Γαλλικές εκλογές: Η Λεπέν, ο Πούτιν και τα ρούβλια

«Μιλάτε στον τραπεζίτη σας όταν μιλάτε για τη Ρωσία, αυτό είναι το πρόβλημα, κυρία Λεπέν», είπε επικριτικά ο Εμανουέλ Μακρόν στην αντίπαλό του και επικεφαλής της γαλλικής ακροδεξιάς, Μαρίν Λεπέν, στο τελευταίο προεκλογικό ντιμπέιτ πριν από τον β’ γύρο των εκλογών αυτής της Κυριακής για την προεδρία.

Αυτή κουνούσε με αποδοκιμασία και άρνηση το κεφάλι. «Είμαι μια εντελώς ελεύθερη γυναίκα», αντέτεινε…

Σε αυτή την προεκλογική εκστρατεία για την κατάκτηση του Ελιζέ -που εκτυλίχθηκε και υπό τη βαριά σκιά του πολέμου στην Ουκρανία- ήταν κάτι παραπάνω από εμφανές ότι η ίδια δεν ήθελε να μιλά για τις στενές σχέσεις της με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν.

Ούτε φυσικά για το δάνειο που πήρε το κόμμα της το 2014 από μια «ομιχλώδη» ρωσική τράπεζα, η οποία έχει πια διαλυθεί και πολλοί την κατατάσσουν ως ένα από τα «πλυντήρια» της πολιτικής επιρροής του Κρεμλίνου στην Ευρώπη.

Η Λεπέν έμεινε σιωπηλή ακόμη κι όταν στα μέσα Απριλίου, λίγο μετά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, μια διαδηλώτρια τη διέκοψε σε συνέντευξη Τύπου, υψώνοντας ένα πλακάτ σε σχήμα καρδιάς με τη φωτογραφία της Λεπέν με τον Πούτιν από το 2017.

Ήταν από την τότε πρώτη επίσημη συνάντηση των δυο στο Κρεμλίνο, παραμονές των προηγούμενων προεδρικών εκλογών στη Γαλλία και της πρώτης «μονομαχίας» της Λεπέν με τον τότε νεόκοπο στην πολιτική Μακρόν.

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, στα τέλη Φεβρουαρίου, το επιτελείο της ακροδεξιάς προεδρικής υποψηφίου έσπευσε να αποσύρει άρον-άρον προεκλογικά φυλλάδια με αυτή ακριβώς τη φωτογραφία.

Ακόμη και όταν την είδε ξανά μπροστά της στη συνέντευξη Τύπου του Απριλίου, η Λεπέν έκανε σαν να μην είχε συμβεί τίποτε, ενόσω το προσωπικό ασφαλείας απομάκρυνε τη διαδηλώτρια κακήν κακώς από τον χώρο.

an environmental activist was forcibly evacuated from #MarineLePen press conference. She waived the heart with a photo of mrs. Le Pen and putin and was lowered to the ground, grabbed by the arms and dragged out of the Hall (Ridiculous❗️putin’s style❗️) pic.twitter.com/h1ocJfB4jO

— Яна Крамар (@yana_kramar) April 14, 2022

Μια σχέση χρόνων

Για χρόνια ολόκληρα και μέχρι πρότινος, όπου βρισκόταν και όπου στεκόταν η Λεπέν δεν έχανε ευκαιρία να εκφράζει τη στήριξή της στη Ρωσία του Πούτιν: από την προσάρτηση της Κριμαίας, μέχρι το εμβόλιο Sputnik V κατά της COVID-19.

Με το που άρχισε ωστόσο η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, διέκρινε αμέσως το «ναρκοπέδιο» για την προεκλογική της εκστρατεία. Εξ ου και έσπευσε να πάρει κάποιες αποστάσεις.

Στις αρχές Μαρτίου, καταδίκασε τον πόλεμο και μετέπειτα τα εγκλήματα πολέμου που είχαν ήδη διαπραχθεί στη διάρκειά του.

