Αυτά τα άθλια social media

Και τι δεν ακούνε! Κυρίως το Facebook αλλά και το Twitter… Οχετοί, λύματα, βρισιές, κουτσομπολιό της γειτονιάς… Για χρόνια τα απέφευγα για να μη με πιάσει η μπόχα… Μέχρι που άρχισα να συμμετέχω και εγώ αντιγράφοντας το blog μου στο Facebook. Είχα κακοσυνηθίσει στον διάλογο και οι περισσότερες ελληνικές εφημερίδες δεν συνηθίζουν να δημοσιεύουν επιστολές και σχόλια αναγνωστών. (Γιατί άραγε; Οι ξένοι εκδότες θεωρούν τη στήλη των επιστολών ύλη – και μάλιστα μεγάλου ενδιαφέροντος και αναγνωσιμότητας.)

Μετά από μερικά χρόνια εμπειρίας, έχω αρχίσει να αλλάζω άποψη για τα «κοινωνικά δίκτυα». Φυσικά υπάρχει πολύ σκουπίδι ανάμεσα στις αράδες. Αλλά και πού δεν υπάρχει; Στην καθημερινότητα, στα άλλα έντυπα, στα άλλα βιβλία, στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο. Η απλή συνταγή λέγεται ΕΠΙΛΟΓΗ. Αποφεύγεις τον ρύπο και περπατάς τους καθαρούς και ευχάριστους δρόμους. Ανάμεσα σε ασήμαντα κουτσομπολιά ή παράπονα, δημοσιεύονται αξιόλογα ποιήματα, δοκίμια, μεταφράσεις, σύντομα διηγήματα, ταξιδιωτικές περιγραφές… Εκτυλίσσονται διάλογοι σοβαροί με ουσιαστικά θέματα – υπάρχουν αντιπαραθέσεις απόψεων που αφορούν πολύ κόσμο.

Το Twitter παρουσιάζει λιγότερο ενδιαφέρον για έναν συγγραφέα, αλλά μάλλον περισσότερο για έναν πολιτικό. Τα κείμενα είναι πιο σύντομα, οξύτερα και οι αντιπαραθέσεις πιο μαχητικές. Προσωπικά απλώς καταχωρώ εκεί την εμφάνιση του blog και σχεδόν ποτέ δεν υπάρχουν σχόλια. Αντίθετα στο Facebook υπάρχουν πάντα σχόλια – που μερικές φορές απλώνονται και τα ακολουθούν μακροσκελείς διάλογοι.

Ως συνήθως, αυτοί που κατηγορούν και ψέγουν ένα από αυτά τα μέσα δικτύωσης δεν τα γνωρίζουν και μεταφέρουν εντυπώσεις τρίτων. Το ότι αυτά τα μέσα συνδέουν πια δισεκατομμύρια ανθρώπους μεταξύ τους (πράγμα που δεν θα πίστευε κανείς πριν μερικά χρόνια), το ότι σε περιπτώσεις πολέμων και διενέξεων κρατάνε τους ανθρώπους συνδεδεμένους και καλλιεργούν τον διάλογο, τους φαίνεται ασήμαντο. Κι όμως, ένα ουσιαστικό μέρος της ηρωικής αντίστασης των Ουκρανών τροφοδοτήθηκε από αυτά τα μέσα.

Κι από εκεί και πέρα – τα πάντα. Παράπονα, εξομολογήσεις, αναμνήσεις, μνημόσυνα, πανηγυρισμοί, καβγάδες, συγκρούσεις, πολιτικές διενέξεις… Ολη η «Ανθρώπινη Κωμωδία» του Μπαλζάκ κυλάει μπροστά στον αναγνώστη. Υπάρχουν ομάδες με κοινά ενδιαφέροντα, υπάρχουν σύλλογοι με επίκεντρο κάποιον σημαντικό (ή και όχι) άνθρωπο.

Τα πάντα μπορεί να σου συμβούν περιδιαβάζοντας τα «Κοινωνικά Μέσα» εκτός από ένα πράγμα – να πλήξεις. Οχι πως δεν υπάρχουν πληκτικά κείμενα και θέματα. Αφθονα. Απλώς μόλις αρχίσεις να πλήττεις πας παρακάτω.

Ως λόγιος, αισθάνομαι άβολα να υπερασπίζομαι τα Μέσα. Η σωστή στάση ενός μορφωμένου ανθρώπου είναι να τα προσπερνά με μία γκριμάτσα υπεροψίας. Ναι, ο κώδικας συμπεριφοράς αυτό απαιτεί. Αλλά ανάμεσα στην αριστοκρατία και στον λαϊκισμό, υπάρχουν εκατοντάδες αποχρώσεις. Ετσι, ανάμεσα σε βαρετές κοινοτοπίες, φυτρώνουν ξαφνικά ποιήματα του Σιώτη και του Κεφάλα και μεταφράσεις του Κουτσουρέλη…

Η πείρα μου έχει δείξει πως καθετί το απόλυτο, είναι λάθος. Νομίζω ότι αυτό ισχύει και με την απόλυτη απόρριψη και καταδίκη των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης.