ιταλία – άρα και στην Ευρώπη.

Υπενθυμίζεται, άλλωστε, ότι ως βασική αιτία για την κατάρρευση της προηγούμενης κυβέρνησης του Τζουζέπε Κόντε προβλήθηκε, επισήμως τουλάχιστον, η διαφωνία για την κατανομή των ευρωπαϊκών κονδυλίων – Πρόκειται για 70 δισ. ευρώ περίπου τα οποία αφορούν επιδοτήσεις και, μαζί με τα χαμηλότοκα δάνεια, μπορούν να φτάσουν στα 191,5 δισ. Συνυπολογιζόμενου δε του ποσού που αναμένεται να διαθέσει η ίδια η χώρα, μέσω έκδοσης κρατικών ομολόγων, το σύνολο αναμένεται να ξεπεράσει τα 220 δισ. ευρώ.

Με την… εγγύηση της ΕΚΤ

Ο ίδιος πρακτικά λόγος οδήγησε και στην επιλογή του Ντράγκι ως επικεφαλής της κυβέρνησης ευρείας αποδοχής. Το κύρος του πρώην διοικητή της ΕΚΤ θεωρήθηκε από όλους (ακόμη και από τον Ματέο Σαλβίνι, που δεν δίστασε να κάνει μια μεγαλειώδη πολιτική… κωλοτούμπα!) αποτελεί εγγύηση για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του παραπάνω ποσού.

Πλέον, ήρθε η ώρα αυτό να αποδειχθεί στην πράξη. Σε μια στιγμή, μάλιστα, που η ιταλική οικονομία έχει πληγωθεί βαθιά από τη νέα κρίση που προκάλεσε η πανδημία της Covid-19 – για του λόγου το αληθές, το ΑΕΠ συρρικνώθηκε πέρυσι κατά 8,9% (η χειρότερη επίδοση μεταπολεμικά), ενώ το κρατικό χρέος έχει εκτιναχθεί στο 155,6% του ΑΕΠ.

FILE PHOTO: Italy’s Prime Minister, Mario Draghi arrives for a joint press conference with Italy’s Economy Minister and Italy’s Minister for Labour and Social Policy following a Cabinet meeting in Rome, Italy, March 19, 2021. Alberto Pizzoli/Pool via REUTERS/File Photo

Πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι το ενδιαφέρον όλων δεν στρέφεται κυρίως προς τους δείκτες – αυτοί, εύκολα ή δύσκολα, εκτιμάται πως θα ανακάμψουν ικανοποιητικά τα επόμενα χρόνια. Το κρίσιμο σημείο και εκεί που πρακτικά θα κριθεί και το εγχείρημα του Ντράγκι είναι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε όλα τα επίπεδα: Τη γραφειοκρατία του πολυδαίδαλου κρατικού μηχανισμού, το δικαστικό σύστημα, την αγορά εργασίας, το ασφαλιστικό-συνταξιοδοτικό, ακόμη και την εμπλοκή στο σύστημα κατανομής των κρατικών και ευρωπαϊκών κονδυλίων, μέχρι και την παροχή υπηρεσιών υγείας.

Ο «μεγάλος ασθενής της Ευρώπης»

Ιδού δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα: Το ένα αφορά στη φοροδιαφυγή η οποία, σε επίπεδο ΦΠΑ, υπολογίζεται πως φτάνει κοντά στο 25%, όταν το αντίστοιχο ποσοστό σε άλλες μεγάλες χώρες της ΕΕ – Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία – είναι της τάξης του 6-9%. Το δε άλλο έχει να κάνει με τις επενδύσεις: Ο μέσος χρόνος που απαιτείται για να υλοποιηθεί ένα εμπορικό συμβόλαιο είναι σχεδόν διπλάσιος σε σύγκριση με τις προαναφερθείσες χώρες και φτάνει στις 1.100 ημέρες!

Με άλλα λόγια: Το σημαντικό αυτό ποσό που θα βρεθεί να έχει στα χέρια της η κυβέρνηση Ντράγκι μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη ριζικών αλλαγών στο οικονομικό και πολιτικό σύστημα της χώρας η οποία, ουκ ολίγες φορές, έχει χαρακτηριστεί ως ο «μεγάλος ασθενής της Ευρώπης». Αυτό, όμως, προϋποθέτει ότι θα «σπάσουν αυγά» και θα προκληθούν συγκρούσεις, ότι θα διαρρηχθούν υπάρχουσες κοινωνικές συμμαχίες δεκαετιών και θα επιχειρηθεί στη θέση τους να οικοδομηθούν νέες.

Μπορεί η σημερινή Ιταλία να το αντέξει αυτό; Και η κοινωνία της θα δώσει «λευκή επιταγή» στον Ντράγκι και τα κόμματα που τον στηρίζουν, καθώς είναι γνωστό ότι πίσω από τις «μεταρρυθμίσεις» μπορεί να κρύβονται πολλά;