«Θεωρώ ότι η ρωσική επιθετικότητα με θύμα την Ουκρανία είναι απαράδεκτη», τόνισε η ακροδεξιά υποψήφια την περασμένη Τετάρτη στο ντιμπέιτ με τον Μακρόν.

Επανέλαβε ωστόσο την κάθετη διαφωνία της σε ένα εμπάργκο στο ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο, «γιατί θα κάνει πολύ κακό στον γαλλικό λαό».

Και επέμεινε ότι οι θέσεις της στην εξωτερική και αμυντική πολιτική -όπως η ρητορική της περί μιας χαλαρής συνοχής «Ευρώπης των Εθνών» ή η πρότασή της για στενότερη προσέγγιση ΝΑΤΟ και Ρωσίας με το που θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία- δεν υπαγορεύονται από δεσμούς εξάρτησης από τη Μόσχα, λόγω του δανείου του 2014.

Αυτό ήταν εξάλλου καθόλα νόμιμο, υποστήριξε, επιμένονας ότι η επιλογή της ρωσικής τράπεζας ήταν επιβεβλημένη «γιατί δεν είχα άλλη επιλογή».

Όμως αυτή είναι η μισή αλήθεια…

Οι «φίλοι» στην ανάγκη φαίνονται

Λίγο μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία, τον Μάρτιο του 2014, η ΕΕ επέβαλε στη Μόσχα κυρώσεις.

Τότε ευρωβουλευτής και ήδη από το 2011 επικεφαλής του Εθνικού Μετώπου (του ακροδεξιού κόμματος που «κληρονόμησε» από τον θαυμαστή του καθεστώτος του Βισύ και αρνητή του Ολοκαυτώματος πατέρα της, Ζαν Μαρί Λεπέν), η Μαρίν Λεπέν είχε εντελώς διαφορετική θεώρηση.

Σε πλήρη σύμπνοια με το αφήγημα του Κρεμλίνου, αρνείτο ότι υπήρξε ρωσική εισβολή στην ουκρανική χερσόνησο και υποστήριζε ότι το δημοψήφισμα για την ενσωμάτωση στη Ρωσική Ομοσπονδία ήταν σύμφωνο με την αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών (θέση, που δεν έχει αναιρέσει μέχρι και σήμερα, αν και αποφεύγει να το αναφέρει).

Εκείνη την χρονιά εν τω μεταξύ το κόμμα της προσπαθούσε εναγωνίως να πάρει δάνειο για να χρηματοδοτήσει μια σειρά εκλογικών αναμετρήσεων: από τις περιφερειακές εκλογές στη Γαλλία, έως τις ευρωεκλογές και μετέπειτα τις εκλογές για τη γαλλική Γερουσία, ενόσω η ίδια η Λεπέν είχε το βλέμμα της ήδη στραμμένο στις προεδρικές του 2017…

Όμως το Εθνικό Μέτωπο υποστήριξε ότι έβρισκε παντού κλειστές πόρτες.

Οι γαλλικές τράπεζες δεν του έδιναν πίστωση λόγω της φιλοναζιστικής και αντισημιτικής ρητορικής του πατέρα της, ο οποίος παρέμενε επίτιμος πρόεδρος του κόμματος.

Η Λεπέν ισχυρίστηκε ότι επιδίωξε να πάρει δάνειο από άλλες τράπεζες στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, μέχρι και στην Ασία, επίσης χωρίς θετική ανταπόκριση.

Όπως όμως αποκάλυψε ο γαλλικός ειδησεογραφικός ιστότοπος Mediapart, η ακροδεξιά πολιτικός είχε ήδη βρει την… άκρη της από τις αρχές του 2014.

Και αυτή οδηγούσε κατευθείαν στη Μόσχα.

Το «προξενιό» της Μαρίν με τον εντεταλμένο του Πούτιν

Τον Φεβρουάριο εκείνης της χρονιάς -εν μέσω της ουκρανικής κρίσης- η Λεπέν φέρεται ότι είχε μυστική συνάντηση στη Μόσχα με τον Αλεξάντερ Μπαμπάκοφ.

