Ενισχύεται η… διαύγεια στις χωροθετήσεις ΑΠΕ 

Σε αναβάθμιση της ψηφιακής γεωχωρικής βάσης δεδομένων προχωρά η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) επιχειρώντας να καλύψει τα κενά που δημιουργεί η καθυστέρηση στην αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου (ΕΧΠ) για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Έτσι, σε μια κοινή γεωχωρική βάση δεδομένων με τις περιοχές αποκλεισμού, τις ζώνες ασυμβατότητας και τις ζώνες που προκύπτουν από τις προβλεπόμενες αποστάσεις χωροθέτησης εγκαταστάσεων ΑΠΕ, θα «κουμπώνουν» πλέον και οι πληροφορίες των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) οι οποίες αφορούν στους   παραδοσιακούς οικισμούς της χώρας, τους κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους, τα μνημεία και τις ζώνες αποκλεισμού γύρω τους κ.ά.

Μάλιστα, στον χάρτη που διαχειρίζεται ο Ρυθμιστής της ενεργειακής αγοράς, θα περιληφθούν και οι αποκλεισμοί για τα απάτητα βουνά, δηλαδή τις περίφημες ΠΑΔ (Περιοχές Άνευ Δρόμων). Οι πρώτες περιοχές εντοπίζονται στα Λευκά Ορη, στην Τύμφη, στον Ταΰγετο, στον Σμόλικα, στο Σάος Σαμοθράκης και στο όρος Χατζή Τρικάλων ενώ θα ακολουθήσουν κι άλλες, καθώς συνολικά οι προτεινόμενες ΠΑΔ είναι 40, οι οποίες εμπίπτουν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους εντός του δικτύου Natura 2000.

Έως σήμερα στο γεωπληροφοριακό σύστημα της ΡΑΕ βρίσκονται αναρτημένες όσες περιοχές αποκλεισμού έχουν οριοθετηθεί κατά τρόπο ειδικό και συγκεκριμένο (π.χ. με ειδικό ΦΕΚ στο οποίο να αναφέρεται η απαγόρευση εγκατάστασης ΑΠΕ), προκειμένου να λάβουν γνώση οι επενδυτές για τα σημεία της επικράτειας όπου δεν είναι δυνατή η χωροθέτηση εγκαταστάσεων ΑΠΕ. Ωστόσο, για τις υπόλοιπες ζώνες ασυμβατότητας που προκύπτουν από την εφαρμογή του ισχύοντος σήμερα Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου (ΕΧΠ) για τις ΑΠΕ υπεύθυνες είναι οι περιβαλλοντικές υπηρεσίες, οι οποίες ελέγχουν το έργο σε μεταγενέστερο στάδιο.

Με άλλα λόγια, έως σήμερα, η εφαρμογή του ΕΧΠ γίνεται μετά την έκδοση της Βεβαίωσης Παραγωγού και κατά το στάδιο της αξιολόγησης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από την αρμόδια περιβαλλοντική υπηρεσία, με τρόπο μη αυτοματοποιημένο, με αποτέλεσμα  να δημιουργούνται εμπόδια και καθυστερήσεις στην πορεία αδειοδότησης.

Πλέον, με την αναβάθμιση του νέου γεωπληροφοριακού συστήματος, θα υπάρχει η δυνατότητα, σε πραγματικό χρόνο, να ελεγχθούν και να προσδιοριστούν περιοχές ικανές να υποδεχθούν έργα ΑΠΕ,  βελτιώνοντας τόσο το χρονοδιάγραμμα ωρίμανσης των έργων όσο και την ποιότητα των υπηρεσιών προς τους επενδυτές.

Παράλληλα, λήγει στις 15 Μαρτίου η παράταση που δόθηκε για την επικαιροποίηση στοιχείων (θέση, εγκατεστημένη ισχύς, τεχνολογία κλπ) για όσα έργα έχουν Άδειες Παραγωγής ΑΠΕ και Βεβαιώσεις Παραγωγού, οι οποίες εκδόθηκαν κατόπιν αίτησης σε παλαιότερους κύκλους (προ του Κύκλου Δεκεμβρίου 2020), προκειμένου να καταχωρηθούν  στο Ηλεκτρονικό Μητρώο της ΡΑΕ.  Το μητρώο συνδέεται και με συστήματα άλλων φορέων, οι οποίοι εμπλέκονται στη διαδικασία αδειοδότησης έργων ΑΠΕ  (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο,  φορέων χορήγησης της Άδειας Εγκατάστασης και της Άδειας Λειτουργίας κλπ).

