ΕΚΤ: Το μεγάλο δίλημμα της Λαγκάρντ με τα επιτόκια

Δίνουν και παίρνουν τα σενάρια των αγορών για το πώς θα κινηθεί η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, στο επόμενο διάστημα σχετικά με την πορεία των επιτοκίων εντείνοντας την αγωνία των traders για το πότε θα αρχίσει η αντίστροφη πορεία και η σταδιακή αποκλιμάκωσή τους.

Με τον πληθωρισμό να εξασθενεί ταχέως, την οικονομία να παραμένει αδύναμη και μια επικεφαλής στην κεντρική τράπεζα της Ευρώπης που αλλάζει πορεία, οι traders στοιχηματίζουν σε μια μείωση μόλις τον Μάρτιο ενώ εκτιμούν ότι το ποσοστό θα μειωθεί στο 2,5% μέχρι το τέλος του 2024. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, προέβλεπαν ότι το κόστος δανεισμού θα παραμείνει πάνω από το 3%.

Εάν οι αγορές αποδειχτούν σωστές, η ΕΚΤ θα είναι η πρώτη μεταξύ των μεγάλων κεντρικών τραπεζών που θα ξεκινήσει μειώσεις επιτοκίων από το επόμενο έτος, επιτυγχάνοντας τον πιο επιθετικό κύκλο οικονομικής χαλάρωσης. Ωστόσο, οι αξιωματούχοι δεν βιάζονται να δράσουν, παρόλο που οι νέες προβλέψεις τους θα πρέπει να αναγνωρίσουν το μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον με χαμηλότερες προοπτικές για τις τιμές.

Λαγκάρντ: Στο τραπέζι η αγορά ομολόγων

Το δίλημμα που αντιμετωπίζουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θυμίζει τον Δεκέμβριο του 2021, όταν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ – Fed- ενέκρινε την πολιτική των «γερακιών» και οι επενδυτές άρχισαν να στοιχηματίζουν στις αυξήσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ. Στη συνέχεια, οι προβλέψεις έδειξαν ότι ο πληθωρισμός επιταχύνεται, αλλά οι αυξήσεις ξεκίνησαν μόλις επτά μήνες αργότερα.

Η Λαγκάρντ και οι συνάδελφοί της, οι οποίοι μπήκαν σε περίοδο συσκότισης την Πέμπτη πριν από την απόφαση της 14ης Δεκεμβρίου, αντιμετωπίζουν έναν παρόμοιο συμβιβασμό τώρα καθώς ρωτούν ποιο λάθος θα προτιμούσαν να διακινδυνεύσουν: να περικόψουν πολύ σύντομα τα επιτόκια με πιθανότητα ο πληθωρισμός να εκτιναχθεί εκ νέου ή να καταρρεύσει οικονομία από την υπερβολική σύσφιγξη.

Ο Μπγιορν Γκρίσμπαχ, ανώτερος αναλυτής επενδυτικής στρατηγικής στην Allianz, εκτιμά ότι ο κίνδυνος των τιμών καταναλωτή εξακολουθεί να βαραίνει το μυαλό πολλών αξιωματούχων.

«Οι προβλέψεις θα είναι πολύ σημαντικές», είπε. «Ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: πρέπει να «κατέβουν». Αλλά η ΕΚΤ είναι αποφασισμένη να μην αφήσει να θεωρηθεί ότι υποτιμά τον πληθωρισμό για δεύτερη φορά».

Οι αξιωματούχοι βάζουν τις τελευταίες πινελιές στις προβλέψεις που θα παρουσιάσει η Λαγκάρντ την ερχόμενη Πέμπτη μαζί με μια άποψη για το πού βρίσκονται οι κίνδυνοι.

Οι προβλέψεις είναι πιο ολοκληρωμένες από αυτές του Σεπτεμβρίου και περιλαμβάνουν μια εξαμηνιαία διαδικασία συλλογής δεδομένων από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες, των οποίων η προθεσμία για την παροχή στοιχείων ήταν πριν από μια εβδομάδα. Οι προβλέψεις Δεκεμβρίου είναι επίσης οι μόνες από τις τέσσερις ετησίως που παρουσιάζουν μεγαλύτερο ορίζοντα στο μέλλον – σε αυτήν την περίπτωση, το 2026.

