Δαμάστε τον πληθωρισμό τώρα

Ο πληθωρισμός που ανακοινώθηκε χθες ήταν ένα σοκ για όλους. Ο πληθωρισμός ουσιαστικά επέστρεψε σε επίπεδα που είχαμε να δούμε εδώ και 25 χρόνια, δηλ. ένα τέταρτο του αιώνα πίσω. Το 1997 ο δωδεκάμηνος ρυθμός μεταβολής του δείκτη τιμών του καταναλωτή (ΔΤΚ) ήταν 5,5% έναντι 8,2% το 1996, σύμφωνα με την έκθεση (Απρίλιος 1998) του τότε Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Λουκά Παπαδήμου.

Προφανώς άλλες εποχές, άλλο χρηματοπιστωτικό σύστημα, άλλες δομές, αλλά και μια χώρα που είχε το δικό της νόμισμα, την δραχμή. Προφανώς συγκρίσεις δεν μπορεί να γίνουν με εκείνη την περίοδο, διότι η χώρα βρίσκεται εντός της Οικονομικής Νομισματικής Ένωσης, αλλά το πρόβλημα είναι το ίδιο και σήμερα επηρεάζει πιο πολύ τους πολίτες.

Εξάλλου, οι μισθοί και οι συντάξεις είναι σαφώς μειωμένοι και ας μην λησμονούμε την μεγάλη περιπέτεια των μνημονίων που συνέθλιψε και τις αμοιβές. Μια ματιά σήμερα στον πίνακα με τις αυξήσεις σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες απαντά για το πως εξαϋλώνεται το εισόδημα.

Ενδεικτικά: φυσικό αέριο (+154%), ηλεκτρισμός (+56,7%), καύσιμα-λιπαντικά (+21,6%), αρνί-κατσίκι (+17,6%), πατάτες (+47%), μακαρόνια (+23%), κ.α. Και όπως καταλαβαίνει κανείς, ακόμα και με «μπακαλίστικα» οικονομικά, και όχι ιδιαίτερες αναλύσεις για την καμπύλη Phillips, με τέτοιες αυξήσεις μόνο διαθέσιμο εισόδημα δεν υπάρχει.

Ο πληθωρισμός δεν έχει χρώματα και η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δύσκολη, ενώ ούτε κόμματα και παρατάξεις κοιτάζει και άρα ουδείς μπορεί να πει ό,τι δεν υπάρχει πρόβλημα.

Ουδείς θέλει να είναι μίζερος, αλλά η ίδια η ζωή δείχνει πως υπάρχει σοβαρό θέμα που πρέπει με διάφορες κινήσεις από πλευράς κυβέρνησης να αντιμετωπιστεί, στο βαθμό που μπορεί να υπάρξουν ουσιαστικές κινήσεις.

Πολλά έχουν ειπωθεί για τις αιτίες αύξησης του πληθωρισμού και υπάρχουν εκτιμήσεις για αποδυνάμωση του φαινομένου σταδιακά. Πότε θα γίνει; Κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει εάν θα είναι σύντομα ή εάν θα λάβει πιο μόνιμα χαρακτηριστικά, αν και η κυρίαρχη εκτίμηση είναι πως πρόκειται για παροδικό φαινόμενο.

Μέχρι όμως να υποχωρήσει, αποδυναμώνεται ή σε πολλές περιπτώσεις εξαφανίζεται το διαθέσιμο εισόδημα και απονευρώνει και άλλες δομές της οικονομίας, καθώς οι μισθοί και οι συντάξεις κατευθύνονται πλέον μόνο σε βασικά προϊόντα, αγαθά και υπηρεσίες.

Ανεξάρτητα, εάν ο πληθωρισμός έχει θετικές και αρνητικές συνέπειες, καθώς: από τη μια πλευρά, μειώνει τα πραγματικά εισοδήματα από τη στιγμή που δεν αναπροσαρμόζονται και από την άλλη πλευρά, μειώνει και την πραγματική αξία του χρέους, δημόσιου και ιδιωτικού, πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις ουσίας.

Στις ΗΠΑ, το 1974, ο Πρόεδρος Φορντ αποκάλεσε τον πληθωρισμό, ως τον υπ’ αριθμόν ένα δημόσιο εχθρό. Μάλιστα στο πέτο του φορούσε και μια κονκάρδα που έγραφε WIN. Όχι νικάω, κερδίζω, αλλά: WhipInflationNow (Δαμάστε τον Πληθωρισμό Τώρα».)

Αυτό δεν είναι και το αίτημα σήμερα; Αλλιώς δεν θα είναι μια win–win κατάσταση, αλλά μια lose–lose με την ήττα να είναι ηχηρή, προκαλώντας και κοινωνική έκρηξη.