Προσοχή στις απομιμήσεις

«Ενα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα» ή «ένα βήμα μπρος, δύο βήματα πίσω»; Αναλόγως εάν βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο ή μισοάδειο, μπορούμε να τσιτάρουμε Νιλ Αρμστρονγκ ή Βλαντίμιρ Ιλίτς Ουλιάνοφ (λέγε με Λένιν). Οπως και αν βλέπουμε το ποτήρι, πάντως, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι η εγκύκλιος της Εκκλησίας της Ελλάδος που φέρει τις υπογραφές του Αρχιεπισκόπου συν δεκατριών μητροπολιτών και διαβάστηκε στους ιερούς ναούς όλης της χώρας «μία εβδομάδα μετά την εορτή της Πεντηκοστής» θα μνημονεύεται επί μακρόν τόσο για το καλύτερο όσο και για το χειρότερο. Θαρραλέο βήμα, μετέωρο βήμα – εν πάση περιπτώσει, βήμα. Κάτι έπεσε στο τέλμα. Ο χρόνος θα δείξει αν ήταν βότσαλο ή βράχος.
«Στη σημερινή εποχή πλήθυναν οι εντός της Εκκλησίας ψευδοπροφήτες, οι οποίοι έχουν παρασύρει έναν αριθμό πιστών και κινδυνεύουν να καταλήξουν σε σχίσμα ή αίρεση. Αλλοι από αυτούς έχουν αυτοδιορισθεί διδάσκαλοι και μελλοντολόγοι και ταράσσουν τους πιστούς με διάφορες κινδυνολογίες. Αλλοι παρερμηνεύουν λόγια συγχρόνων ή και παλαιοτέρων Αγίων και τα παρουσιάζουν σύμφωνα με τον δικό τους τρόπο σκέψης. Αλλοι αναφέρονται σε ανώνυμους γέροντες ή γερόντισσες που βρίσκονται εν ζωή, οι οποίοι προφητεύουν επικείμενες καταστροφές και πολέμους και αρκετές φορές μάλιστα θέτουν και συγκεκριμένες ημερομηνίες, και όταν δεν πραγματοποιηθούν, αντί να σιωπήσουν από ντροπή, δεν χάνουν την διάθεσή τους, αλλά θέτουν εκ νέου άλλες ημερομηνίες. Αλλοι επίσης εμφανίζουν ιερά αντικείμενα που δακρύζουν, αιμορροούν και παρουσιάζουν διάφορα άλλα έκτακτα και θαυμαστά φαινόμενα».

Οχι. Το απόσπασμα που μόλις διαβάσατε δεν εμπεριέχεται σε κάποια ανακοίνωση της Ένωσης Άθεων, ούτε το σκαρφίστηκε ο νοσηρός νους κανενός επάρατου σκεπτικιστή όπως ο υποφαινόμενος. Θα το βρείτε ατόφιο στην προαναφερθείσα εγκύκλιο της Εκκλησίας της Ελλάδος και, αν το απομονώσετε από τις υπόλοιπες παραγράφους, θα οδηγηθείτε στο βιαστικό κι εν πολλοίς εσφαλμένο συμπέρασμα ότι η Εκκλησία μας, κατά τη δισχιλιετή διαδρομή της, προβαίνει για πρώτη φορά δημόσια σε τόσο γενναία ομολογία παραδοχής «ημαρτημένων», τόσο απροκάλυπτη και οδυνηρή αυτοκριτική. Αλίμονο. Η εγκύκλιος της Εκκλησίας δεν στοχεύει τόσο ψηλά. Δεν αμφισβητεί την ύπαρξη των θαυμάτων συλλήβδην, προσχωρώντας έστω και αργοπορημένα στις γραμμές του ορθού λόγου και της επιστήμης, αλλά διαχωρίζει τα «αληθινά» θαύματα από τα «κάλπικα», τους «αυθεντικούς» θαυματοποιούς από τους «αγύρτες», τους «εγκεκριμένους» προφήτες από τους «ψευδοπροφήτες». Τι μας λέει στην ουσία η Εκκλησία με πολλά παχιά λόγια και στόμφο ειδήμονα περί του πότε πρέπει να πιστεύουμε και πότε δεν πρέπει να πιστεύουμε στη διασάλευση των παγκόσμιων φυσικών νόμων, πότε πρέπει να βάζουμε το μυαλό μας να δουλέψει και πότε να το στέλνουμε για ύπνο; Προσοχή στην ούγια, τέκνα μου· προσοχή στις απομιμήσεις.

Δεν πειράζει. Δεν περιμέναμε κάτι περισσότερο. Εάν η Εκκλησία μας – όπως και όλες οι Εκκλησίες του κόσμου, ανεξαρτήτως θρησκευτικού δόγματος – έκανε κάτι περισσότερο, θα εγκλωβιζόταν σε μια υπαρξιακή περιδίνηση, από την οποία δεν θα κατόρθωνε να λυτρωθεί παρά μόνο με την αυτοδιάλυσή της. Μας αρκεί προς το παρόν η αναγνώριση εκ μέρους της ότι στις τάξεις της διαχρονικά κυκλοφορούν «λύκοι» και «πρόβατα». Ακόμη και την καφετζού της γειτονιάς εάν ρωτήσετε, πόσω μάλλον έναν πιο ειδικό σε ζητήματα αυτοβελτίωσης, θα σας διαβεβαιώσει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την αφύπνιση των «προβάτων» είναι η αυτογνωσία: πρέπει να αντιληφθείς ότι σε μεταχειρίζονται ως «πρόβατο» προτού θελήσεις (κι ενεργήσεις για) να σε μεταχειρίζονται διαφορετικά. Ευελπιστούμε λοιπόν κι εμείς ότι με την εν λόγω εγκύκλιο δεν θα μπαλωθεί η προαιώνια φενάκη· θα ξηλωθεί.