Το «mea culpa» του Βενιαμίν Νετανιάχου

Δεν ταιριάζει στο χαρακτήρα και την ιδιοσυγκρασία του. Αλλά όταν κινδυνεύουν να τιναχτούν όλα στον αέρα, τότε ανάγκα και «θεοί» πείθονται. Για πρώτη φορά ο ισραηλινός πρωθυπουργός παραδέχθηκε «προφανείς αποτυχίες κυρίως της κυβέρνησης, της οποίας πρωταρχική ευθύνη είναι να προστατεύει τον ισραηλινό λαό». Ο Βενιαμίν Νετανιάχου βρίσκεται στα αρχικά στάδια της διατύπωσης ενός «mea culpa», κατά τον ανταποκριτή της γαλλικής «Les Echos» στο Τελ Αβίβ, Πασκάλ Μπρινέλ.

«Mέχρι τώρα ο αρχηγός της κυβέρνησης έτεινε να δείχνει το φιάσκο του στρατού, ιδιαίτερα των στρατιωτικών υπηρεσιών πληροφοριών, που δεν ήταν σε θέση να εντοπίσουν τα προειδοποιητικά σημάδια της διείσδυσης και καταδρομικής επίθεσης 3.000 μελών της Χαμάς στα νότια του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023», γράφει ο Γάλλος ανταποκριτής.

Ντέιβιντ Κάμερον: «Οι μάχες στη Γάζα θα μπορούσαν να σταματήσουν αύριο»

Δέχεται εξεταστική

«Νομίζω ότι θα κάνουμε μια διεξοδική ανασκόπηση των γεγονότων όταν τελειώσει ο πόλεμος για να προσδιορίσουμε τι συνέβη, πώς συνέβη και τι επέτρεψε να συμβεί αυτό. Αλλά σήμερα ο μόνος μας στόχος είναι να πετύχουμε τη νίκη», είπε ο Νετανιάχου το βράδυ της περασμένης Πέμπτης μιλώντας στην αμερικανική τηλεόραση.

«Για να πέσει φως στην τραγωδία της 7ης Οκτωβρίου πρέπει να συσταθεί επίσημη εξεταστική επιτροπή», πρόσθεσε ο ισραηλινός πρωθυπουργός. Αν όμως είναι να συμβούν έτσι τα πράγματα, τότε ο Βενιαμίν Νετανιάχου θα πρέπει να μετακινηθεί από τις σημερινές του θέσεις για το παλαιστινιακό και να αλλάξει αφήγημα, παρατηρεί ο ρεπόρτερ της «Les Echos».

«Πολλοί σχολιαστές και η ισραηλινή αντιπολίτευση κατηγορούν τον πρωθυπουργό ότι έπαιξε με τη φωτιά ευνοώντας τη Χαμάς εις βάρος του μεγάλου αντιπάλου της, της υπό την προεδρία του Μαχμούντ Αμπάς Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία ελέγχει μέρος της Δυτικής Όχθης. Διότι για τον Νετανιάχου η ύψιστη προτεραιότητα ήταν να μπλοκάρει κάθε προσπάθεια δημιουργίας ενός παλαιστινιακού κράτους», εξηγεί ο Πασκάλ Μπρινέλ.

Οι χρήσιμοι ακραίοι

«Ένα σενάριο για το μέλλον, έτσι όπως το σκιαγράφησε στην αμερικανική τηλεόραση ο Νετανιάχου, προϋποθέτει τη συνεργασία της Παλαιστινιακής Αρχής η οποία στηρίζεται πρακτικά από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας που ευνοεί τη λύση των δύο Κρατών», συνεχίζει ο Μπρινέλ.

Η Χαμάς, η οποία θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και ένα μεγάλο μέρος των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν θα μπορούσε να παίξει το ρόλο αυτό. Δεν θα μπορούσε δηλαδή να μετατραπεί σε συνομιλητή του Ισραήλ. Όπως φαίνεται εξάλλου από τα μέχρι στιγμής αδιέξοδα της διεθνούς προσπάθειας για κατάπαυση του πυρός, ο Νετανιάχου ούτε γι’ αυτό είναι διατεθειμένος να συνδιαλλαγεί με τη Χαμάς.