Έναν Ρώσο «σκιώδη» επιχειρηματία με πολυσχιδή δραστηριότητα μέσω offshore και πολιτικό καριέρας, με θητεία βουλευτή, γερουσιαστή και από το 2012 διορισμένο από τον ίδιο τον Βλαντίμιρ Πούτιν ως ειδικό προεδρικό εντεταλμένο για τις ρωσικές οργανώσεις στο εξωτερικό.

Το αντικείμενο της συνάντησης με την Λεπέν ήταν η λήψη δανείου του Εθνικού Μετώπου από τη Ρωσία.

Μεσολαβητής με το… αζημίωτο (με εξαψήφιες αμοιβές, για τις οποίες τέθηκε αργότερα υπό έρευνα) είχε αναλάβει ο μετέπειτα ευρωβουλευτής μιας θητείας με το Εθνικό Μέτωπο, Ζαν Λικ Σαφχάουζερ: σύμβουλος γαλλικών κολοσσών -όπως η αεροναυπηγική Dassault και η πετρελαϊκή Total- με γερές διασυνδέσεις στη Ρωσία και στη «σκοτεινή» καθολική οργάνωση Opus Dei, στέλεχος του φιλορωσικού οιονεί ιδρύματος «Ευρωπαϊκή Ακαδημία» και συνεργάτης της Λεπέν από το 2012.

«Πάνω απ’ όλα ο κ. Σαφχάουζερ -ο μόνος Γάλλος μεταξύ των 30 “παρατηρητών” στις εκλογές των αυτονομιστών του Ντονμπάς» τον Νοέμβριο του 2014, «έχει ένα καρνέ γεμάτο ρωσικά τηλέφωνα και διευθύνσεις», έγραφε τότε η εφημερίδα Le Monde.

Κι αυτός «είναι ένας από τους λόγους», επεσήμανε, «που η Λεπέν τον έβαλε σε εκλόγιμη θέση στο ψηφοδέλτιο του Εθνικού Μετώπου στις ευρωεκλογές» του Μαΐου εκείνης της χρονιάς.

H συμφωνία για το ρωσικό δάνειο οριστικοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2014, κατά την επίσκεψη του ταμία του Εθνικού Μετώπου, Βελαράν ντε Σεν Ζιστ, στη Μόσχα.

Αρχικά ήταν επτασφράγιστο μυστικό. Ήρθε όμως δυόμιση μήνες αργότερα στο φως, χάρη στην έρευνα του Mediapart.

Δανειοδότης ήταν μια σκοτεινή ρωσική τράπεζα, η First Czech-Russian Bank, ιδιοκτησίας του Ρώσου ολιγάρχη Ρομάν Ποπόφ.

Το ύψος του δανείου ήταν στα 9,4 εκατομμύρια ευρώ, με ετήσιο  επιτόκιο 6% και τελική ημερομηνία αποπληρωμής στις 23 Σεπτεμβρίου 2019.

Φαίνεται ωστόσο ότι αυτή δεν ήταν παρά μόνο μια πτυχή σε μια στενή σχέση επιρροής και εξάρτησης από τη Μόσχα.

Δάνεια… «κάτω από το χαλί»

Η έρευνα της Mediapart έβγαλε γρήγορα κι άλλα «λαυράκια». Όπως προέκυψε, τα ρωσικά δάνεια στο Εθνικό Μέτωπο μέσα στο 2014 ήταν τελικά δύο.

Το έτερο είχε δοθεί εμμέσως και δη νωρίτερα, από τον Απρίλιο κιόλας εκείνης της χρονιάς, μέσω της εταιρείας Cotelec που είχε ιδρύσει ο Ζαν Μαρί Λεπέν για την χρηματοδότηση των προεκλογικών εκστρατειών του κόμματος (ο ίδιος τελικά αποπέμφθηκε από το Εθνικό Μέτωπο τον Αύγουστο του 2015 για το πολιτικό… θεαθήναι).

