FT: Οι τάσεις, τα πρόσωπα, οι κίνδυνοι και οι εκπλήξεις του 2023

Το 2023 έρχεται μετά από μία χρονιά η οποία αν μη τι άλλο ήταν επεισοδιακή για την παγκόσμια οικονομία σχεδόν στο σύνολο της διάρκειάς της. Αρχής γενομένης από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο, υπήρξαν πολλές και ποικίλες εξελίξεις. Η ενεργειακή κρίση, η (μικρής έκτασης) επισιτιστική κρίση, ο ιπτάμενος πληθωρισμός, η σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών, η κατάρρευση της FTX, ήταν μερικά από τα γεγονότα που σημάδεψαν το 2022.

Ωστόσο με το 2023 να έχει μόλις έρθει στο προσκήνιο, ποια θα είναι αυτά που θα μας απασχολήσουν στη διάρκειά του; Οι Financial Times ζήτησαν τη γνώμη κάποιων εκ των συντακτών τους αναφορικά με:

• την τάση που θα επικρατήσει
• τον μεγαλύτερο κίνδυνο
• το πρόσωπο που θα μας απασχολήσει
• τη μεγαλύτερη έκπληξη

Τομ Ουίλσον, Λονδίνο

Τάση, ενέργεια

Το 2023 θα σημάνει μια καινούργια εποχή για την ενέργεια: την έναρξη του διαμελισμού της παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου. Τις προηγούμενες τρεις δεκαετίες η αγορά ενέργειας και ειδικότερα το πετρέλαιο έρρεε ελεύθερα ανά τον κόσμο. Ωστόσο οι κυρώσεις της Δύσης στη Ρωσία, διαμελίζει εκ νέου τον κόσμο σε Ανατολή και Δύση.

Οι εξαγωγές της Ρωσίας θα κατευθύνονται ανατολικά προς Κίνα και Ινδία, των ΗΠΑ προς την αντίθετη κατεύθυνση προς τη Δύση και το πετρέλαιο από τις χώρες του Περσικού Κόλπου αναμένεται να διοχετευθεί και προς τις δύο κατευθύνσεις.

Μεγαλύτερος κίνδυνος

Οι ρυθμιστικές αρχές σε ΗΠΑ και Ευρώπη έχουν ανοίξει πλέον έναν κύκλο όπου σταδιακά καθιστούν πιο αυστηρούς του κανόνες αναφορικά με τους κλιματικούς στόχους και τις εταιρικές αναφορές για τις εκπομπές τους. Τα νέα πιο αυστηρά καθεστώτα αναμένεται να προσθέσουν πίεση στις επιχειρήσεις και ειδικότερα σε αυτές του ενεργειακού κλάδου, καθώς θα πρέπει να δίνουν λεπτομερέστερες αναφορές για το πώς καταρτίζουν τον σχεδιασμό τους, πώς λειτουργούν και πώς συντάσσουν τις εκθέσεις τους.

Το πρόσωπο που θα μας απασχολήσει

Το 2023 στην αγγλο-ολλανδική Shell, τα ηνία αναλαμβάνει ο Ουαέλ Σάουαν, αντικαθιστώντας τον Μπεν φαν Μπέρντεν μετά από εννέα χρόνια ως διευθύνοντας σύμβουλος στη μεγαλύτερη ενεργειακή εταιρεία της Ευρώπης.

Ο επερχόμενος CEO αναλαμβάνει από τον απερχόμενο μια εταιρεία η οποία πέρυσι σημείωσε κέρδη ρεκόρ, ωστόσο το ρεκόρ αυτό δεν άμβλυνε τα ερωτηματικά αναφορικά με το μέλλον της εταιρείας.

Η επίσημη θέση της Shell είναι ότι το έργο του Σάουαν είναι να συνεχίσει τη δουλειά που είχε ξεκινήσει ο προκάτοχός του αναφορικά με την ενεργειακή μετάβαση της εταιρείας. Εντούτοις, ενδεχόμενο αλλαγή στον τόνο της καθοδήγησής του, μπορεί να επιφέρει αναταράξεις στην αγορά ενέργειας δεδομένου του μεγέθους και της δυναμικής της Shell.

Η μεγαλύτερη έκπληξη

Θα είναι σε θέση οι μεγαλύτερες ενεργειακές εταιρείες της Δύσης να τηρήσουν ή και να επεκτείνουν τις δεσμεύσεις τους αναφορικά με την κλιματική αλλαγή; Η περυσινή ενεργειακή κρίση και οι φόβου που πυροδότησε σχετικά με την ενεργειακή ασφάλεια, ήταν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για μια μερίδα εταιρειών να επιμένουν να ζητούν περισσότερες επενδύσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο στην πορεία της ενεργειακής τους μετάβασης.

Ρίτσαρντ Γουότερς, Σαν Φρανσίσκο

Τάση, τεχνολογία

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει κάνει ένα τεράστια βήμα προς τα κοινά, με τα «γενετικά» συστήματα να γράφουν ή να σχεδιάζουν σαν άνθρωποι. Με τα κεφάλαια πλέον να εισρέουν στον κλάδο, ο αγώνας πλέον επικεντρώνεται στο να καταστούν αυτά τα συστήματα διαθέσιμα στα καθημερινά υπολογιστικά συστήματα. Τα επόμενα χρόνια θα έχουμε εξελίξεις σε πολλά πεδία, όπως την παραγωγή ήχου και βίντεο κι ενώ οι τεχνολογικές εταιρείες ανταγωνίζονται για την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινότητα της εργασίας, της επικοινωνίας και της ψυχαγωγίας.

Το πρόσωπο που θα μας απασχολήσει

Ποιος άλλος ο Έλον Μασκ. Για τρίτη διαδοχική χρονιά επιλέγεται από τους Financial Times ως ο άνθρωπος της τεχνολογίας που πρέπει να έχουμε στραμμένη την προσοχή μας (αν και μπορεί να είναι για τους λάθος λόγους).

Ακόμη κι αν έχει δηλώσει ότι θα αποχωρήσει από τη θέση του διευθύνοντα συμβούλου στο Twitter, η παρουσία του μόνο στο οικοσύστημα του εν λόγω μέσου κοινωνικής δικτύωσης και οι αναρτήσεις του, εγγυόνται ότι θα βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας.

Πέραν του Twitter όμως το ερώτημα που τίθεται είναι αν ο Μασκ θα έχει χρόνο να αφοσιωθεί σε αυτό που κάνει καλύτερα, να καταστήσει τις αγορές ηλεκτρικών αυτοκινήτων και διαστημικών πυραύλων σημαντικές.

Μεγαλύτερος κίνδυνος, ο ερχομός ύφεσης

Το άσχημο οικονομικό κλίμα που κυριάρχησε το 2022, έχει επιφέρει βαρύτατο πλήγμα στον κλάδο της τεχνολογίας όπως και στις μετοχές του κλάδου, καθώς οι αποτιμήσεις τους πλέον έχουν αφήσει πίσω τους τα δυσθεώρητα ύψη στα οποία διαπραγματεύονταν πριν το 2022.

Αν ακολουθήσει μια ύφεση το 2023, η διόρθωση στις αποτιμήσεις των μετοχών θα είναι μεγάλης έντασης και θα προκαλέσει αιμορραγία σε ολόκληρο τον τεχνολογικό κλάδο.

Ήδη η μία μετά την άλλη, οι τεχνολογικές εταιρείες ανακοινώνουν περικοπές στο εργατικό δυναμικό ενώ παίρνουν πίσω τα επενδυτικά σχέδια που είχαν ανακοινώσει. Μια ενδεχόμενη ύφεση θα εξαναγκάσει πολλές επιχειρήσεις σε ακόμη βαθύτερες περικοπές, μετατρέποντας τη μετά Covid ευφορία σε ένα κλίμα δυσφορίας.