 Τον Ιούνιο έτοιμο το ΕΧΠ για τις ΑΠΕ 

Όσο για την αναθεώρηση του ΕΧΠ για τις ΑΠΕ, μετά από πολυετείς καθυστερήσεις αναμένεται ότι θα είναι έτοιμο στις αρχές καλοκαιριού. Προ ημερών με απόφαση του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νίκου Ταγαρά έγινε η εξειδίκευση των τεχνικών προδιαγραφών για την εκπόνηση του δεύτερου σταδίου της μελέτης για την αναθεώρησή του και όπως αναφέρει   στέλεχος του υπουργείου,  δόθηκε εντολή έναρξης  με αυστηρό fast track χρονοδιάγραμμα για την παράδοση του έργου από τη μελετητική κοινοπραξία στις 30 Απριλίου.  Εάν τηρηθεί, θα απαιτηθεί άλλον ένας μήνας για τυχόν διορθώσεις από το επιτελείο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και ένα διάστημα προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες συνεδριάσεις της Επιτελικής Επιτροπής Συντονισμού και  να δοθεί το τελικό «πράσινο φως» ώστε να συνταχθεί και να υπογραφεί περί τα τέλη Ιουνίου η Υπουργική Απόφαση, εάν τελικά δεν δοθεί παράταση.

Σε κάθε περίπτωση οι μελετητές πρέπει να κρατήσουν λεπτές ισορροπίες ώστε αφενός να μην «εξοριστούν» έργα ΑΠΕ από  περιοχές με υψηλό δυναμικό αιολικής και ηλιακής ενέργειας και αφετέρου να αποκλειστούν από περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές, κατευνάζοντας τις κινητοποιήσεις ενάντια στη χωροθέτησή τους  οι οποίες, μέρα με τη μέρα, γιγαντώνονται.  Δεν είναι τυχαίο ότι, τον τελευταίο χρόνο, δήμοι και Περιφέρειες της χώρας καθοδηγούμενοι και από τις αντιδράσεις οργανώσεων και κινήσεων πολιτών, γνωμοδοτούν αρνητικά, εν αναμονή του αναθεωρημένου ΕΧΠ για τις ΑΠΕ.

Έως σήμερα, από …επίσημα  χείλη έχει γίνει γνωστό ότι οι ΑΠΕ θα μείνουν εκτός των έξι πρώτων απάτητων κορφών.    Αλλά και γενικότερα, γίνεται συζήτηση να μπει ένα ανώτατο όριο στο υψόμετρο (π.χ. στα 1.000 ή στα 1.200 μέτρα) πάνω από το οποίο δεν θα χωροθετούνται έργα ΑΠΕ, όπως επίσης και για τον αριθμό και το μέγεθος των έργων στα μικρά νησιά του Αιγαίου.

Επίσης, όπως αναφέρει παράγοντας του ΥΠΕΝ, το νέο ΕΧΠ για τις ΑΠΕ θα εστιάσει περισσότερο σε ορισμένες περιοχές, στις οποίες ήδη έχουν συγκεντρωθεί πολλές επενδύσεις πράσινης ενέργειας, εξαιτίας και της προνομιακής τους θέση όπως π.χ. στην Κρήτη ή στην Εύβοια, προκαλώντας πολλές αντιδράσεις. Όπως επισημαίνει η ίδια πηγή,  «καταλύτης» για τη βελτίωση της αποδοχής των έργων από τους τοπικούς φορείς θα είναι ένα σωστό χωροταξικό πλαίσιο που θα αντιμετωπίζει τις στρεβλώσεις που δημιουργεί το ισχύον πλαίσιο το οποίο είχε εγκριθεί επί υπουργίας Γ. Σουφλιά το 2008. Δεκατέσσερα χρόνια μετά είναι πλέον παρωχημένο καθώς αφορά τεχνολογίες μιας άλλης εποχής _ λιγότερο αποδοτικές από τις σύγχρονες _ και διαφορετικούς   περιορισμούς ως προς τις προστατευόμενες περιοχές.    Επίσης,  το νέο ΕΧΠ για τις ΑΠΕ θα περιλαμβάνει και ειδικά κεφάλαια για μεγάλους σταθμούς αποθήκευσης ενέργειας και για υποδομές    υδρογόνου.