Πριν την 7η Οκτωβρίου το Τελ Αβίβ αντιμετώπιζε τη Χαμάς ως το μικρότερο κακό. Επί μακρόν και μέχρι να βάλει μια εκεχειρία προσωρινά τέλος στις συγκρούσεις, ο ισραηλινός στρατός επιχειρούσε αντίποινα εναντίον θέσεων της Χαμάς. Το σημαντικό όμως είναι ότι «ο Βενιαμίν Νετανιάχου επέτρεψε στο Κατάρ να χρηματοδοτεί επί σειρά ετών τη Χαμάς, ενώ ο ίδιος αποσταθεροποιούσε την Παλαιστινιακή Αρχή παγώνοντας τη μεταφορά κεφαλαίων από τελωνειακούς δασμούς και ΦΠΑ που εισπράττει το Ισραήλ, κεφαλαίων τα οποία θα έπρεπε να αποδοθούν στη διακυβέρνηση Αμπάς», όπως γράφει η «Les Echos».

Χρηματοδοτώντας τον εχθρό

Το Ynet, ο πιο δημοφιλής ισραηλινός ειδησεογραφικός ιστότοπος, δημοσίευσε μια μυστική επιστολή που φέρεται να έστειλε το 2018 ο Νετανιάχου προς την κυβέρνηση του Κατάρ. Με την επιστολή αυτή ο ισραηλινός πρωθυπουργός ζητεί από το Εμιράτο να καταβάλλει 30 εκατ. δολάρια κάθε μήνα στη Χαμάς προκειμένου «να αποθαρρύνει την επιθετικότητα της Χαμάς, να παράσχει (σ.σ. η τρομοκρατική οργάνωση) ανθρωπιστική βοήθεια στον πληθυσμό της Λωρίδας της Γάζας (σ.σ. αυξάνοντας έτσι τα ερείσματά της στον παλαιστινιακό λαό έναντι της κυβέρνησης του Αμπάς) και να διατηρήσει την περιφερειακή σταθερότητα».

Αυτή η πολιτική ενίσχυσης της Χαμάς (που ήταν ουσιαστικά η πολιτική του «διαίρει και βασίλευε») προκάλεσε το 2018 την παραίτηση του ισραηλινού υπουργού Άμυνας Αβιγκντόρ Λίμπερμαν. «Από τη μια παγώνουμε τα κεφάλαια της Παλαιστινιακής Αρχής που κατηγορείται για χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και από την άλλη επιτρέπουμε τη ροή κεφαλαίων προς τους τρομοκράτες της Χαμάς στη Γάζα», είχε καταγγείλει παραιτούμενος ο Λίμπερμαν.

Έλλειμμα στρατηγικής

Η κριτική στον Νετανιάχου όμως δεν αφορά μόνο το παρελθόν, παρατηρεί ο ανταποκριτής της «Les Echos» στο Τελ Αβίβ. «Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, η ισραηλινή αντιπολίτευση, η ηγεσία του στρατού, όπως και η κυβέρνηση της Ουάσιγκτον, τον επικρίνουν επειδή δεν έχει κάποια στρατηγική για τη μεταπολεμική περίοδο», γράφει ο Μπρινέλ. Και εξηγεί ότι «ο ισραηλινός στρατός δεν ξέρει πραγματικά πού πηγαίνει, λόγω έλλειψης μακροπρόθεσμων στόχων».

Έτσι ο Νετανιάχου αρνείται να επιτρέψει στην Παλαιστινιακή Αρχή να αντικαταστήσει τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, την οποία ο ίδιος πολεμά λυσσαλέα, χωρίς να προσφέρει εναλλακτική στην άρνησή του αυτή. Ερωτηθείς την Πέμπτη από τους Αμερικανούς δημοσιογράφους για το απόλυτο αυτό αδιέξοδο αρκέστηκε να αναφέρει ότι ευνοεί «την πιθανότητα σύστασης μιας παλαιστινιακής διοίκησης που αποτελείται από μέλη που δεν σχεδιάζουν την καταστροφή του Ισραήλ, μιας διοίκησης που θα συσταθεί με τη βοήθεια των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Σαουδικής Αραβίας και άλλων χωρών που ενδιαφέρονται για την σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή».

Αυτή η ασάφεια στρατηγικής και στόχων και η ταυτόχρονη υπόσχεση για μια «συνολική νίκη» που δίνει στους συμπολίτες του, προκαλεί την απογοήτευση πολλών εξ αυτών. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή, αν γίνονταν εκλογές σήμερα στο Ισραήλ το ακροδεξιό, σιωνιστικό κόμμα Λικούντ του Μπενιαμίν Νετανιάχου θα γνώριζε βαριά ήττα, παρατηρεί ο ανταποκριτής από το Τελ Αβίβ. Η αδιέξοδη πολιτική του ηλικίας 75 ετών ισραηλινού πρωθυπουργού φέρνει πλέον σε αδιέξοδο και τη δική του πολιτική καριέρα.