Μεγαλύτερη έκπληξη, ο παραγκωνισμός των ρυθμιστικών αρχών

Αν κάποια Big Tech αποφασίσει από μόνη της να αποσχίσει κάποιο σημαντικό τμήμα των δραστηριότητών, δίχως να έχει εξασφαλίσει την απαραίτητη έγκριση από τις ρυθμιστικές αρχές.

Η γιγάντωση των τεχνολογικών κολοσσών τους έχει καταστήσει δύσκολους στη διαχείριση. Οι έχοντες τα ηνία σε αυτούς γνωρίζουν ότι ο τεμαχισμός των δραστηριοτήτων κάνει τις εταιρείες πιο ευέλικτες. Ωστόσο η έγκριση από τις ρυθμιστικές αρχές είναι πάντα μια διαδικασία χρονοβόρα, η οποία καθυστερεί τον σχεδιασμό των διευθυντικών στελεχών.

Financial Times: Οι 25 γυναίκες με τη μεγαλύτερη επιρροή για το 2022

Αντουάν Γκάρα, Νέα Υόρκη

Τάση, τα private equity

Τα μεγάλα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια (private equity), όπως τα Blackstone, CVC και KKR, λογίζονται ως «υπομονετικές επενδύσεις». Έχουν την άνεση τα κεφάλαιά τους να τα διαχειρίζονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα κι έτσι να μένουν ανεπηρέαστα από οποιεσδήποτε αναταράξεις στις αγορές, όπως συνέβη πέρυσι με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ωστόσο επί του παρόντος ο χρόνος έχει μετατραπεί σε εχθρό τους. Τα αυξανόμενα επιτόκια έχουν σχεδόν διπλασιάσει το κόστος στα χαρτοφυλάκια υψηλής μόχλευσης στα funds αυτά.

Οι πιέσεις στις κεφαλαιαγορές έχει δυσκολέψει τους ελιγμούς, έχει επηρεάσει τις επιστροφές κεφαλαίων, δημιουργώντας έτσι προβλήματα ρευστότητας στους επενδυτές. Τη δεδομένη στιγμή ο χρόνος δείχνει να μην είναι σύμμαχος για τα private equity.

Μεγαλύτερος κίνδυνος, οι ρυθμιστικές αρχές

Ο Τζόναθαν Κάντερ, ο επικεφαλής στο τμήμα ανταγωνισμού στο αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης, έχει αρχίσει μια προσπάθεια αναθεώρησης του νομικού πλαισίου αναφορικά με τα private equity.
Ο ίδιος έχει εκφράσει τις ανησυχίες του για το μέγεθος της αγοράς, λέγοντας στους FT λέγοντας ότι βλέπουμε μια μετατόπιση του πώς λειτουργούν οι αγορές που συμβαίνει για πρώτη φορά για πολλές γενιές, την ίδια ώρα που βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής αναφορικά με την ισχύ των επιχειρήσεων που συμβαίνει μια φορά σε έναν αιώνα.

Το πρόσωπο που θα μας απασχολήσει

Ο Ορλάντο Μπράβο, ο δισεκατομμυριούχος συνιδρυτής της Thoma Bravo έχει διακριθεί για την ικανότητά του να αντλεί κεφάλαια και να τα επενδύει άμεσα. Σε διάστημα σχεδόν δύο ετών η εταιρεία του έχει αντλήσει σχεδόν 55 δισ. δολάρια και έχει επέλθει σε συμφωνίες να αποσύρει από τις χρηματιστηριακές αγορές περί των 12 εταιρειών λογισμικού.
Το 2022 ακολούθησε μια ιδιαιτέρως επιθετική στρατηγική, προχωρώντας με την εξαγορά επτά εισηγμένων εταιρειών, αφότου η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Τώρα θα πρέπει να αποδείξει στους επενδυτές ότι το κόστος για τις εξαγορές αυτές δεν ήταν υπερβολικό, την ώρα όμως που οι διαδοχικές αυξήσεις των επιτοκίων συρρικνώνει τις αποτιμήσεις των τεχνολογικών εταιρειών.

Η μεγαλύτερη έκπληξη, οι μεγάλου κύρους εξαγορές

Το κλασικό σενάριο για τις εταιρείες ιδιωτικών κεφαλαίων τις θέλει να εξαπλώνονται με επενδύσεις και εξαγορές, δημιουργώντας οικονομίες κλίμακας. Ο επικεφαλής της BlackRock, Λάρι Φινκ έχει επιδοθεί σε συμφωνίες για την απόκτηση εναλλακτικών περιουσιακών στοιχείων. Ωστόσο τα νέα δεδομένα με τις αγορές τόσο ευμετάβλητες δεν μπορεί να αποκλείσουν το ενδεχόμενο να έρθει η απόκτηση μιας μεγάλης και καθιερωμένης εταιρείας.

Τζορτζ Χάμοντ, Λονδίνο

Τάση, εμπορικά ακίνητα

Κανένας από τους εμπλεκόμενους στην αγορά των εμπορικών ακινήτων δεν αναμένει ότι το 2023 θα είναι μια ήσυχη χρονιά. Η ύφεση έχει ήδη ξεπροβάλει και αναμένεται να χειροτερέψει. Το ερώτημα που αιωρείται στους επενδυτικούς κύκλους και στους αναλυτές είναι τι έντασης θα είναι η συρρίκνωση της αγοράς πριν εξισορροπήσει.

Οι ιδιοκτήτες των γραφείων, των καταστημάτων και των αποθηκών ανά τον κόσμο επούλωναν ακόμη τις πληγές τους από την πανδημία, όταν δέχθηκαν νέο πλήγμα από τις αυξήσεις των επιτοκίων.
Η αγορά επαναπροσδιορίζεται μετά την εποχή του φθηνού χρήματος, η οποία έφερε πολλούς νέους επενδυτές μετά την οικονομική κρίση.

Το πρόσωπο που θα μας απασχολήσει

Το 2020, ο Σαντίπ Ματράνι πήρε τα ηνία στη WeWork το 2020 με μια υπόσχεση, να καταστήσει την εταιρεία διαμοιρασμού χώρων γραφείου κερδοφόρα.Κάποτε το success story στο οικοσύστημα των startups, είδε την αποτίμησή της από τα 49 δις. δολάρια να κατακρημνίζεται, με αποτέλεσμα να ακυρώσει την είσοδό της στο χρηματιστήριο το 2019.

Αν ο Ματράνι καταφέρει το 2023 να κάνει κερδοφόρα τη WeWork θα είναι ένα μεγάλο στοίχημα και θα λειτουργήσει ως οδηγός για το πώς οι ζημιογόνες εταιρείες μπορούν να περάσουν στην αντίπερα όχθη.

Μεγαλύτερος κίνδυνος, η επιπλέον οικονομική συρρίκνωση

Το 2022 οι όροι κατεστραμμένα περιουσιακά στοιχεία για γραφεία-ζόμπι αναδύθηκαν στο λεξικό των μεσιτών και των επενδυτών. Και οι δύο όροι περιγράφουν το νέο καθεστώς με το οποίο θα βρεθούν αντιμέτωποι οι παλαιότεροι χώροι εργασίας αναφορικά με τη νομοθεσία για το κλίμα.
Και την τρέχουσα χρονιά οι νέες ρυθμίσεις θα επιβαρύνουν την αξία των χώρων γραφείων. Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων θα πρέπει να συνεχίζουν να επενδύουν στα κτίριά τους προκειμένου να εναρμονίζονται με τους νέους κανόνες. Ωστόσο, να υπάρξουν νέες οικονομικές αναταράξεις, οι επενδύσεις αυτές δεν θα μπορούν να υλοποιηθούν.

Η μεγαλύτερη έκπληξη, το παλιό μοντέλο των χώρων εργασίας

Η επιστροφή στο παλιό μοντέλο των χώρων γραφείων. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι ιδιοκτήτες διατείνονταν ότι οι καλές εποχές θα επιστρέψουν και οι εργαζόμενοι θα γυρίσουν στους χώρους εργασίας. Με τα σημερινά δεδομένα, η υβριδική εργασία δείχνει ότι θα είναι η επικρατούσα τάση τα επόμενα χρόνια.

