ΑΠΕ: Ο εκσυγχρονισμός των δικτύων προϋπόθεση για την ενεργειακή μετάβαση

Το χρήμα φέρνει επενδύσεις και πρόοδο, η φτώχεια φέρνει στερήσεις και παρακμή. Λίγες εβδομάδες πριν από την έναρξη στο Ντουμπάι της παγκόσμιας συνόδου για το Κλίμα (COP28), μια έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας για την Ανανεώσιμη Ενέργεια (IRENA) αποκαλύπτει τη μεγάλη υστέρηση των αναπτυσσόμενων χωρών σε ό,τι αφορά τον εκσυγχρονισμό των ηλεκτρικών δικτύων έτσι ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν με εναλλακτικές, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που δεν υπονομεύουν το μέλλον και την επιβίωση του πλανήτη.

Τέξας: Από γη πετρελαιάδων, «πρωταθλητής» στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στις ΗΠΑ

«Η επέκταση και η χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πρέπει να επιταχυνθούν στις αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου να καταστεί δυνατός ο περιορισμός της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου συγκριτικά με την προ-βιομηχανική εποχή», υπογραμμίζεται στην έκθεση που έδωσε τη Δευτέρα στη δημοσιότητα η IRENA.

Ο διακυβερνητικός οργανισμός θεωρεί ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να φρενάρει η υπερθέρμανση του πλανήτη και να επιτευχθούν οι στόχοι της διεθνούς κοινότητας είναι να τριπλασιαστεί έως το έτος 2030 η δυνατότητα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Πρόκειται εξάλλου για ένα κεντρικό στόχο που έχει θέσει ο Σουλτάν Αλ Ζαμπέρ, πρόεδρος της COP28 που

θα διεξαχθεί από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 12 Δεκεμβρίου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ στο Εμιράτο του Ντουμπάι.

«Τα μέτρα για τον περιορισμό των εκπομπών άνθρακα και άλλων αερίων που καταστρέφουν τον πλανήτη πρέπει να συνοδεύονται με την προοδευτική μείωση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων, από τη βελτίωση, τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση των φυσικών δομών εκμετάλλευσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και επίσης από την εξασφάλιση της μέγιστης ευελιξίας των ενεργειακών δικτύων στον πλανήτη», σημειώνεται στην έκθεση της IRENA, που εδρεύει στο γειτονικό Εμιράτο του Αμπού Ντάμπι.

Ανεπαρκείς επενδύσεις στο Νότο

Η μέση ετήσια επένδυση για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον κόσμο πρέπει να φτάσει στα 1,3 τρισ. δολάρια το 2030 σε σύγκριση με 486 δισ. που ήταν το 2022. «Ταυτόχρονα είναι απαραίτητο στις αναπτυσσόμενες χώρες να μειωθούν στο ελάχιστο οι κίνδυνοι των επενδύσεων και να επιτραπεί η πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις χαμηλού κόστους», υπογραμμίζει η Irena.

Έχοντας αυτό κατά νου ο διακυβερνητικός οργανισμός ζητά μια «μεταρρύθμιση της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής αρχιτεκτονικής», έτσι ώστε αυτή να υποστηρίξει την ενεργειακή μετάβαση των χωρών στο νότιο ημισφαίριο. Και επειδή τα επενδυτικά κεφάλαια τα διαχειρίζονται οι τράπεζες, το μπαλάκι έρχεται σ’ αυτές. «Η χρηματοδότηση που σχετίζεται με το κλίμα από τις αναπτυξιακές τράπεζες πρέπει να αυξηθεί». Και «το δημόσιο κεφάλαιο να ανακατευθυνθεί από τον τομέα των ορυκτών καυσίμων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», επισημαίνουν οι συντάκτες της έκθεσης.

Μικτή χρηματοδότηση των δικτύων

Οι ειδικοί της IRENA θυμίζουν ότι την περίοδο 2000-2020 από τα 2,841 τρισ. δολάρια, που έφθασαν αθροιστικά οι επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε ολόκληρο τον κόσμο, στην Αφρική έφθασαν μόλις 60 δισ. δολάρια, δηλαδή λίγο περισσότερο από το 2% του συνόλου.

Για να αλλάξει αυτή η εικόνα η IRENA προτείνει τη χρήση καινοτόμων μοντέλων χρηματοδότησης, όπως είναι η «μικτή χρηματοδότηση», που συνδυάζει δημόσιους χορηγούς και ιδιώτες επενδυτές. Έτσι μπορεί να χρηματοδοτηθεί μεταξύ άλλων ο εκσυγχρονισμός των παλαιών, κακοσυντηρημένων και αναποτελεσματικών δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, κάτι που αποτελεί όρο εκ των ων ουκ άνευ για τη λεγόμενη πράσινη μετάβαση.

Είναι επείγων ο εκσυγρονισμός των δικτύων και η προσαρμογή τους στις ανανεώσιμες πηγές, κατά τους επιστήμονες, που προτείνουν «την αύξηση της διασυνοριακής συνεργασίας και την ανάπτυξη περιφερειακών δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας».