Σύνοδος Κορυφής: Διαφωνίες για πετρελαϊκό εμπάργκο και ευρωομόλογο

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι συνεδριάζουν στις Βερσαλλίες, αναμένεται να καταλήξουν σε συμφωνία να μειώσουν την εξάρτησή τους από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, αν και διχάζονται για το αν θα πρέπει να επιβάλουν πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου και αν θα πρέπει να επιβάλουν κυρώσεις στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου .

Σύμφωνα με το προσχέδιο της κοινής δήλωσης που αποκαλύπτει το Reuters, στο πλαίσιο της διήμερης συνόδου, οι ηγέτες αναμένεται να συμφωνήσουν στη σταδιακή κατάργηση του ρωσικού πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα. Μάλιστα, αξιωματούχος της ΕΕ φέρεται να δήλωσε στο Reuters, ότι ορισμένα έθνη ζητούν η κατάργηση να ισχύσει από το 2030, άλλα από το 2027 και  κάποια να ισχύσει από τώρα.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι αναμένεται να υπάρξει συμφωνία σε μια σειρά από μέτρα όπως η αύξηση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και η ταχύτερη ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ώστε για να γίνει η μετάβαση.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στη δέσμη προτάσεων που προτείνει να μελετήσει και να καταθέσει η Κομισιόν για την ενέργεια συμπεριλαμβάνεται και η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη, δηλαδή το Σχέδιο Έξι Σημείων, για την επιβολή προσωρινού πλαφόν στις τιμές φυσικού αερίου, όπως επίσης και στη μετακύλισή τους στις τιμές ηλεκτρισμού.

Το προσχέδιο

Το προσχέδιο δήλωσης της Πέμπτης ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εκπονήσει ένα σχέδιο αυτόν τον μήνα «για να διασφαλίσει την ασφάλεια του εφοδιασμού και τις προσιτές τιμές ενέργειας κατά την επόμενη χειμερινή περίοδο«.

Ωστόσο, οι χώρες είναι διχασμένες σχετικά με το ποια βραχυπρόθεσμα μέτρα θα μπορούσαν να περιορίσουν τις αυξήσεις των τιμών που πλήττουν τους αυτοκινητιστές,  τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις αλλά και τη βιομηχανία.

Ο Βέλγος πρωθυπουργός Alexander De Croo πρότεινε ένα πανευρωπαϊκό ανώτατο όριο στις τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου, με τις αγορές να γίνονται «πιο τρελές από ποτέ» παρά την έλλειψη προσφοράς.

Ωστόσο, ο Ολλανδός ομόλογός του Mark Rutte είπε ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να επιβραδύνει τον ρυθμό με τον οποίο η Ευρώπη απογαλακτίζεται από το ρωσικό αέριο.

Πετρελαϊκό εμπάργκο

Υπάρχει επίσης διαφωνία μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ σχετικά με το αν θα ακολουθήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες ανακοίνωσαν την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου την Τρίτη, και τη Βρετανία, η οποία λέει ότι θα το κάνει μέχρι το τέλος του 2022.

Οι χώρες της ΕΕ εξαρτώνται πολύ περισσότερο από τη ρωσική ενέργεια, βασιζόμενες στη Ρωσία για το 40% των συλλογικών τους αναγκών σε φυσικό αέριο, το 27% των εισαγωγών πετρελαίου και το 46% του εισαγόμενου άνθρακα.

Μέχρι στιγμής, η ΕΕ έχει επικεντρώσει τις κυρώσεις της σε τράπεζες και ολιγάρχες, απαγόρευσε τα ρωσικά αεροσκάφη από τον εναέριο χώρο της ΕΕ και σταμάτησε τις εξαγωγές τεχνολογίας.

Ορισμένες χώρες πιέζουν για ενεργειακό εμπάργκο.

«Εάν σταματούσαμε την αγορά ρωσικής ενέργειας, αυτό θα σταματούσε τη χρηματοδότηση της ρωσικής στρατιωτικής μηχανής», δήλωσε την Πέμπτη ο πρωθυπουργός της Λετονίας, Krisjanis Karins.

«Αν όχι αυστηρότερες κυρώσεις τώρα, τότε πότε;» είπε, ενώ ένας  Πολωνός διπλωμάτης τόνισε: «Οι Ουκρανοί πληρώνουν με το αίμα τους» για τις αγορές ενέργειας της Ευρώπης από τη Ρωσία.

