Φυσικό αέριο: Τα σχέδια των Βρυξελλών για τερματισμό των ρωσικών εισαγωγών

Μέτρα για την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου έως το τέλος του 2027, αναμένεται να προτείνει η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς εντείνει τις πρωτοβουλίες της για πλήρη απογαλακτισμό από τη τη χώρα, που κάποτε ήταν ο μεγαλύτερος προμηθευτής ενέργειας.

Παρά τις προσπάθειες μείωσης των αγορών μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, οι εισαγωγές φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου αποδεικνύονται δύσκολο να εξαλειφθούν σε μια εποχή που το μπλοκ των 27 κρατών αγωνίζεται να μειώσει τις τιμές ενέργειας. Ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος για την Ευρώπη είναι η αύξηση των προμηθειών ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου, οι οποίες εκτοξεύτηκαν σε επίπεδα ρεκόρ αφότου η Gazprom PJSC περιόρισε σημαντικά τις μεταφορές μέσω αγωγών.

Όπως και το φυσικό αέριο μέσω αγωγών, η πλειονότητα του ρωσικού LNG αγοράζεται βάσει μακροπρόθεσμων συμβάσεων με Ευρωπαίους αγοραστές με αυστηρές ρήτρες «take-or-pay»

Οι εισαγωγές από τη Ρωσία μειώθηκαν σε περίπου 19% των συνολικών αγορών φυσικού αερίου της ΕΕ πέρυσι, από περισσότερο από 40% πριν από τον πόλεμο. Όπως γράφει το Bloomberg, για να προχωρήσει με ένα σχέδιο για τον περιορισμό αυτής της εξάρτησης, η ΕΕ σχεδιάζει να προτείνει τον Ιούνιο την απαγόρευση όλων των εισαγωγών φυσικού αερίου στο πλαίσιο νέων συμφωνιών με τη Ρωσία και υφιστάμενων συμβάσεων spot. Αυτά τα μέτρα – που καλύπτουν τις συμβάσεις spot που αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο των εισαγωγών – θα τεθούν σε ισχύ το αργότερο έως το τέλος του 2025.

Οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις

Όπως και το φυσικό αέριο μέσω αγωγών, η πλειονότητα του ρωσικού LNG αγοράζεται βάσει μακροπρόθεσμων συμβάσεων με Ευρωπαίους αγοραστές με αυστηρές ρήτρες «take-or-pay» — και παραμένει δύσκολο να ξεφύγει κανείς από αυτές. Σε σχέδια που θα παρουσιαστούν στο Στρασβούργο την Τρίτη, η επιτροπή πρόκειται να ανακοινώσει πρόταση τον επόμενο μήνα για την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου, τόσο μέσω αγωγών όσο και με τη μορφή LNG βάσει αυτών των μακροπρόθεσμων συμφωνιών. Η απαγόρευση θα τεθεί σε ισχύ έως το τέλος του 2027.

Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Bloomberg, αυτό το χρονοδιάγραμμα εξαρτάται από την ικανότητα του μπλοκ να προμηθεύεται εναλλακτικές προμήθειες LNG από τις ΗΠΑ, το Κατάρ, τον Καναδά και την Αφρική. Οι αγορές από τις ΗΠΑ συζητούνται στο πλαίσιο των εμπορικών συνομιλιών με την κυβέρνηση Τραμπ.

Πτώση στις τιμές

Εν τω μεταξύ, τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη υποχωρεί, καθώς οι προοπτικές για τη ζήτηση ενέργειας δεν συμβαδίζουν με τις προοπτικές για την προσφορά.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης αναφοράς υποχώρησαν έως και 2,1% τη Δευτέρα στα 32 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Το πετρέλαιο – με το οποίο συνδέονται ορισμένα συμβόλαια φυσικού αερίου – υποχώρησε εν μέσω ανησυχιών για παγκόσμια υπερπροσφορά, αφού ο ΟΠΕΚ+ συμφώνησε να αυξήσει την παραγωγή, ενισχύοντας την προσφορά σε μια εποχή που η ζήτηση αντιμετωπίζει προκλήσεις από τον εμπορικό πόλεμο.

Οι φόβοι για τις εμπορικές εντάσεις και τον αντίκτυπό τους στην παγκόσμια ζήτηση ενέργειας έχουν επηρεάσει τις τιμές από τότε που οι ΗΠΑ εξαπέλυσαν μια σειρά από δασμούς, με τα ευρωπαϊκά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου να χάνουν περισσότερο από 20% τον Απρίλιο. Ενώ η πτώση φαίνεται να έχει αναζωογονήσει τη ζήτηση στην Ασία – η οποία ανταγωνίζεται την Ευρώπη για φορτία καυσίμων – οι ανησυχίες για μια οικονομική επιβράδυνση και στις δύο περιοχές συνεχίζουν να επηρεάζουν τις τιμές.

Εν τω μεταξύ, η ισχυρή παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ευρώπη έχει επίσης επηρεάσει αρνητικά τη ζήτηση για ορυκτά καύσιμα τις τελευταίες ημέρες, επιτρέποντας την αποθήκευση περισσότερου φυσικού αερίου ενόψει του επόμενου χειμώνα. Οι χώροι αποθήκευσης της περιοχής είναι πλέον γεμάτοι με περισσότερο από 40%, αν και αυτό εξακολουθεί να είναι κάτω από τον μέσο όρο του περίπου 50% των τελευταίων πέντε ετών.