Η ιστοσελίδα του Politico έσπευσε να… μαλώσει τον Μάριο Ντράγκι για τις επιλογές του. «Ο Ντράγκι ετοιμάζεται να παραιτηθεί, ακριβώς την ώρα που η Ευρώπη τον έχει ανάγκη», σημειώνει ο τίτλος της ανάλυσης που υπογράφει η Χάνα Ρόμπερτς. Διαπιστώνοντας, παράλληλα, αυτό που όλοι γνωρίζουμε: Η απόρριψη της παραίτησης από τον πρόεδρο της Ιταλίας, Σέρτζιο Ματαρέλα, «δεν σημαίνει το τέλος του δράματος».
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πιθανό να χάσει έναν από τους τελευταίους ενήλικές της», συνεχίζει η αρθρογράφος, επικαλούμενη τον ρόλο που έχει διαδραματίσει στη σταθεροποίηση της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης, αλλά και κατά την κρίση χρέους, από τη θέση του προέδρου της ΕΚΤ.
Πολύ μικροί, για τόσο μεγάλες προκλήσεις
Μάλιστα, η φράση που επελέγη ως τίτλος είναι μάλλον υποτιμητική για τους εταίρους του Ντράγκι – ή, τουλάχιστον, για τους περισσότερους από αυτούς. Αφήνει να εννοηθεί, άλλωστε, ότι είναι ανώριμοι και αδύναμοι να διαχειριστούν τις κρίσεις που έχουν βρει μπροστά τους – από την πανδημία και το κλίμα μέχρι τον πόλεμο, την ενέργεια και την πρωτοφανή ακρίβεια.
Η αλήθεια είναι πως ενδεχόμενη αποχώρηση του Ντράγκι θα εντείνει το αίσθημα ανασφάλειας που επικρατεί στις Βρυξέλλες και τις πρωτεύουσες των «27». Κι αυτό διότι είναι φανερό ότι εκεί όπου όλοι είχαν συνηθίσει να λαμβάνονται οι αποφάσεις και να χαράσσεται η γραμμή, είτε συμφωνούσαν είτε διαφωνούσαν, μοιάζει πλέον να επικρατεί μια κάποια… σύγχυση.
Βερολίνο, Παρίσι, Λονδίνο, Ρώμη…
Στο Βερολίνο, για του λόγου το αληθές, ο Όλαφ Σολτς δεν έχει σε καμία περίπτωση το κύρος της προκατόχου του, ούτε εμπνέει ανάλογο σεβασμό ή φόβο στους εταίρους του και τον υπόλοιπο κόσμο. Οι δημοσκοπήσεις, μάλιστα, δείχνουν ότι οι Σοσιαλδημοκράτες δεν είναι πλέον το πρώτο κόμμα, καθώς και ότι η τρικομματική κυβέρνηση της οποίας ηγούνται ενδέχεται να μην αντιπροσωπεύει τις διαθέσεις και επιλογές των Γερμανών.
Τα πράγματα είναι χειρότερα στο Παρίσι, καθώς ο Εμανουέλ Μακρόν έχει χάσει, μετά τις τελευταίες εκλογές, την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία. Έτσι, η κυβέρνησή του είναι μειοψηφική και μπορεί να πέσει ανά πάσα στιγμή, στην πρώτη σημαντική κρίση στην οποία θα βρει απέναντί του τα κόμματα της αντιπολίτευσης – ή, όπως ήδη ψιθυρίζεται, κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού του 2023.
Στο Λονδίνο, την ίδια στιγμή, ο Μπόρις Τζόνσον αναγκάστηκε να υποβάλει την παραίτησή του και η χώρα θα είναι πρακτικά «ακέφαλη» μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου. Παρά δε το γεγονός ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν ανήκει πλέον στην οικογένεια της ΕΕ, οι πολιτικές εξελίξεις σε αυτό δεν παύουν να έχουν σημασία για τους πρώην εταίρους του και να τους στέλνουν μηνύματα.
Σε αχαρτογράφητα νερά
Είναι κοινό μυστικό, λοιπόν, ότι η Ευρώπη έχει εισέλθει σε μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικών κρίσεων. Όπως, επίσης, ότι ολοένα περισσότεροι αναρωτιούνται ποιος ή ποιοι θα είναι οι επόμενοι που θα «πληρώσουν τη νύφη», μετά τον Μακρόν, τον Τζόνσον και τον Ντράγκι. Κατανοούν, εξάλλου, ότι δεν πρόκειται για τυχαία γεγονότα ούτε για συμπτώσεις – μιας και, όπως είναι γνωστό, σύμπτωση επαναλαμβανόμενη παύει να είναι σύμπτωση.
Σε αυτό το φόντο, τα κυβερνητικά, κομματικά, αλλά και επιχειρηματικά επιτελεία όλων των χωρών – ανεξαρτήτως εάν οι επόμενες εκλογές είναι επισήμως κοντά ή όχι – επανεξετάζουν τις εκτιμήσεις τους και αναθεωρούν τους σχεδιασμούς τους. Γνωρίζοντας ότι οι εξελίξεις μπορεί να επιφυλάσσουν εκπλήξεις και να επιταχυνθούν απότομα, πιάνοντάς τους στον ύπνο.
Η αιτία για όλα αυτά πρέπει να αναζητηθεί στο διαρκές σοκ που βιώνουν οι κοινωνίες, οι οποίες πλήττονται από τη μία κρίση μετά την άλλη χωρίς να μπορούν καν να πάρουν ανάσα. Με αποτέλεσμα, αργά αλλά σταθερά, να πληθαίνουν όσοι δεν πείθονται από τις εξηγήσεις που δίνουν οι κυβερνώντες και τις θεωρίες που προβάλλουν – όπως το «για όλα φταίει ο αόρατος ιός» που προκάλεσε την Covid-19 ή ότι «ο Πούτιν καταστρέφει τις ζωές μας».
Είναι μακριά η Σρι Λάνκα και η Ουκρανία;
Ακόμη κι αυτά να ισχύουν, άλλωστε, έστω και εν μέρει, αυτό που απαιτούν οι ψηφοφόροι από τους κυβερνώντες είναι απαντήσεις και λύσεις, όχι «μπαλώματα» και «ασπιρίνες», διαρκείς τσακωμούς και ανέξοδες υποσχέσεις, προσπάθεια να πεταχτεί η… μπάλα στην εξέδρα. Από τη στιγμή που δεν βλέπουν την κατάσταση να αλλάζει και τις ζωές τους να γίνονται ολοένα πιο δύσκολες και σκοτεινές, αναζητούν αλλού λύσεις.
Όσο για τις επιλογές που διαθέτουν, είναι κατά βάση τρεις: Είτε να διαμαρτυρηθούν απέχοντας, θεωρώντας ότι έτσι απονομιμοποιούν το σύστημα που έχουν καταδικάσει. Είτε στρεφόμενοι σε κόμματα πέρα από τα παραδοσιακά και κυρίαρχα όταν βρεθούν μπροστά στην κάλπη. Είτε, τέλος, αποφασίζοντας να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, οδηγούμενοι σε κάτι που θυμίζει μαζική πολιτική αυτοδικία.
Νομίζουμε, αλήθεια, ότι η Σρι Λάνκα είναι πολύ μακριά μας; Ίσως ναι, όσο μακριά είναι και η Ουκρανία…