Η επιρροή της GenAI στο ΑΕΠ της ευρωζώνης

Η ταχύτατη ανάπτυξη της Παραγόμενης Τεχνητής Νοημοσύνης (Generative AI, GenAI) έχει ήδη αρχίσει να μετασχηματίζει διάφορους τομείς της οικονομίας, και οι προβλέψεις για τα επόμενα χρόνια υποδεικνύουν ότι η επιρροή της θα γίνει ακόμα πιο έντονη.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Oxford Economics, η GenAI θα μπορούσε να αυξήσει το ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 1,4% στα επόμενα 15 έτη (Διάγραμμα 1). Αναμένεται ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα ενισχύσει την ανάπτυξη μέσω της υψηλότερης παραγωγικότητας, αλλά τα κέρδη θα έρθουν μόνο σταδιακά.

Αυτή η αύξηση αποδίδεται κυρίως στην ενίσχυση της παραγωγικότητας της εργασίας, καθώς και στην ενθάρρυνση επενδύσεων και δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α) σχετικά με τις εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης.

Ωστόσο, ο τελικός αντίκτυπος παραμένει αβέβαιος και θα εξαρτηθεί από παράγοντες όπως η ταχύτητα υιοθέτησης της τεχνολογίας, η ανταγωνιστική θέση της ευρωζώνης σε παγκόσμιο επίπεδο, και η κρατική πολιτική σε θέματα κανονισμών και επιδοτήσεων. Οι προβλέψεις μπορούν να χαρακτηριστούν συντηρητικές, καθώς τα οφέλη αναμένονται να συσσωρεύονται σταδιακά, παράγοντας μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.

Η μεγαλύτερη άμεση ώθηση στην παραγωγικότητα από την GenAI αναμένεται στον τομέα των υπηρεσιών, καθώς η τεχνολογία αυτή είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην αυτοματοποίηση επαναλαμβανόμενων διαδικασιών. Στον τομέα της μεταποίησης υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως η φαρμακευτική και η αεροδιαστημική, οι βιομηχανίες θα επωφεληθούν μέσω βελτιωμένων διαδικασιών έρευνας και ανάπτυξης.

Η GenAI θα βοηθήσει επίσης στη βελτίωση της διαχείρισης της αλυσίδας εφοδιασμού, προσφέροντας προοπτικές για πιο αποδοτικές επιχειρηματικές λειτουργίες σε βιομηχανικούς τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία. Παράλληλα, οι επενδύσεις σε φυσικό και άυλο κεφάλαιο, όπως τα κέντρα δεδομένων και η ανάπτυξη αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης, αναμένεται να δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες για τους επενδυτές και να ενισχύσουν τη δυναμική της ευρωζώνης.

Ένα από τα κεντρικά ζητήματα που συνδέεται με την ευρεία υιοθέτηση της GenAI αφορά τις επιπτώσεις στην αγορά εργασίας. Η αυτοματοποίηση αναμένεται να καταστήσει παρωχημένες ορισμένες θέσεις εργασίας, ιδιαίτερα σε τομείς με επαναλαμβανόμενες εργασίες, αλλά οι τεχνολογικές εξελίξεις γενικά δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας από όσες καταστρέφουν. Στο πλαίσιο της Ευρωζώνης, η αυξημένη ευελιξία στην αγορά εργασίας, σε συνδυασμό με την ανάγκη επανεκπαίδευσης και αναβάθμισης δεξιοτήτων, θα μπορούσε να μετριάσει τις αρνητικές συνέπειες για τους εργαζομένους.

Οι υψηλής ειδίκευσης εργαζόμενοι αναμένεται να επωφεληθούν περισσότερο από την GenAI, καθώς είναι πιο ικανοί να αξιοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες και να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους. Αντίθετα, οι εργαζόμενοι χαμηλής ειδίκευσης μπορεί να δυσκολευτούν περισσότερο να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της νέας εποχής, γεγονός που καθιστά κρίσιμη την επένδυση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση.

Όπως σημειώνει η Oxford Economics, η Ευρωζώνη βρίσκεται σε ευνοϊκή θέση για να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες της GenAI, χάρη στην ισχυρή οικονομική της βάση, τις προηγμένες ψηφιακές υποδομές και τα υψηλά επίπεδα αλφαβητισμού στην τεχνολογία. Χώρες όπως η Γερμανία και η Φινλανδία, με τους ισχυρούς τομείς τεχνολογίας και βιομηχανίας, αναμένεται να αποκομίσουν μεγαλύτερα οφέλη από την υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης.

Ωστόσο, η Ευρωζώνη πιθανότατα θα υπολείπεται έναντι χωρών όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, όπου οι πιο ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη και την καινοτομία, καθώς και η μεγαλύτερη διαθεσιμότητα επιχειρηματικού κεφαλαίου, δίνουν ένα σαφές πλεονέκτημα στην υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών.

Η GenAI μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την αναβάθμιση της παραγωγικότητας και την οικονομική ανάπτυξη στην Ευρωζώνη. Παρόλο που οι θετικές επιπτώσεις της θα έρθουν σταδιακά, οι επενδύσεις και οι προσεκτικές πολιτικές ρυθμίσεις θα διασφαλίσουν ότι η τεχνολογία αυτή θα μεγιστοποιήσει τα οφέλη για την κοινωνία.

Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν. Η Ευρωζώνη θα πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της για την υιοθέτηση της τεχνολογίας, εξισορροπώντας παράλληλα τις πολιτικές που προωθούν την καινοτομία με την προστασία της αγοράς εργασίας, ώστε να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι πολίτες θα μπορέσουν να επωφεληθούν από την αυξημένη παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη.

Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης του Προγράμματος Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης (E-learning) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Βάση Δεδομένων για Οικονομικές Προβλέψεις 

Επιστημονικός Υπεύθυνος Π.Ε. Πετράκης (Καθηγητής), Συνεργάτες Δρ. Π.Χ. Κωστής και Δρ. Κ.Η. Καυκά με ομάδα ερευνητών