Ο στόχος του 2%

Η ΕΚΤ προέβλεπε προηγουμένως ότι ο πληθωρισμός θα ήταν κατά μέσο όρο 3,2% το επόμενο έτος και θα επιστρέψει στον στόχο του 2% το δεύτερο εξάμηνο του 2025. Αυτή η προοπτική φαίνεται ολοένα και πιο ξεπερασμένη μετά την επιβράδυνση της αύξησης των τιμών καταναλωτή τον Νοέμβριο στο 2,4%, το χαμηλότερο από τα μέσα του 2021.

Το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, Ιζαμπέλ Σνάμπελ, που ανήκει στο στρατόπεδο των «γερακιών», παραδέχτηκε ότι το ύψος που έχουν ανέλθει τα επιτόκια είναι «αξιοσημείωτο» και ότι οποιαδήποτε περαιτέρω αύξησή τους είναι απίθανη. Ωστόσο δεν θα έλκονταν από την προοπτική μιας περικοπής στο πρώτο εξάμηνο, αν και ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας Φρανσουά Βιλερού ντε Γκαλάου είπε ότι το ερώτημα μπορεί να τεθεί το 2024.

Η Σνάμπελ και άλλοι προειδοποιούν ότι ο πληθωρισμός θα μπορούσε να επιταχυνθεί ξανά, αλλά τα στοιχεία και τα σχόλιά τους έχουν πείσει τους επενδυτές να στοιχηματίσουν σε παλαιότερες και μεγαλύτερες μειώσεις επιτοκίων.

Οδήγησε επίσης ορισμένους οικονομολόγους να αναθεωρήσουν τις προοπτικές, με την Deutsche Bank να προβλέπει την Τετάρτη 150 μονάδες βάσης χαλάρωση το επόμενο έτος και μια πρώτη κίνηση τον Απρίλιο αντί για τον Ιούνιο. Την περασμένη εβδομάδα, η Goldman Sachs άλλαξε κι αυτή την πρόβλεψή της εκτιμώντας μια πρώτη μείωση μόλις τον Απρίλιο.

Το ράλι των ομολόγων που συνόδευσε την αύξηση των επιτοκίων αυξάνει περαιτέρω το διακύβευμα για τη Λαγκάρντ την επόμενη εβδομάδα. Ένας δείκτης κρατικού χρέους που εξαιρεί τα ομόλογα αυξήθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2022 αυτή την εβδομάδα, επεκτείνοντας το ράλι του Νοεμβρίου.

Ο Ερικ Νίλσεν, επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος του ομίλου UniCredit, είναι πιο ευνοϊκά διακείμενος στη μετατόπιση της αγοράς και εκτιμά ότι οποιαδήποτε άνοδος των τιμών καταναλωτή δεν θα διαρκέσει.

«Αυτή η ανάκαμψη δεν θα οδηγήσει τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό ή την αύξηση των μισθών», είπε. «Αν αυτό θέλουν να σκοτώσουν, τότε καλώς ήλθατε στο νεκροταφείο», πρόσθεσε εμφατικά.

Μια υποτονική οικονομία συνήθως συνοδεύεται από μια πιο ήπια αγορά εργασίας, υποστηρίζει ο Nίλσεν, λέγοντας ότι αυτό δεν θα οδηγούσε τον πληθωρισμό. Ο διοικητής της Τράπεζας της Πορτογαλίας Μάριο Σεντένο, ένα από τα «περιστέρια» της ΕΚΤ και οικονομολόγος της εργασίας, το επανέλαβε σε άρθρο αυτή την εβδομάδα.