Σκοτ Σιπολίνα, Λονδίνο

Τάση, τα κρυπτονομίσματα

Μετά την κατάρρευση της αγοράς κρυπτονομισμάτων το περυσινό καλοκαίρι, τον Νοέμβριο ήρθε νέο χτύπημα από τη χρεοκοπία της πλατφόρμας συναλλαγών FTX.

Η κατάρρευση της FTX επιβεβαίωσε με τον πιο οδυνηρό τρόπο το ιερό δόγμα της αγοράς: η αποκεντροποίηση είναι το βασικό χαρακτηριστικό και η ισχύς της.

Τα πρόσφατα στοιχεία ωστόσο δείχνουν μια τάση για συσσώρευση και συγκέντρωση. Βάσει των παροχής δεδομένων της CryptoCompare, η Binance το μεγαλύτερο ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων στον κόσμο, έχει ένα μερίδιο που ξεπερνάει το 60% στην αγορά κρυπτονομισμάτων σποτ και παραγωγών. Το ερώτημα για την αποκεντροποίηση θα επανέλθει το 2023, καθώς πλέον η εν λόγω αγορά έχει χάσει την αίγλη του παρελθόντος.

Το πρόσωπο που θα μας απασχολήσει

Η πορεία του Σαμ Μπάνκμαν-Φράντ από την ακμή στην παρακμή, σημαίνει ότι η αγορά κρυπτονομισμάτων θα χρειαστεί ένα νέο πρότυπο.

Η Κάθι Γουντ της Ark Investment Management καταγράφει απώλειες σχεδόν 50 δισ. δολάρια στα ETFs της από την κορύφωσή τους το 2021 και η κάποτε εκ των φανατικών οπαδών του bitcoin μπορεί το 2023 να μην διατηρήσει την ίδια στάση.  Η ίδια πάντως δηλώσει ότι η αξία του μεγαλύτερου κρυπτονομίσματος στον κόσμο θα εκτοξευθεί στο 1 εκατ. δολάρια έως το 2030.

Επί του παρόντος, το bitcoin έχει καταγράψει μια καταστροφική χρονιά το 2022, έχοντας απωλέσει πλέον του 60% της αξίας του από τον Ιανουάριο του 2022.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, τα αποθεματικά στα ανταλλακτήρια

Στον απόηχο της κατάρρευσης της FTX, οι πλατφόρμες συναλλαγών θα τεθούν στο στόχαστρο των ρυθμιστικών αρχών και των χρηστών τους, θέλοντας να εξακριβώσουν κατά πόσο μπορούν να είναι αξιόπιστες.

Ήδη κάποιες πλατφόρμες έχουν δεσμευθεί ότι θα δημοσιοποιούν αποδεικτικά με τα αποθέματικά τους. Από τη μεριά της η Binance έχει δηλώσει ότι διακρατεί περισσότερα από 60 δισ. δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία, τα οποία επαρκούν για να καλύψουν τις αναλήψεις των χρηστών της.

Η μεγαλύτερη έκπληξη, η αλλαγή στάσης των επενδυτών
Πριν αναλάβει τα καθήκοντα του προέδρου στην αμερικανική Επιτροπή Ανταγωνισμού, ο Γκάρι Γκένσλερ έχαιρε ευρείας εκτίμησης μεταξύ των μετεχόντων στην αγορά κρυπτονομισμάτων, καθώς δίδασκε ένα μάθημα για την τεχνολογία blockchain στο ΜΙΤ.

Έκτοτε, η σκληρή του στάση απέναντι στα κρυπτονομίσματα, τον έχει καταστήσει κάτι σαν το μαύρο πρόβατο. Θα είναι τεράστια έκπληξη αν ο Γκένσλερ θα ξαναγίνει δημοφιλής στους επενδυτές.