Η Γερμανία και η Ουγγαρία είναι μεταξύ των χωρών που αντιτίθενται σε ένα εμπάργκο ορυκτών καυσίμων, το οποίο θα απέκοψε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ημερησίως στη Ρωσία, αλλά θα έπληττε επίσης την ευρωπαϊκή οικονομία και θα ωθούσε τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας ακόμη υψηλότερα.

«Ενώ καταδικάζουμε την ένοπλη επίθεση της Ρωσίας και καταδικάζουμε επίσης τον πόλεμο, δεν θα επιτρέψουμε να υποχρεωθούν οι ουγγρικές οικογένειες να πληρώσουν το τίμημα», δήλωσε την Τρίτη ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν.

Η διαφωνία μεταξύ των ηγετών της ΕΕ για την έκδοση κοινού ευρωομολόγου και η ανάγκη λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης αποτυπώνονται στο προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής που επικαλείται το Reuters.

Διαφωνία για το ευρωομόλογο

Αν και οι «27» φέρονται προετοιμασμένοι για έκτακτα έξοδα , ωστόσο δεν να καταλήγουν σε συμφωνία για την προοπτική νέας από κοινού έκδοσης ομολόγου.

«Οι εθνικές μας δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις συνολικές επενδυτικές ανάγκες και να αντικατοπτρίζουν τη νέα γεωπολιτική κατάσταση», αναφέρεται στο προσχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής.

«Θα ακολουθήσουμε υγιείς δημοσιονομικές πολιτικές, οι οποίες διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους για κάθε κράτος-μέλος, μεταξύ άλλων παρέχοντας κίνητρα για επενδύσεις που ενισχύουν την ανάπτυξη και είναι κρίσιμες για τους στόχους μας για το 2030», σημειώνoυν.

Ποιοι στηρίζουν το ευρωομόλογο

Όπως είχε γράψει ο ΟΤ, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η γαλλική προεδρία στηρίζει σθεναρά αυτό το σενάριο, έχοντας στο πλευρό της αρκετές χώρες, όπως Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα και άλλες.

«Ο πόλεμος θα έχει συνέπειες στην τιμή της ενέργειας, τις οποίες οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε με νέα μέτρα για τη στήριξη επιχειρήσεων και οικογενειών. Είναι χρήσιμο η ΕΕ να τα διευκολύνει, προκειμένου να αποφύγουμε εκτεταμένες επιπτώσεις στην ανάκαμψη», έχει πει από την προηγούμενη εβδομάδα ο Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι.

Όλα δείχνουν, ωστόσο, ότι για την ώρα δεν υπάρχει ομοφωνία στο συγκεκριμένο θέμα, καθώς ορισμένα κράτη-μέλη έχουν διατυπώσει ήδη τις ενστάσεις τους, αν όχι την κατηγορηματική τους άρνηση. Ανάμεσά τους είναι η Γερμανία και η Ολλανδία, που θεωρούν ότι ακόμη είναι νωρίς για να γίνουν τέτοιες κινήσεις – ειδικά καθώς «τρέχει» ο δανεισμός για τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης.

Μόνο 74 δισεκατομμύρια ευρώ από το συνολικό ταμείο της ΕΕ έχουν εκταμιευθεί μέχρι στιγμής, καθώς οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να προετοιμάσουν έργα που θα χρηματοδοτηθούν με επιχορηγήσεις και εξαιρετικά φθηνά δάνεια. «Έχουμε άλλα μέσα (εκτός από νέο κοινό χρέος), ας τα χρησιμοποιήσουμε πρώτα», είπε ένας αξιωματούχος της ευρωζώνης.

Το προσχέδιο της κοινής ανακοίνωσης των 27 έδειξε ότι οι ηγέτες της ΕΕ θέλουν να βρουν χρήματα για τις μελλοντικές προκλήσεις αξιοποιώντας δημόσιους πόρους για την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων και διευκολύνοντας τα καινοτόμα έργα. «Θα χρησιμοποιήσουμε τον προϋπολογισμό και τις δυνατότητες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για να κεφαλαιοποιήσουμε τις ιδιωτικές επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης υψηλότερου κινδύνου για την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία», ανέφεραν.