«Η καταστροφή θέσεων εργασίας και το πάγωμα των νέων προσλήψεων συγχρονίζονται περισσότερο σε περιόδους ύφεσης παρά σε περιόδους ανόδου», είπε. «Χρειάστηκαν τρία χρόνια για να φτάσουμε στην προ-πανδημική τάση απασχόλησης. θα απαιτήσει λιγότερο χρόνο για να αντιστραφούν αυτά τα ιστορικά κέρδη».

«Γεράκια» και «περιστέρια»

«Η ΕΚΤ αύξησε το κόστος δανεισμού πολύ πέρα από κάθε εκτίμηση. Αυτό γίνεται ολοένα και πιο προφανές στα οικονομικά δεδομένα και ο αντίκτυπος φαίνεται επίσης στον πληθωρισμό. Η ιστορία είναι παρόμοια στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και η παγκόσμια διάθεση αλλάζει. Οποιαδήποτε από αυτές τις τρεις εξελίξεις θα μπορούσε να προκαλέσει περικοπές της ΕΚΤ πριν από τα μέσα του επόμενου έτους».

Για «γεράκια» όπως ο πρόεδρος της Bundesbank, Γιόακιμ Νάγκελ, παραμένει ο κίνδυνος να επιστρέψει.,.. εκδικητικά ο πληθωρισμός. Έχει επανειλημμένα αποκλείσει το ενδεχόμενο να δηλώσει ότι τα ποσοστά έχουν φτάσει στο υψηλότερο σημείο. Ο Βέλγος συνάδελφός του, Πιέρ Βουνς, δήλωσε μάλιστα ότι οι αξιωματούχοι θα μπορούσαν να επαναλάβουν τα μέτρα για να διατηρήσουν την πολιτική αρκετά περιοριστική καθώς οι επενδυτές στοιχηματίζουν σε περικοπές.

Ο Νάγκελ επισημαίνει τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, με τον κίνδυνο περιφερειακής διάχυσης που προκαλεί μια πληθωριστική άνοδο της τιμής του πετρελαίου, ως έναν λόγο που αξίζει να προσεχτεί.

Αξιωματούχοι, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσαν ότι η συνολική εικόνα δεν θα είναι ξεκάθαρη μέχρι να εμφανιστεί η πλήρης έκταση των μισθολογικών συμφωνιών και των δημοσιονομικών σχεδίων μετά το πρώτο τρίμηνο. Μια άλλη περιπλοκή είναι ότι η ΕΚΤ μπορεί επίσης να θέλει να επιταχύνει την εκκαθάριση του ισολογισμού της.

Όποια και αν είναι η περίπτωση, οικονομολόγοι όπως ο Ανατόλι Ανένκοφ στη Societe Generale προειδοποιούν ότι, εν μέσω της αυξανόμενης κερδοσκοπίας για τη μείωση των επιτοκίων, υπάρχει κίνδυνος εφησυχασμού.

«Μην ξεγελιέστε από το γεγονός ότι ο πληθωρισμός έχει πέσει αρκετά γρήγορα», είπε. «Υπάρχει ένας κίνδυνος με τους ανθρώπους να τραβούν μια ευθεία γραμμή, υποδηλώνοντας ότι θα υποσκελίσουμε τον στόχο εντός έξι μηνών».

Η προστασία έναντι αυτής της απειλής είναι πιθανό να περιορίσει το πόσο πολύ η ΕΚΤ θα ανοίξει την πόρτα για μειώσεις επιτοκίων στη συνεδρίαση της επόμενης εβδομάδας. Μέχρι στιγμής, ο «θόρυβος» από τους αξιωματούχους δεν έχει σηματοδοτήσει τόσο μεγάλη αλλαγή.

«Πότε αλλάζουν άποψη;» αναρωτήθηκε ο Νίλσεν της UniCredit. «Ίσως όταν λάβουμε τα στοιχεία για το ΑΕΠ του τέταρτου τριμήνου, το οποίο θα είναι σχεδόν σίγουρα αρνητικό, και να έχουμε ένα άλλο κακό πρώτο τρίμηνο με τον πληθωρισμό να μειώνεται ταχύτερα από το αναμενόμενο».