Πόλεμος, πληθωρισμός, πανδημία, νέα γενιά κόκκινων δανείων και δυσκολίες στον σχηματισμό κυβέρνησης μετά τις εκλογές αποτελούν τους βασικούς κινδύνους για την οικονομία την επόμενη χρονιά. Σε άλλες εποχές θα αρκούσε ένας από τους παραπάνω λόγους για να προετοιμαζόμαστε για μια μικρή, μεσαία ή μεγάλη καταστροφή. Για την ώρα ο προβληματισμός μας ως προς τις επιπτώσεις τους στα οικονομικά εντοπίζεται στο αν θα συγκρατήσουν και πόσο την ανάπτυξη. Και πάλι καλά να λέμε.
Μέχρι σήμερα όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι το 2023 θα υπολείπεται της μεγέθυνσης του 2022. Το θέμα είναι πόσο. Η Τράπεζα της Ελλάδος μιλάει για ανάπτυξη 1,5% από 6,2% φέτος, περίπου όσο και ο προϋπολογισμός. Η βρετανική HSBC κατεβάζει ακόμα τον πήχη, στο 5% φέτος και στο 1,2% το 2023, λέγοντας όμως ότι η Ελλάδα θα είναι η θετική εξαίρεση στον κανόνα της μηδενικής ανάπτυξης που αναμένεται στην ευρωζώνη. Σημειωτέον ότι ήδη σε πολλές χώρες τείνει προς το μηδέν η ανάπτυξη από το φετινό δ’ τρίμηνο.
Κι όμως, η Ελλάδα σε αυτό το περιβάλλον καταγράφει φέτος μία από τις υψηλότερες επιδόσεις στην ευρωζώνη, μετά το +11,5% ανάπτυξης στην Ιρλανδία και το 6,6% στην Πορτογαλία. Το 2023 θα ξεχωρίσει επίσης, καθώς θα σημειώσει τη δεύτερη καλύτερη επίδοση στην περιοχή του ευρώ μετά την ανάπτυξη 1,9% στην Ιρλανδία, τη στιγμή που η ευρωζώνη συνολικά αλλά και η Γαλλία θα σημειώσουν μηδενική ανάπτυξη, ενώ η Γερμανία θα εισέλθει σε ύφεση (-0,2%).
Το ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι σε αυτό το περιβάλλον, όπου όλοι οι δείκτες σε όλες τις οικονομίες χειροτερεύουν μήνα με τον μήνα, στην Ελλάδα ακόμη βελτιώνονται. Η γαλλική BNP Paribas παρατηρεί σε έκθεσή της ότι το ποσοστό της ανεργίας στο τρίτο τρίμηνο του 2022 έχει υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Δεκέμβριο του 2009. Σχεδόν το 80% της αύξησης της ανεργίας που καταγράφηκε στα χρόνια της κρίσης έχει αντιστραφεί, κατά τη διάρκεια πολέμου, υγειονομικής κρίσης και πληθωρισμού.
Ολα αυτά μέχρι τώρα. Το θέμα ωστόσο είναι ότι μπορεί να μην πάει καλά. Τι μπορεί να στραβώσει, ειδικά σε μια εισερχόμενη κρίση η οποία είναι πιθανόν να συναντήσει εγχώρια προβλήματα. Πριν από τις τρεις χρεοκοπίες ήταν σαφές ότι αν ένα πρόβλημα στοίχιζε στην Ευρώπη 100, στην Ελλάδα στοίχιζε 150. Πολύ παραπάνω δηλαδή. Ημασταν πολύ ευάλωτοι σε κάθε ευρωπαϊκή κρίση, λόγω της δομής της οικονομίας μας.
Ενδεχομένως αυτό να έχει αλλάξει, μπορεί και όχι. Η Τράπεζα της Ελλάδος παρατηρεί, για παράδειγμα, στην ενδιάμεση έκθεση ότι παρά την πρόοδο όσον αφορά τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών, τη μείωση του φορολογικού βάρους και των ασφαλιστικών εισφορών, καθώς και την αύξηση της εξωστρέφειας, η ανταγωνιστικότητά μας παραμένει συγκριτικά χαμηλή σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Προβλήματα όπως η ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης και η αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα αποτελούν παράγοντες που μπορεί να αποδειχθούν «αχίλλειες πτέρνες» της ελληνικής οικονομίας.
Το ίδιο ισχύει και για διαρθρωτικά προβλήματα στην αγορά εργασίας, όπου συνυπάρχουν δύο εικόνες: των επιχειρήσεων που δεν μπορούν να βρουν κατάλληλους εργαζομένους και των εργαζομένων που παραμένουν άνεργοι γιατί δεν έχουν τα απαιτούμενα προσόντα για να βρουν δουλειά. Διψήφιο ποσοστό ανεργίας και χιλιάδες κενές θέσεις εργασίας στην ίδια αγορά. Μπορεί τώρα να φαίνονται όλα αυτά τα θέματα διαχειρίσιμα, όταν όμως θα φουντώσει μια κρίση θα μπουν στον μεγεθυντικό φακό. Τότε καλό είναι να είμαστε προετοιμασμένοι…
Latest News
Το Πανεπιστήμιο είναι διαμαρτυρία
Η διαμαρτυρία είναι τμήμα της μορφωτικής λειτουργίας των πανεπιστημίων
Η Ευρώπη πότε θα συζητήσει για την Ευρώπη;
Η Ευρώπη αδυνατεί να κάνει μια σοβαρή συζήτηση για το μέλλον της
Η τιμή της πατάτας
Πώς αντιμετωπίζεται και αυτή η ακρίβεια;
Το πιο σημαντικό κεφάλαιο
Παρασυρόμαστε από την γκρίνια και τη μεμψιμοιρία των καθημερινών προβλημάτων
Οι αυταπάτες ως εργαλείο αποτυχίας
Οι αυταπάτες όταν γίνονται δεύτερη φύση, έχουν ενίοτε υψηλό και οδυνηρό για τους λαούς κόστος
Ανθρωπιστική κίνηση ή ληστεία;
Μέχρι τώρα έχουν κατασχεθεί ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ύψους περίπου 300 δισ. δολαρίων που ήταν τοποθετημένα σε δυτικά τραπεζικά ιδρύματα κατά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία
Ο νέος ενεργειακός φαύλος κύκλος
Μπορεί η ενεργειακή κρίση να θεωρούμε ότι έχει ξεπεραστεί λόγω της μείωσης των τιμών, αλλά αυτός ο νέος κόσμος που δημιουργείται με τις τόσο εντυπωσιακές επενδύσεις δεν έχει βρει ακόμα την περπατησιά του
Η λάθος συζήτηση
Είναι πραγματικά υπέροχη… η συζήτηση για το πόσο πρέπει να αυξηθούν οι δαπάνες για την υγεία.
Το θέμα δεν είναι μόνο η ανάπτυξη
Το ρεπορτάζ των Financial Times απλώς είπε την αλήθεια για την κατάσταση στη χώρα
Πανεπιστήμια στην αγορά
Ο πραγματικός αθέμιτος ανταγωνισμός απέναντι στο δημόσιο πανεπιστήμιο