Ύψους 2 εκατομμυρίων ευρώ, εκείνο το δάνειο δόθηκε μέσω της εταιρείας επενδύσεων Vernonsia Holdings Ltd, με έδρα την Κύπρο και ιδιοκτήτη τον Γιούρι Κουντόμοφ: πρώην πράκτορα της KGB και διοικητή της ρωσικής τράπεζας VEB Capital, η οποία θεωρείτο χρηματοδοτικός βραχίονας του Κρεμλίνου.

Εκχωρήθηκε, δε, στον απόηχο της δημόσιας στήριξης της Λεπέν και του Εθνικού Μετώπου στη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας κι ενώ παράλληλα άνοιγε το μέτωπο με τους ρωσόφωνους αυτονομιστές στο Ντονμπάς…

Περίπου δύο χρόνια αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2016, το κόμμα της Λεπέν επιδίωξε να πάρει και τρίτο ρωσικό δάνειο, αυτή τη φορά ύψους 27 εκατομμυρίων ευρώ, ενόψει των γαλλικών προεδρικών εκλογών του 2017.

Όμως εκείνη την περίοδο, η First Czech-Russian Bank είχε μπει σε διαδικασία ειδικής διαχείρισης με εντολή της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, λόγω επισφαλών δανείων.

Μέχρι τα τέλη της χρονιάς, είχε χρεοκοπήσει -αφού όμως πρώτα είχε προλάβει να ξεφορτωθεί μυστηριωδώς περιουσιακά στοιχεία.

Και κάπως έτσι, το δάνειο του Εθνικού Μετώπου έκανε «φτερά»…

Μια ρωσική «άκρη» παντού

Μέσω μυστηριωδών καναλιών και διαδικασιών, το χρέος του κόμματος της Λεπέν είχε καταλήξει στην αεροναυπηγική εταιρεία Aviazapchast JSC, που έχει έδρα τη Μόσχα, είναι στενά συνδεδεμένη με τον ρωσικό στρατό και από το 2020 βρίσκεται στο «στόχαστρο» κυρώσεων των ΗΠΑ για παραβίαση της αμερικανικής νομοθεσίας περί απαγόρευσης πωλήσεων όπλων στο Ιράν, στη Βόρεια Κορέα και στη Συρία.

Έμεινε εκεί λίγο-πολύ «θαμμένο». Μέχρι που η Aviazapchast προσέφυγε δικαστικά για μη καταβολή των δόσεων.

Τελικά, τον Ιούνιο του 2020, το κόμμα της Λεπέν (που στο μεσοδιάστημα είχε μετονομαστεί σε Εθνική Συσπείρωση στο πλαίσιο ενός επικοινωνιακού «λίφτινγκ») κατέληξε σε «φιλικό διακανονισμό» με την ρωσική αεροναυπηγική εταιρεία και κάτοχο του χρέους.

Μαζί με τους τόκους, τα 9,4 εκατομμύρια ευρώ είχαν γίνει πια 12.

Βάσει του «φιλικού διακανονισμού», η αποπληρωμή κεφαλαίου και τόκων παρατάθηκε έως το 2028 -εννιά χρόνια μετά την αρχική ημερομηνία λήξης, που είχε ήδη παρέλθει.

Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, σε γνώση της οποίας περιήλθε η συμφωνία, η αποπληρωμή συμφωνήθηκε να γίνεται σε τριμηνιαίες δόσεις, επιτρέποντας έτσι στο κόμμα της Λεπέν να εξοικονομήσει μετρητά.

Μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο εν τω μεταξύ (προ της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία) αποκαλύφθηκε ότι η Λεπέν έλαβε δάνειο ύψους 10,7 εκατομμυρίων ευρώ για την προεκλογική εκστρατεία της από ουγγρική τράπεζα.

Ένα μήνα αργότερα, προέκυψε ότι ήταν η MKB Bank, βασικοί μέτοχοι της οποίας είναι  επιχειρηματίες κοντά στον ρωσόφιλο εθνικιστή πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν.