Scope Ratings: Πιθανή η υποβάθμιση της Ρωσίας σε περίπτωση αυστηρότερων κυρώσεων

Η πιστοληπτική ικανότητα της Ρωσίας, η οποία σήμερα είναι στο BBB+/Stable, θα μπορούσε να επηρεαστεί αρνητικά, αν έρθουν νέες κυρώσεις, σε περίπτωση αποτυχίας εκτόνωσης της κρίσης για την Ουκρανία.

Αυτό γράφει σε ανάλυσή του ο Λεβόν Καμεριάν, της Scope Ratings, υπογραμμίζοντας ότι ο σωρευτικός αντίκτυπος των υφιστάμενων και δυνητικά ισχυρότερων μελλοντικών κυρώσεων προκαλεί ανησυχία για τις πιστωτικές προοπτικές της χώρας.

Τονίζει μάλιστα, ότι ένα ολοκληρωμένο πακέτο κυρώσεων έχει τη δυνατότητα να διαταράξει τις ρωσικές εξαγωγές, να αποθαρρύνει περαιτέρω τις ξένες και εγχώριες επενδύσεις, τις οποίες χρειάζεται η χώρα για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, και να αυξήσει το κόστος δανεισμού του δημοσίου.

Θεωρεί επίσης, ως την πιο επιζήμια εξέλιξη, τη συμφωνία μεταξύ των δυτικών συμμάχων για την εξαίρεση της Ρωσίας από το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT: «Μια τέτοια κίνηση θα είχε σοβαρές συνέπειες για τις ρωσικές επενδύσεις και τις εξαγωγές παρά την αυξημένη ανθεκτικότητα της Ρωσίας μέσω της μειωμένης εξάρτησης από το δολάριο και την ξένη χρηματοδότηση τα τελευταία χρόνια». Και υπογραμμίζει, ότι η Ρωσία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το SWIFT, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του ρωσικού πετρελαίου εξακολουθεί να διαπραγματεύεται σε δολάρια. Το μερίδιο των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών της Ρωσίας που πωλήθηκαν σε δολάρια ΗΠΑ αντιπροσώπευε το 54% του συνόλου το τρίτο τρίμηνο του 2021 , αν και ήταν μειωμένο από σχεδόν 70% το 2016-18.

Η Ρωσία πραγματοποιεί επί του παρόντος περισσότερες συναλλαγές με την Κίνα σε ευρώ παρά σε δολάρια, με το ευρώ να είναι το νόμισμα διακανονισμού για περίπου το ήμισυ των ρωσικών εξαγωγών προς την Κίνα, σε σύγκριση με το ένα τρίτο για το αμερικανικό δολάριο.

Ένα άλλο μέτρο που εξετάζεται -σύμφωνα με την Scope ratings- είναι η επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ στη δευτερογενή διαπραγμάτευση ρωσικών κρατικών ομολόγων. Αυτό θα είχε πιο απτό αντίκτυπο στο περιθώριο χρηματοοικονομικής ευελιξίας της Ρωσίας. Και θα καθιστούσε δυσκολότερο για τις κρατικές ρωσικές τράπεζες να υποκαταστήσουν τη χαμένη εξωτερική ζήτηση των ΗΠΑ και εκτός ΗΠΑ στην πρωτογενή αγορά και να πουλήσουν ρωσικά κρατικά ομόλογα σε ξένες τράπεζες στη δευτερογενή αγορά.

Μια τέτοια κίνηση θα αποθάρρυνε επίσης περαιτέρω τις ξένες επενδύσεις. Οι εισερχόμενες άμεσες ξένες επενδύσεις μειώθηκαν από ετήσιο μέσο όρο 55 δισ. δολάρια το 2010-13 σε περίπου 20 δισ. δολάρια το 2018-21.

Ένα αρνητικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι η επιτάχυνση των τοπικών εκροών ιδιωτικών κεφαλαίων, οι οποίες ήδη αυξήθηκαν στα 72 δισ. δολάρια το 2021 σε καθαρούς όρους, από 50 δισ. δολάρια το 2020, καθώς και περαιτέρω πώληση ρωσικών ομολόγων από μη κατοίκους.

Γιατί δεν αρκούν οι αυξημένες τιμές πετρελαίου

Οι υψηλές τιμές του πετρελαίου ενδέχεται να μην είναι σε θέση να αντισταθμίσουν πλήρως αυτές τις εκροές κεφαλαίων, ειδικά εάν οι ξένοι επενδυτές και οι ρωσικές εταιρείες αρχίσουν να συμμετέχουν σε πιο δυσμενή σενάρια που σχετίζονται με τη σύγκρουση για την Ουκρανία.

Ο αναλυτής επισημαίνει ωστόσο, ότι οι υψηλότερες τιμές ενέργειας μετριάζουν τις οικονομικές επιπτώσεις για τη Ρωσία – τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, ακόμη και χωρίς τη λειτουργία του νέου αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2.

Ωστόσο, ανεξάρτητα από τον σχεδιασμό οποιωνδήποτε νέων κυρώσεων, οι γεωπολιτικές εντάσεις συνέβαλαν στην προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας περαιτέρω στην ατζέντα χάραξης πολιτικής στην ΕΕ, τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ρωσίας, της οποίας οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου και συναφών προϊόντων ανέρχονται σε περίπου 90 δισ. ευρώ ετησίως .

Ο Λεβόν Καμεριάν, εκτιμά ότι πιθανότατα θα δούμε επιτάχυνση των προσπαθειών της ΕΕ για διαφοροποίηση των πηγών πετρελαίου και φυσικού αερίου, γεγονός που θα μπορούσε να μειώσει μακροπρόθεσμα την ευρωπαϊκή ζήτηση για εξαγωγές ενέργειας της Ρωσίας.

«Ασφαλώς, υπάρχει αρκετή αβεβαιότητα σχετικά με την εφαρμογή και τον σχεδιασμό τυχόν μελλοντικών κυρώσεων. Θα μπορούσε επίσης να προκύψει ένα νέο status quo αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων χωρίς περαιτέρω κλιμάκωση, και επομένως καμία δικαιολογία για πρόσθετες κυρώσεις. Ακόμα κι αν η κρίση επιδεινωθεί, δεν είναι ακόμη σαφές τι μείγμα μέτρων θα μπορούσαν να επιβάλουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ».