Ιταλία: Αντιμονοπωλιακή έρευνα για πιθανό καρτέλ στην παραγωγή φιαλών κρασιού

Η υπηρεσία ανταγωνισμού της Ιταλίας ξεκίνησε έρευνα για την καταπολέμηση μονοπωλιακών πρακτικών στους τοπικούς βραχίονες ορισμένων από τους μεγαλύτερους παραγωγούς φιαλών για κρασί στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, μετά από καταγγελία Ιταλών οινοποιών για «πιθανό καρτέλ» μεταξύ των κατασκευαστών.

Ο εποπτικός φορέας AGCM ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι τα αρχικά στοιχεία υποδεικνύουν την «ύπαρξη πιθανής συμφωνίας… για τον συντονισμένο καθορισμό της τιμής των γυάλινων φιαλών κρασιού» κατά παράβαση των κανόνων της ΕΕ.

Πόση… γραφειοκρατία κρύβεται σε ένα μπουκάλι κρασί;

Στις εταιρείες που ελέγχονται περιλαμβάνονται οι ιταλικές θυγατρικές της γαλλικής Verallia, του τρίτου μεγαλύτερου παραγωγού γυαλιού για τη συσκευασία τροφίμων και ποτών στον κόσμο, οι εταιρείες Berlin Packaging και O-I European Packaging με έδρα τις ΗΠΑ, η αυστριακή Vetropak και οι ιταλικές εταιρείες κατασκευής φιαλών Zignago Vetro και Bormioli Luigi. Μαζί παράγουν τις περισσότερες από τις φιάλες κρασιού που χρησιμοποιούνται στην Ιταλία.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της AGCM, η έρευνα προκλήθηκε από καταγγελίες που έγιναν φέτος από την Filiera Italia, ένα ίδρυμα αφιερωμένο στην προστασία των τροφίμων και του κρασιού ιταλικής παραγωγής, την Bottega, η οποία παρασκευάζει Prosecco, grappa, λικέρ και άλλα αλκοολούχα ποτά, και έναν ανώνυμο καταγγέλλοντα. Οι καταγγελίες έκαναν λόγο για ένα «πιθανό καρτέλ μεταξύ των κατασκευαστών μπουκαλιών», το οποίο αύξησε τις τιμές στην Ιταλία μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, ο ανώνυμος πληροφοριοδότης σημείωσε ότι τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και οι επιστολές που εστάλησαν από διαφορετικούς παραγωγούς φιαλών σε πελάτες στην Ιταλία «χρησιμοποίησαν πολύ παρόμοια διατύπωση» – επικαλούμενοι εκθετικές αυξήσεις στο κόστος της ενέργειας και των πρώτων υλών – για να δικαιολογήσουν σχεδόν πανομοιότυπες αυξήσεις τιμών τον Μάρτιο και ξανά τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους.

Ενώ η υαλουργία είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρα και ο κλάδος έχει να αντιμετωπίσει την αύξηση των τιμών των καυσίμων, οι τιμές των φιαλών παραμένουν αυξημένες παρά τις επακόλουθες απότομες μειώσεις του ενεργειακού κόστους, σημειώνει το δημοσίευμα.

Αύξηση 64% στις τιμές των γυάλινων φιαλών

Σύμφωνα με την στατιστική υπηρεσία ISTAT της Ιταλίας, οι τιμές των γυάλινων φιαλών τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους ήταν σχεδόν 64% υψηλότερες από ό,τι στο τέλος του 2021.

«Τους τελευταίους 18 μήνες, η τιμή των γυάλινων [φιαλών] έχει αυξηθεί δραματικά με τρόπο που δεν έχει συμβεί ποτέ τα τελευταία 50 χρόνια», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Bottega, Σάντρο Μποτέγκα, η εταιρεία του οποίου λειτουργεί 30 Bottega Prosecco Bars σε αεροδρόμια και ξενοδοχεία σε όλο τον κόσμο, ενώ είναι και παραγωγός κρασιού.

«Ποτέ δεν μας δόθηκε μια συγκεκριμένη, μαθηματική ή λογική εξήγηση», δήλωσε ο Μποτέγκα στους Financial Times, χαρακτηρίζοντας τις τρέχουσες τιμές «μη ανάλογες με την τιμή της ενέργειας».

Η Filiera Italia δήλωσε ότι οι αυξήσεις των τιμών δεν δικαιολογούνται από το κόστος παραγωγής και δημιουργούν την προοπτική «κερδοσκοπίας της αγοράς».

«Λάβαμε πολλές αναφορές από τα μέλη μας σχετικά με αυτή την πολύ υψηλή τιμή του γυαλιού παρά το χαμηλότερο κόστος ενέργειας», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Filiera Italia, Λουίτζι Πίο Σκορνταμάλια. «Αυτό είναι ένα ευαίσθητο θέμα για εμάς, όχι μόνο για το κρασί. Συμμετέχουμε στην προσπάθεια να ελέγξουμε τον πληθωρισμό των τροφίμων».

Τα πρώτα ευρήματα

Η αντιμονοπωλιακή έρευνα έρχεται καθώς τα ιταλικά οινοποιεία αντιμετωπίζουν αυξανόμενη πίεση μετά τις ακραίες καιρικές συνθήκες και τις μυκητολογικές ασθένειες που επιβάρυναν σημαντικά τους τοπικούς αμπελώνες, με αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι η παραγωγή κρασιού θα μειωθεί φέτος κατά 12% σε σύγκριση με το 2022. Η Ιταλία εξήγαγε κρασί αξίας περίπου 7,8 δισ. ευρώ το 2022.

Κατά την προκαταρκτική της εξέταση, η AGCM διαπίστωσε ενδείξεις για «τουλάχιστον, συντονισμό των εμπορικών στρατηγικών» από τους εμφιαλωτές τουλάχιστον από το 2022, οι οποίες οδήγησαν σε συγχρονισμένες αυξήσεις των τιμών που «δεν δικαιολογούνταν από την αύξηση του κόστους των πρώτων υλών».

Είπε ότι οι αυξήσεις των τιμών συνεχίστηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2023, ακόμη και όταν το ενεργειακό κόστος των κατασκευαστών μειώθηκε, υποδεικνύοντας «μεταβολή της ανταγωνιστικής δυναμικής μεταξύ των μεγάλων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην αγορά» και πιθανή «συμφωνία ή εναρμονισμένη πρακτική» με στόχο την παρεμπόδιση του πραγματικού ανταγωνισμού των τιμών.