Πώς το Αζερμπαϊτζάν βοηθά την Ευρώπη στην απεξάρτηση από τη Ρωσία – Ο ρόλος της Ελλάδας

Στις 13 Απριλίου, ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στο Σεράγεβο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Ενώ ήταν εκεί, ο Αλίεφ συναντήθηκε με τους ομολόγους του, τα μέλη της τριμερούς προεδρίας της Βοσνίας.

Παρά τη σύντομη επίσκεψη -ο Αλίεφ αναχώρησε την ίδια μέρα- θεωρήθηκε αρκετά επιτυχημένη καθώς το Αζερμπαϊτζάν απέκτησε «έναν ακόμη στρατηγικό εταίρο στην Ευρώπη», με τους ηγέτες των δύο χωρών να υπογράφουν κοινή δήλωση σχετικά με τη διαμόρφωση στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Όπως γράφει το oilprice.com, με την επέκταση των διμερών σχέσεων, η επίσκεψη του Αλίεφ στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, με το Αζερμπαϊτζάν να στρέφεται όλο και περισσότερο προς τα Βαλκάνια. Ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας έχει ανατρέψει σημαντικά την αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης και αύξησε τη συνάφεια των εναλλακτικών οδών παροχής ενέργειας και μεταφοράς μεταξύ Ασίας και Ευρώπης.

Αζερμπαϊτζάν: Ξαναλειτουργεί ο αγωγός Μπακού-Τσεϊχάν

Έτσι, ενώ το Αζερμπαϊτζάν δεν είναι σε θέση να υποκαταστήσει πλήρως τη Ρωσία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο όσον αφορά την προμήθεια φυσικού αερίου , παίζει και μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο από αυτή την άποψη για μεμονωμένα κράτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μειώνοντας την εξάρτηση από το ρωσικό αέριο.

Σταθερότητα και ασφάλεια

Καθώς η ΕΕ ενδιαφέρεται να παρέχει και να διατηρήσει τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην ήπειρο, αποδίδει μεγάλη σημασία στη συμμετοχή του Αζερμπαϊτζάν στα Βαλκάνια (και στην Ιταλία). Αυτή η σημασία επιβεβαιώθηκε εκ νέου τον Οκτώβριο του 2022 από την ιστορική επίσκεψη στο Μπακού της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία χαρακτήρισε το Αζερμπαϊτζάν αλλαγή του παιχνιδιού στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια.

Αργότερα, η φον ντερ Λάιεν συμμετείχε στα εγκαίνια της διασύνδεσης φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας που προορίζεται να παραδίδει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν απευθείας στη Βουλγαρία.

Επί του παρόντος, το Αζερμπαϊτζάν συνεργάζεται αρκετά στενά με τη Βουλγαρία και την Ελλάδα στα Βαλκάνια: Στα τέλη του 2022, ανακοινώθηκε ότι ο Trans Adriatic Pipeline (TAP) είχε μεταφέρει με ασφάλεια πάνω από 18 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου στην Ελλάδα τη Βουλγαρία και την Ιταλία από την έναρξη των εμπορικών δραστηριοτήτων το 2020.

Η Βουλγαρία, η οποία έχει συμβόλαιο για 1 bcm φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν, ή το ένα τρίτο των ετήσιων αναγκών της χώρας, θέλει να αυξήσει αυτόν τον όγκο έως και 1 bcm περισσότερο ετησίως μετά την αναστολή των ροών ρωσικού φυσικού αερίου στη χώρα.

Ωστόσο, αυτό είναι ένα μικρό ποσοστό, καθώς υπάρχει τεράστιο δυναμικό για άλλα έργα, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής της διασύνδεσης φυσικού αερίου Ρουμανίας-Σερβίας, που θα μπορούσε επίσης να μειώσει την περιφερειακή εξάρτηση από τη Ρωσία με τη βοήθεια του φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν.

Σε αρκετές περιπτώσεις, η Βόρεια Μακεδονία έχει εκφράσει το ενδιαφέρον της για εισαγωγή φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν. Ωστόσο, αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ολοκλήρωση της διασύνδεσης Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας .

Η Ελλάδα

Επιπλέον, ο Ionian Adriatic Pipeline (IAP), ο οποίος βρίσκεται υπό κατασκευή, θα έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει αέριο του Αζερμπαϊτζάν από την Αλβανία στην Κροατία μέσω Μαυροβουνίου και Βοσνίας-Ερζεγοβίνης πριν το παραδώσει στην Κεντρική Ευρώπη, υπό την προϋπόθεση ότι θα δημιουργηθεί η απαραίτητη οικονομική και πολιτική υποστήριξη.

Οι πρώτες υπογραφές για τον πετρελαιαγωγό Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς

Και τονίζει το oilprice.com, ότι εν μέσω των τρεχουσών γεωπολιτικών εξελίξεων στην Ευρασία, το Αζερμπαϊτζάν έχει μια ιστορική ευκαιρία να επεκτείνει την επιρροή του στην περιοχή του Καυκάσου και της Κασπίας Θάλασσας τόσο προς τα ανατολικά (Κεντρική Ασία) όσο και προς τα δυτικά (Βαλκάνια). Ο αυξημένος ενεργειακός εφοδιασμός στην Ευρώπη και η περαιτέρω ανάπτυξη κρίσιμων έργων συνδεσιμότητας (Μεσαίος Διάδρομος) θα βοηθήσουν στην εξύψωση των φιλοδοξιών και των ευκαιριών του Μπακού.

Έχοντας γίνει μέτοχος στα Βαλκάνια με τη δημιουργία του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου και του βαλκανικού τμήματός του TAP, το Αζερμπαϊτζάν προορίζεται να διαδραματίσει πιο ενεργό ρόλο στην περιοχή και να γίνει ένας πιθανός κόμβος για τη μεταφορά ζωτικών ενεργειακών πόρων στα Βαλκάνια και πέρα από αυτήν